آموزگار یگانه، ژاله: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۵: خط ۳۵:
| شاگردان =  
| شاگردان =  
| اجازه اجتهاد از =  
| اجازه اجتهاد از =  
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[تاریخ اساطیری ایران]] | [[زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن]] | [[شناخت اساطیر ایران]]}}   
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[شناخت اساطیر ایران]] | [[زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن]] | [[اسطوره زندگی زردشت]]}}   
| سبک نوشتاری =  
| سبک نوشتاری =  
| وبگاه =  
| وبگاه =  
خط ۴۲: خط ۴۲:
}}
}}


'''ژاله آموزگار یگانه''' (متولد ۱۲ آذر ۱۳۱۸ش)، پژوهشگر برجسته فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، اسطوره‌شناس، مترجم و استاد پیشکسوت دانشگاه تهران است. وی دکتری زبان‌های باستانی (زبان‌های ایرانی و ادبیات مزدیسنی) را از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد و بیش از ۳۰ سال به تدریس در دانشگاه تهران اشتغال داشت. آموزگار، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و دارنده نشان شوالیه لژیون دونور از دولت فرانسه است. از مهمترین آثار او می‌توان به "تاریخ اساطیری ایران"، "زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن" (با همکاری احمد تفضلی) و ترجمه "شناخت اساطیر ایران" اشاره کرد. وی به‌عنوان پیشاهنگ در مطالعات ایران باستان و بازشناسایی متون پهلوی و اساطیر ایرانی شناخته می‌شود.
'''ژاله آموزگار یگانه''' (متولد ۱۲ آذر ۱۳۱۸ش)، پژوهشگر برجسته فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، اسطوره‌شناس، مترجم و استاد پیشکسوت دانشگاه تهران است. وی دکتری زبان‌های باستانی (زبان‌های ایرانی و ادبیات مزدیسنی) را از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد و بیش از ۳۰ سال به تدریس در دانشگاه تهران اشتغال داشت. آموزگار، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و دارنده نشان شوالیه لژیون دونور از دولت فرانسه است. از مهمترین آثار او می‌توان به "تاریخ اساطیری ایران"، "[[زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن]]" (با همکاری [[تفضلی، احمد|احمد تفضلی]]) و ترجمه "[[شناخت اساطیر ایران]]" اشاره کرد. وی به‌عنوان پیشاهنگ در مطالعات ایران باستان و بازشناسایی متون پهلوی و اساطیر ایرانی شناخته می‌شود.


==ولادت==
==ولادت==
خط ۵۱: خط ۵۱:


==فعالیت‌ها==
==فعالیت‌ها==
پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۸، به عنوان پژوهشگر در بنیاد فرهنگ ایران مشغول به کار شد و همکاری علمی خود را با زنده‌یاد دکتر احمد تفضلی آغاز کرد که به دوستی عمیق و پرباری منجر شد.<ref> [https://apll.ir/1402/09/12/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D9%87/ ر.ک: ژاله آموزگار بزرگ‌بانوی فرهیخته، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۲ آذر ۱۴۰۲] </ref> در سال ۱۳۴۹ به عنوان استادیار گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران استخدام شد و در نهایت با بالاترین درجه استادی در سال ۱۳۸۵ بازنشسته شد،<ref> [https://ut.ac.ir/fa/page/3565 ر.ک: ژاله آموزگار، پایگاه دانشگاه تهران]</ref> اما همچنان به فعالیت‌های علمی و آموزشی خود ادامه داد. وی سال‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات نیز تدریس کرده است. از جمله مسئولیت‌ها و عضویت‌های علمی وی می‌توان به: عضویت در شورای عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، عضویت در هیأت گزینش کتاب و جایزه بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار و عضویت در هیأت تحریریه نشریات معتبر علمی اشاره کرد. ژاله آموزگار جوایز متعددی را دریافت کرده است، از جمله: جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۹)، نشان شوالیه لژیون دونور از دولت فرانسه (۱۳۹۵)<ref> [https://snn.ir/fa/news/522907 ر.ک: ژاله آموزگار نشان شوالیه را از سفیر فرانسه دریافت کرد، خبرگزاری دانشجو ۱۳۹۵/۰۴/۱۴]</ref>، جایزه سرو ایرانی (۱۳۹۵)،<ref> [https://www.irna.ir/news/82367423 ر.ک: جايزه سرو ايراني در ايستگاه دوم به ژاله آموزگار اعطا مي شود، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، ۱۰ دی ۱۳۹۵]</ref> و جایزه نوروز بنیاد میراث پاسارگاد (۱۴۰۳)<ref> [https://savepasargad.com/amouzegar-1/ ر.ک: دکتر ژاله آموزگار یگانه، بنیاد میراث پاسارگاد]</ref>. رویکرد نقادانه در پژوهش و تعهد به آموزش از ویژگی‌های بارز تدریس اوست.
پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۸، به عنوان پژوهشگر در بنیاد فرهنگ ایران مشغول به کار شد و همکاری علمی خود را با زنده‌یاد دکتر [[تفضلی، احمد|احمد تفضلی]] آغاز کرد که به دوستی عمیق و پرباری منجر شد.<ref> [https://apll.ir/1402/09/12/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D9%87/ ر.ک: ژاله آموزگار بزرگ‌بانوی فرهیخته، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۲ آذر ۱۴۰۲] </ref> در سال ۱۳۴۹ به عنوان استادیار گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران استخدام شد و در نهایت با بالاترین درجه استادی در سال ۱۳۸۵ بازنشسته شد،<ref> [https://ut.ac.ir/fa/page/3565 ر.ک: ژاله آموزگار، پایگاه دانشگاه تهران]</ref> اما همچنان به فعالیت‌های علمی و آموزشی خود ادامه داد. وی سال‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات نیز تدریس کرده است. از جمله مسئولیت‌ها و عضویت‌های علمی وی می‌توان به: عضویت در شورای عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، عضویت در هیأت گزینش کتاب و جایزه بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار و عضویت در هیأت تحریریه نشریات معتبر علمی اشاره کرد. ژاله آموزگار جوایز متعددی را دریافت کرده است، از جمله: جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۹)، نشان شوالیه لژیون دونور از دولت فرانسه (۱۳۹۵)<ref> [https://snn.ir/fa/news/522907 ر.ک: ژاله آموزگار نشان شوالیه را از سفیر فرانسه دریافت کرد، خبرگزاری دانشجو ۱۳۹۵/۰۴/۱۴]</ref>، جایزه سرو ایرانی (۱۳۹۵)،<ref> [https://www.irna.ir/news/82367423 ر.ک: جايزه سرو ايراني در ايستگاه دوم به ژاله آموزگار اعطا مي شود، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، ۱۰ دی ۱۳۹۵]</ref> و جایزه نوروز بنیاد میراث پاسارگاد (۱۴۰۳)<ref> [https://savepasargad.com/amouzegar-1/ ر.ک: دکتر ژاله آموزگار یگانه، بنیاد میراث پاسارگاد]</ref>. رویکرد نقادانه در پژوهش و تعهد به آموزش از ویژگی‌های بارز تدریس اوست.


==آثار==
==آثار==
'''رساله دکتری'''
* Pahlavi et Persan: études sur la langue et la littérature mazdéennes, de Sar Dar Nasr et le Sar Dar Bondaheš (1967)
'''تألیف'''
'''تألیف'''
{{ستون-شروع|2}}
* اسطوره زندگی زردشت (با همکاری احمد تفضلی)
* اسطوره زندگی زردشت (با همکاری احمد تفضلی)
* زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن (با همکاری احمد تفضلی)
* زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن (با همکاری احمد تفضلی)
* تاریخ اساطیری ایران
* تاریخ اساطیری ایران
* زبان، فرهنگ و اسطوره (مجموعه مقالات)
* زبان، فرهنگ، اسطوره (مجموعه مقالات)
 
* کتاب پنجم دینکرد: آوانویسی، ترجمه، تعلیقات، واژه‌نامه، متن پهلوی (با همکاری احمد تفضلی)
'''ترجمه'''
* از گذشته‌های ایران (زبان، فرهنگ، اسطوره)
* تاریخ اساطیری ایران در مجموعه «ایران»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی
{{پایان}}
'''ترجمه و تحقیق'''
{{ستون-شروع|2}}
* نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان (اثر آرتور کریستن‌سن، با همکاری احمد تفضلی)
* نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان (اثر آرتور کریستن‌سن، با همکاری احمد تفضلی)
* شناخت اساطیر ایران (اثر جان هینلز، با همکاری احمد تفضلی)
* شناخت اساطیر ایران (اثر جان هینلز، با همکاری احمد تفضلی)
* ارداویراف‌نامه (اثر فیلیپ ژینیو)
* ارداویراف‌نامه (ارداویرازنامه): حرف‌نویسی، آوانویسی، ترجمه متن پهلوی، واژه‌نامه (اثر فیلیپ ژینیو)
* یادگار زریران
* یادگار زریران: متنی حماسی از دوران کهن
* ایران باستان (اثر ماریان موله)
* ایران باستان (اثر ماریان موله)
 
* کتیبه‌های هخامنشی (اثر پیر لوکوک، با همکاری نازیلا خلخالی)
* تاریخ ادبیات فارسی (اثر ماريا ماتسوخ، با همکاری احمدرضا قائم‌مقامی)
* اوستا کتاب مقدس پارسیان (با همکاری کارل فریدریش گلدنر)
* لشکرکشی اسکندر به ایران (اثر فلاویوس آریانوس، با نظارت ژاله آموزگار)
{{پایان}}
'''تصحیح و ویراستاری'''
'''تصحیح و ویراستاری'''
* تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام (اثر احمد تفضلی)
* تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام (اثر احمد تفضلی)
* مقالات احمد تفضلی
* مقالات احمد تفضلی
* مینوی خرد (اثر احمد تفضلی)
* سوتکرنسک و ورشت مانسرنسک از دینکرد 9 (اثر احمد تفضلی)
* پزشکی به روایت کتاب سوم دینکرد (اثر نرجس‌بانو صبوری)
* واژگان آذری و فارسی در زبان مردم تبریز (اثر یحیی ذکاء، با نظارت ژاله آموزگار)
'''همکاری در تألیف'''
* دائرةالمعارف زن ایرانی
* خلیج فارس، فرهنگ و تمدن (مجموعه مقالات)
* شناخت هويت زن ايرانی در گستره پيش تاريخ و تاريخ
* جنبش علمی و فرهنگی ايران در سده ششم ميلادی
'''مقالات در دانشنامه ایرانیکا'''
* Bahrâm-Paždu
* Čangranhača Nâma
* Anushiravna b. Marzban Ravari
* Congratulation (pers. Tabrik, šâd- bâš)
* Cooking in Pahlavi literature
* Borj- Nāma
* Purdāvud, Ebrāhim
'''مقالات بین‌المللی'''
* La magie de la parole dans la mythologie iranienne (Logman, 2003-2004)
* Paymān, the spirit of wisdom [mēnōg xrad] (Essay in Memory of Ahmad Tafazzoli, 2004)
* Le cinquième livre du Denkard (با همکاری احمد تفضلی)
'''مقالات فارسی (برگزیده)'''
{{ستون-شروع|3}}
* ادبیات زردشتی به زبان فارسی
* گوشه‌ای از اساطیر ایران باستان
* درباره میراث مزدیسنی در فلسفه ایرانی
* تأثیر آیین زردشت بر ادیان قدیم
* زن در خانواده ایران باستان
* چرخش ویژگی‌های قهرمانان در شاهنامه
* دو ارداویراف‌نامه
* سنگ‌نوشته‌های پارس هخامنشی
* نوروز در نوروزنامه
* جادوی سخن در اساطیر ایران
* سنت شفاهی در ایران باستان
* خط در اسطوره‌ها
* فرهنگ و تمدن
* خردورزی در آیین زردشت
* زبان شیرین فارسی
* جلوه‌های زن در تاریخ زندگی زردشت
* تخت‌جمشید تنها محل برگزاری نوروز نبود
* پزشکی در فرهنگ ایران باستان
* خویشکاری فردوسی
* یونانیان و بربرها
* دریای پارس از دیرباز
* جم
* زند و پازند
* پهلوی، زبان و ادبیات
* کهن‌ترین اثر مکتوب فارسی میانه
* گزارشی از پازند
* درباره واژه‌نامه مینوی خرد
* هنر خواليگری در فرهنگ كهن ایرانی
* ایزدانی كه با سال نو به زمين بازمی‌گردند
* تكوین عالم و پایان جهان، به روایت بخشی از كتاب دینکرد
* کتیبه‌ای از دوره اردشیر ساسانی؟
* نیایش و نیروی جادویی آن
{{پایان}}
'''راهنمایی علمی'''
* راهنمایی، مشاوره و داوری رساله‌های دکتری و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران
* راهنمایی، مشاوره و داوری رساله‌های دکتری و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
* راهنمایی، مشاوره و داوری رساله‌های دکتری و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
* راهنمایی، مشاوره و داوری رساله‌های دکتری و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد در دانشگاه لیون


==پانويس==
==پانويس==
خط ۸۳: خط ۱۶۱:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
در سال‌های اخیر، شبکه مستند جمهوری اسلامی ایران در مجموعه «[https://doctv.ir/Program/242852 حکایت دل]» که نگاهی به زندگی و آثار اساتید فاخر کشور دارد، فیلم مستندی را به شرح زندگینامه، فعالیت‌های علمی و نقش فرهنگی دکتر ژاله آموزگار اختصاص داد. این برنامه به بررسی جایگاه وی به عنوان یکی از پیشکسوتان مطالعه زبان‌های باستانی و اسطوره‌های ایران‌زمین می‌پردازد.
*[https://www.noormags.ir/view/fa/creator/226089 مقالات ژاله آموزگار در پایگاه مجلات تخصصی نور(نورمگز)]


*[https://doctv.ir/Program/242852 فیلم مستند حکایت دل ؛ آموزگار سخن در اساطیر ایران] از  شبکه مستند جمهوری اسلامی ایران
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}


[[تاریخ اساطیری ایران]]
[[شناخت اساطیر ایران]]


[[اسطوره زندگی زردشت]]
[[اسطوره زندگی زردشت]]


[[زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن]]
[[زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن]]
[[تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام]]


[[یادگار زریران: متنی حماسی از دوران کهن]]
[[یادگار زریران: متنی حماسی از دوران کهن]]
[[تاریخ ایران باستان (حریریان)]]


[[اسطوره زندگی زردشت]]
[[اسطوره زندگی زردشت]]
خط ۱۰۰: خط ۱۸۵:


[[کتاب پنجم دینکرد: آوانویسی، ترجمه، تعلیقات، واژه‌نامه، متن پهلوی]]
[[کتاب پنجم دینکرد: آوانویسی، ترجمه، تعلیقات، واژه‌نامه، متن پهلوی]]
[[تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام]]


[[مینوی خرد]]
[[مینوی خرد]]


[[مقالات احمد تفضلی]]
[[مقالات احمد تفضلی]]
[[تاریخ ایران باستان]]


[[ارداويراف نامه (ارداويرازنامه)]]
[[ارداويراف نامه (ارداويرازنامه)]]
خط ۱۱۴: خط ۱۹۵:


[[تاریخ ادبیات فارسی]]
[[تاریخ ادبیات فارسی]]
[[تاریخ اساطیری ایران (آموزگار)]]


[[ایران باستان]]
[[ایران باستان]]
[[شناخت اساطیر ایران]]


[[نمونه‌های نخستين انسان و نخستين شهريار در تاريخ افسانه‌ای ايرانيان]]
[[نمونه‌های نخستين انسان و نخستين شهريار در تاريخ افسانه‌ای ايرانيان]]
خط ۱۲۳: خط ۲۰۴:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1404]]
[[رده:مؤلفین-آبان]]
[[رده:مؤلفین-آبان]]