قواعد فقه جزایی: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

قواعد فقه جزایی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۰۱

۹۳ بایت اضافه‌شده ، ۹ اکتبر

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۴۴٬۷۱۹

ویرایش

@@ خط ۳۰: / خط ۳۰: @@
 | پیش از =
 }}
-'''قواعد فقه جزایی'''، تألیف سید احمد سجادی‌نژاد، صادق باقری، سید حسین حسینی و تعداد دیگری از پژوهشگران است. این کتاب به بررسی مجموعه‌ای از قواعد فقهی و حقوقی در حوزه حقوق جزایی اسلام می‌پردازد و کاربرد آنها را در استنباط احکام شرعی و مسائل کیفری تبیین می‌کند.
+'''قواعد فقه جزایی'''، تألیف [[سجادی‌نژاد، احمد|سید احمد سجادی‌نژاد]]، [[باقری، صادق|صادق باقری]]، [[حسينى، حسین|سید حسین حسینی]] و تعداد دیگری از پژوهشگران است. این کتاب به بررسی مجموعه‌ای از قواعد فقهی و حقوقی در حوزه حقوق جزایی اسلام می‌پردازد و کاربرد آنها را در استنباط احکام شرعی و مسائل کیفری تبیین می‌کند.
 ==ساختار==
 مباحث کتاب در ده فصل تنظیم شده است که هر جزء خود شامل مقدمه و گفتارهایی است.
@@ خط ۳۸: / خط ۳۶: @@
 ==سبک نگارش==
 شیوه نگارش این کتاب مبتنی بر فقه اسلامی با ارجاع به آیات قرآن، روایات، سیره، اجماع و دیدگاه فقها مستند شده‌اند. علاوه بر این، در برخی فصول، مباحث فقهی با حقوق عرفی مقایسه و تطبیق داده می‌شود <ref>ر.ک: متن کتاب، ص 117، 195</ref>. نویسندگان کوشیده‌اند تا پس از تبیین قاعده فقهی، چند موضوع قضایی – کیفری را بررسی نمایند و قواعد و احکام آنها را بر اساس شریعت بیان کنند<ref>ر.ک: سخن ناشر، ص14</ref>.
 ==گزارش محتوا==
 فصول کتاب به شرح زیر به بررسی مباحث تخصصی می‌پردازند:
@@ خط ۴۵: / خط ۴۱: @@
 #فصل دوم: قاعدة درأ: این فصل به یکی از مهم‌ترین قواعد فقه جزایی، یعنی قاعدة درأ (درء حدود با شبهات) می‌پردازد. این قاعده بیان می‌کند که در صورت وجود شبهه، حدود شرعی ساقط می‌شوند. ابتدا مستندات این قاعده از منابع دینی نظیر آیات و روایات بررسی می‌گردد <ref>ر.ک: همان، ص 41 </ref>. سپس، مفردات کلیدی قاعده مانند درأ (به معنای دفع و اسقاط)، حد (به معنای مجازات شرعی تعیین‌شده) و شبهه (به معنای تردید و ابهام) تعریف و اقسام مختلف شبهات (شبهه حکمیه و شبهه موضوعیه) تبیین می‌شوند <ref>ر.ک: همان، ص47- 43</ref>. در پایان، ماهیت و کاربردهای قاعده درأ در مواردی که فقها به آن استناد کرده‌اند، تحلیل می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص54-48 .</ref>
 #فصل سوم: بررسی تطبیقی قاعدة تجری و جرم عقیم و محال: این فصل به دو مفهوم تجری (اقدام به انجام عمل حرام با فرض عدم تحقق آن) و جرم عقیم و محال از منظر فقه و حقوق می‌پردازد. در ابتدا، تعریف لغوی و اصطلاحی تجری ارائه شده و دیدگاه‌های مختلف فقها و اصولیان درباره آن، از جمله حکم کیفر یا عدم کیفر تجری، موردبحث قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص 66- 55 </ref>سپس، به تعریف جرم عقیم (جرمی که به دلیل عواملی خارج از اراده فاعل به نتیجه نمی‌رسد) و جرم محال (جرمی که به دلیل ماهیت خود یا موانع ذاتی، امکان تحقق ندارد) پرداخته و تفاوت‌ها و ویژگی‌های آن‌ها بررسی می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص70- 66 </ref> این فصل همچنین نگاهی جرم‌شناسانه به این مفاهیم ارائه می‌دهد <ref>ر.ک: همان، ص 84-70.</ref>
-#فصل چهارم: تعزیر و رابطه آن با امر به معروف و نهی از منکر: در این فصل، مفهوم تعزیر (مجازات‌های بازدارنده و غیر حدی) و ارتباط آن با فریضه امر به معروف و نهی از منکر مورد بحث قرار می‌گیرد. ابتدا کلیات مربوط به تعزیر شامل تعریف، اقسام (مانند تعزیر خاص)، مجازات‌های تعزیری در حقوق الناس، و نوع و میزان آن‌ها بررسی می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص 95-85 </ref> سپس، به تفصیل رابطه تعزیر با امر به معروف و نهی از منکر در مراحل عملی این فریضه و وجوب عقلی و شرعی آن شرح داده می‌شود. این فصل تبیین می‌کند که تعزیرات ابزاری در راستای اجرای احکام شرعی و جلوگیری از ارتکاب منکرات هستند <ref>ر. : همان، ص102-95</ref>.
+#فصل چهارم: تعزیر و رابطه آن با امر به معروف و نهی از منکر: در این فصل، مفهوم تعزیر (مجازات‌های بازدارنده و غیر حدی) و ارتباط آن با فریضه امر به معروف و نهی از منکر مورد بحث قرار می‌گیرد. ابتدا کلیات مربوط به تعزیر شامل تعریف، اقسام (مانند تعزیر خاص)، مجازات‌های تعزیری در حقوق الناس، و نوع و میزان آن‌ها بررسی می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص 95-85 </ref> سپس، به تفصیل رابطه تعزیر با امر به معروف و نهی از منکر در مراحل عملی این فریضه و وجوب عقلی و شرعی آن شرح داده می‌شود. این فصل تبیین می‌کند که تعزیرات ابزاری در راستای اجرای احکام شرعی و جلوگیری از ارتکاب منکرات هستند <ref>ر.: همان، ص102-95</ref>.
 #فصل پنجم: اضطرار عامل موجه جرم یا رافع مسئولیت؟ این فصل به بررسی اضطرار (حالت ناگزیری) و نقش آن در توجیه جرم یا رفع مسئولیت کیفری می‌پردازد. ابتدا تعریف جامع اضطرار به معنای ضرورت و ناگزیری بیان شده و ادله مشروعیت آن از قرآن کریم (آیات اضطرار) و روایات اهل‌بیت(ع) (احادیث اضطرار) ارائه می‌گردد <ref>ر.ک: همان،ص 116- 103 </ref>سپس، تفاوت میان عوامل موجهه جرم (که عمل را از ابتدا مباح می‌سازند) و عوامل رافع مسئولیت (که فقط مسئولیت کیفری را از بین می‌برند) تشریح می‌شود و جایگاه اضطرار در این تقسیم‌بندی مورد تحلیل قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص 122-117</ref>.
 #فصل ششم: استیمان (پناهندگی): این فصل به موضوع استیمان (پناهندگی) و جنبه‌های فقهی و حقوقی آن اختصاص دارد. ابتدا کلیات استیمان شامل تعریف، به‌رسمیت‌شناختن مرزهای جغرافیایی و شرایط و فلسفه اعطای امان موردبررسی قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص 128- 123 </ref>سپس، مدارک و مستندات عقد امان از قرآن کریم، روایات، سیره پیامبر اکرم(ص) و اجماع فقها استخراج و تحلیل می‌شود <ref>ر.ک: ص 131- 128 </ref>در ادامه، ارکان عقد امان (عاقد، معقود له، عقد، وقت) و انواع امان (اقتصادی، سیاسی، جهانگردی، نظامی) به‌تفصیل شرح داده می‌شوند <ref>ر.ک: ص 140- 131</ref> در پایان، بحث خاتمه امان و همچنین مفهوم پناهندگی در حقوق عرفی و بین‌الملل بررسی می‌گردد <ref>ر.ک: همان، ص 146-140</ref>.
@@ خط ۶۷: / خط ۶۳: @@
 [[رده:مباحث خاص فقه]]
 [[رده:قضاء و شهادات، حدود و دیات، حقوق جزا]]
+[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1404]]
-[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
 [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ شهریور 1404 توسط سید محمد رضا موسوی]]
 [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ شهریور 1404 توسط فریدون سبحانی]]