۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
←وابستهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
</div> | </div> | ||
'''ابونصر محمد بن محمد بن طرخان''' (257-339ق)، معروف به فارابى، معلم ثانی، | '''ابونصر محمد بن محمد بن طرخان''' (257-339ق)، معروف به فارابى، معلم ثانی، مؤسس فلسفه اسلامی و انتقال دهنده منطق صوری یونانی به جهان اسلام | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
وى از ماوراءالنهر به قصد تحصيل علوم به بغداد رفت و در حلقه درس متى بن يونس حضور يافت و چندى بعد از بغداد به حران رفت و از يوحنا بن حيلان، قسمتى از منطق را آموخت و باز به بغداد برگشت و علوم فلسفى را از آنجا فراگرفت. بر همه كتب [[ارسطو]] و منسوب به [[ارسطو]] دست يافت و بر مشكلات و نكات غامض آنها فائق آمد، ليكن اهميت او در كوششى است كه براى آشتى دادن دو روش مشايى و اشراقى در حكمت و با دين اسلام، به ويژه اصول مذهب شيعه، به خرج داده است. | وى از ماوراءالنهر به قصد تحصيل علوم به بغداد رفت و در حلقه درس متى بن يونس حضور يافت و چندى بعد از بغداد به حران رفت و از يوحنا بن حيلان، قسمتى از منطق را آموخت و باز به بغداد برگشت و علوم فلسفى را از آنجا فراگرفت. بر همه كتب [[ارسطو]] و منسوب به [[ارسطو]] دست يافت و بر مشكلات و نكات غامض آنها فائق آمد، ليكن اهميت او در كوششى است كه براى آشتى دادن دو روش مشايى و اشراقى در حكمت و با دين اسلام، به ويژه اصول مذهب شيعه، به خرج داده است. | ||
توقف فارابى در بغداد مدتى طول كشيد و غالب كتب فلسفى خود را در اين شهر تأليف كرد و سپس از بغداد به دمشق و از آنجا به مصر رفت و آنگاه به خدمت سيفالدوله تغلبى (333- 356ق) درآمد و نزد او تا آخر عمر در حلب و دمشق به تأليف و تعليم مشغول بود. زندگانى پرزرق و برق و با شكوه جلال دربار، هيچ گاه او را اغواء نكرد، بلكه در كسوت درويشى، همّ خود را مصروف كار طاقتفرساى تحقيق و تعليم كرد. مورخان اسلام متفقاند كه فارابى زهد پيشه و عزلتگزين و اهل تأمل بود. [[ابن خلکان، احمد بن محمد| | توقف فارابى در بغداد مدتى طول كشيد و غالب كتب فلسفى خود را در اين شهر تأليف كرد و سپس از بغداد به دمشق و از آنجا به مصر رفت و آنگاه به خدمت سيفالدوله تغلبى (333- 356ق) درآمد و نزد او تا آخر عمر در حلب و دمشق به تأليف و تعليم مشغول بود. زندگانى پرزرق و برق و با شكوه جلال دربار، هيچ گاه او را اغواء نكرد، بلكه در كسوت درويشى، همّ خود را مصروف كار طاقتفرساى تحقيق و تعليم كرد. مورخان اسلام متفقاند كه فارابى زهد پيشه و عزلتگزين و اهل تأمل بود. [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] مىگويد: «زندگى او، زندگى فلاسفه پيشين را به ياد مىآورد». | ||
فارابى در انواع علوم بىهمتا بود، چنانكه در هر علمى از علوم زمان خويش استاد شد و كتابى نوشت. از كتابهاى او كه به ما رسيده، يا از ميان رفته و فقط نامى از آنها در كتب تاريخ و فلسفه باقى مانده، معلوم مىشود كه در علوم مدنى و رياضيات و كيميا و هيئت وعلوم نظامى و موسيقى و طبیعیات و الاهيات و علوم مدنى و فقه و منطق، دستى قوى داشته است. | فارابى در انواع علوم بىهمتا بود، چنانكه در هر علمى از علوم زمان خويش استاد شد و كتابى نوشت. از كتابهاى او كه به ما رسيده، يا از ميان رفته و فقط نامى از آنها در كتب تاريخ و فلسفه باقى مانده، معلوم مىشود كه در علوم مدنى و رياضيات و كيميا و هيئت وعلوم نظامى و موسيقى و طبیعیات و الاهيات و علوم مدنى و فقه و منطق، دستى قوى داشته است. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
===فلسفه=== | ===فلسفه=== | ||
فارابى معتقد بود كه ميان فلسفه و دين فرق هست. به نظر او فلسفه وصول به حقيقت از راه نظر و برهان بوده و دين، وصول به حقيقت از راه تمثيل و رمز است. درست است كه كندى؛ نخستين فيلسوف عرب است كه راه را گشوده؛ ولى او نتوانست مكتبى فلسفى تأسيس كند و ميان مسائلى كه مورد بحث قرار داد، وحدتى ايجاد كند؛ اما فارابى، كه به قول [[ابن خلکان، احمد بن محمد| | فارابى معتقد بود كه ميان فلسفه و دين فرق هست. به نظر او فلسفه وصول به حقيقت از راه نظر و برهان بوده و دين، وصول به حقيقت از راه تمثيل و رمز است. درست است كه كندى؛ نخستين فيلسوف عرب است كه راه را گشوده؛ ولى او نتوانست مكتبى فلسفى تأسيس كند و ميان مسائلى كه مورد بحث قرار داد، وحدتى ايجاد كند؛ اما فارابى، كه به قول [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] «بزرگترين فلاسفه اسلام است علىالاطلاق» توانست مكتبى كامل تأسيس كند. او در عالم اسلام همان نقشى را داشت كه فلوطين در فلسفه غرب. ابن سينا او را استاد خود شمرد و ابن رشد و ديگر حكماى اسلام و عرب شاگرد او بودند و به حق او را بعد از [[ارسطو]]، كه ملقب به «معلم اول» بود، «معلم ثانى» لقب دادند. | ||
===نبوت=== | ===نبوت=== | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
در منابع جز اساتيد فوقالذكر به ديگر اساتيد فارابى اشاره نشده است؛ البته وى به آثار ابوالوفاى بوزجانى توجه داشته است و نيز شرحهايى بر آثار دانشمندان قديم يونان و روم از جمله بطليموس و اقليدس نگاشته است. | در منابع جز اساتيد فوقالذكر به ديگر اساتيد فارابى اشاره نشده است؛ البته وى به آثار ابوالوفاى بوزجانى توجه داشته است و نيز شرحهايى بر آثار دانشمندان قديم يونان و روم از جمله بطليموس و اقليدس نگاشته است. | ||
درباره شاگردان او نيز مطالب اندكى مىدانيم. از ميان شاگردان او، به نام فيلسوف مشهور نصرانى يحيى بن عدى اشاره شده است. [[ | درباره شاگردان او نيز مطالب اندكى مىدانيم. از ميان شاگردان او، به نام فيلسوف مشهور نصرانى يحيى بن عدى اشاره شده است. [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] نيز كه هم عصر فارابى بوده آثار وى را مورد مطالعه قرار داده و گاه آنان را راهگشاى مىيافته است. وى شرح المجسطى فارابى را خلاصه كرده است. | ||
==آثار و تأليفات== | ==آثار و تأليفات== | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
مشهورترين كتابهاى فارابى عبارتند از: | مشهورترين كتابهاى فارابى عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# مقالة فى اغراض مابعداطبيعة | # مقالة فى اغراض مابعداطبيعة | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۱۰: | ||
# رسالة فيما ينبغى ان يقدم قبل تعلم الفلسفة | # رسالة فيما ينبغى ان يقدم قبل تعلم الفلسفة | ||
# مايصح و مالا يصح من احكام النجوم | # مايصح و مالا يصح من احكام النجوم | ||
{{پایان}} | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۸: | ||
#[[:noormags:279031|آشنايى با دانشمندان مسلمان، ابونصر فارابى، سعيد آرزمى، تربيت، شماره سوم، آذرماه 1369، ص 26-27]]. | #[[:noormags:279031|آشنايى با دانشمندان مسلمان، ابونصر فارابى، سعيد آرزمى، تربيت، شماره سوم، آذرماه 1369، ص 26-27]]. | ||
{{فارابی}} | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[كتاب الحروف]] | [[كتاب الحروف]] | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۳: | ||
[[المنطقيات]] | [[المنطقيات]] | ||
[[كتاب في المنطق العبارة]] | |||
[[تحصيل السعادة]] | |||
[[كتاب السياسة المدنية]] | [[كتاب السياسة المدنية]] | ||
| خط ۱۳۶: | خط ۱۴۳: | ||
[[فصول منتزعة]] | [[فصول منتزعة]] | ||
[[فصول منتزعه فارابی (ترجمه ملکشاهی)]] | |||
[[كتاب الواحد و الوحدة]] | [[كتاب الواحد و الوحدة]] | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۵۵: | ||
[[فصوص الحکم (فارابی)]] | [[فصوص الحکم (فارابی)]] | ||
[[رسائل فلسفی فارابی]] | [[رسائل فلسفی فارابی]] | ||
| خط ۱۵۹: | خط ۱۶۶: | ||
[[التنبیه علی سبیل السعاده]] | [[التنبیه علی سبیل السعاده]] | ||
[[سياست مدنيه]] | [[سياست مدنيه]] | ||
[[کتاب في المنطق الخطابة]] | |||
[[کتاب الحروف(يبحث في معاني الحروف في اللغة العربية و...)]] | [[کتاب الحروف(يبحث في معاني الحروف في اللغة العربية و...)]] | ||
[[ | [[موسيقی کبير فارابی]] | ||
[[کتاب المباحث و الشکوک (نخستین تعلیقه بر الاشارات و التنبیهات)]] | [[کتاب المباحث و الشکوک (نخستین تعلیقه بر الاشارات و التنبیهات)]] | ||
| خط ۱۷۵: | خط ۱۸۴: | ||
[[المدينة الفاضلة للفارابي]] | [[المدينة الفاضلة للفارابي]] | ||
[[رسالههای شعری فیلسوفان مسلمان]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||