۱۴۶٬۳۹۰
ویرایش
←وابستهها
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |ابراهیم | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" | | | data-type="authorBirthPlace" |فسطاط مصر | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" | | | data-type="authorTeachers" |[[طحاوی، احمد بن محمد|ابوجعفر طحاوى]] | ||
ابو عمر کندی | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| data-type="authorWritings" | | | data-type="authorWritings" |[[فضائل مصر و أخبارها و خواصها لابن زولاق]] | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" | | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE06345AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابن زولاق، ابومحمد، حسن بن | '''ابن زولاق، ابومحمد، حسن بن ابراهیم بن حسین بن حسن بن على بن خالد بن راشد بن عبدالله بن سليمان بن زولاق مصرى ليثى''' (919-996ق)، فقيه و محدث بزرگ، مورخ مصری، معاصر دو دولت اخشیدیون و فاطمیون، نویسنده کتاب [[فضائل مصر و أخبارها و خواصها لابن زولاق]] | ||
== | == ولادت == | ||
در سال 306ق / 919م، در فسطاط مصر، ديده به جهان گشود. جد او حسین بن حسن از مشاهیر علمای عصرش بود. | |||
وى، در جوانى به حديث و تاريخ روى آورد و حديث را از ابوجعفر طحاوى فراگرفت. او، در 330ق، به دمشق رفت و پس از حضور در مجالس درس محدثان و راویان آن ديار، به مصر بازگشت و مدتى عهدهدار امر قضا شد، اما چون شيفته تاريخ و گردآورى رویدادهاى آن بود، بيشتر عمر را بر سر این كار گذاشت. | ==تحصیلات== | ||
وى، در جوانى به حديث و تاريخ روى آورد و حديث را از [[طحاوی، احمد بن محمد|ابوجعفر طحاوى]] فراگرفت. او، در 330ق، به دمشق رفت و پس از حضور در مجالس درس محدثان و راویان آن ديار، به مصر بازگشت و مدتى عهدهدار امر قضا شد، اما چون شيفته تاريخ و گردآورى رویدادهاى آن بود، بيشتر عمر را بر سر این كار گذاشت. | |||
[[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى پس از بيان این نكته كه ابن زولاق از جمع كثيرى استماع حديث كرده و تصانيف او را گواه بر این امر دانسته است، گفته كه ابن اعين الغزال به ناحق او را، به دليل ابراز تشيع نسبت به فاطمیان، نكوهش و تكذيب كرده است كه با توجه به تأليفات او، تشيع وى بعيد نمىنمايد. | [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى پس از بيان این نكته كه ابن زولاق از جمع كثيرى استماع حديث كرده و تصانيف او را گواه بر این امر دانسته است، گفته كه ابن اعين الغزال به ناحق او را، به دليل ابراز تشيع نسبت به فاطمیان، نكوهش و تكذيب كرده است كه با توجه به تأليفات او، تشيع وى بعيد نمىنمايد. | ||
| خط ۴۷: | خط ۵۲: | ||
مؤلفان، آثار بسيارى را به او نسبت مىدهند كه از جمله آنها مىتوان به كتب زير اشاره كرد: | مؤلفان، آثار بسيارى را به او نسبت مىدهند كه از جمله آنها مىتوان به كتب زير اشاره كرد: | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# اتمام اخبار امراء مصر للكندى؛ | # اتمام اخبار امراء مصر للكندى؛ | ||
# ذيل اخبار قضاة مصر كندى (در اخبار قاضيان مصر كه از 246ق، با ترجمه احوال قاضى بكار بن قتيبه آغاز مىشود و به رجب 386ق، در احوال محمد بن نعمان قاضى فاطمى پایان مىيابد. بر همین کتاب كندى، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] و شاگردش سخاوى، | # ذيل اخبار قضاة مصر كندى (در اخبار قاضيان مصر كه از 246ق، با ترجمه احوال قاضى بكار بن قتيبه آغاز مىشود و به رجب 386ق، در احوال محمد بن نعمان قاضى فاطمى پایان مىيابد. بر همین کتاب كندى، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] و شاگردش سخاوى، ذيلهایى نوشتهاند)؛ | ||
# اخبار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] المصرى (كه در آن، افزون بر شرح احوال، برخى از اشعار و لطايف و كلمات قصار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] را آورده است)؛ | # اخبار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] المصرى (كه در آن، افزون بر شرح احوال، برخى از اشعار و لطايف و كلمات قصار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] را آورده است)؛ | ||
# العيون الدعج في حلى دولة بنى طغج(كه ابن سعيد، مختصر آن را در المغرب في حلى المغرب نقل كرده است)؛ | # العيون الدعج في حلى دولة بنى طغج(كه ابن سعيد، مختصر آن را در المغرب في حلى المغرب نقل كرده است)؛ | ||
| خط ۶۵: | خط ۷۱: | ||
# کتاب في خطط مصر (كه نام آن در غالب منابع آمده است)؛ | # کتاب في خطط مصر (كه نام آن در غالب منابع آمده است)؛ | ||
# كواكب در احوال خاندان ماذرايى (نام ديگر این کتاب، سيرة الماذر آيتين است). | # كواكب در احوال خاندان ماذرايى (نام ديگر این کتاب، سيرة الماذر آيتين است). | ||
{{پایان}} | |||
آثار ابن زولاق، چنانكه اشاره شد، توجه مورخان و نویسندگان بعدى را به خود جلب كرده است. اينان، گاه به صراحت و با ذكر نام و اغلب بدون ذكر نام، مطالب خود را از نوشتههاى وى گرفتهاند؛ برای نمونه ياقوت در «[[معجم البلدان]]» در 8 مورد، [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] در 4 مورد، دوادارى در 2 مورد، [[ابن دقماق، ابراهیم بن محمد|ابن دقماق]] در 3 مورد، [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] در «اتعاظ» در 4 مورد و در «خطط» نيز در 4 مورد، ابن ظهيره در 20 مورد، [[حر عاملى]] در 1 مورد و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در 36 مورد، به نوشتههاى ابن زولاق استناد جستهاند؛ علاوه بر اينها، ویت، معتقد است كه ابن میسر هم از ابن زولاق بسيار نقل كرده و تقريباً تمامى گزارش مربوط به سالهاى 362 تا 365ق را از وى گرفته است. برخى نيز ابن سعيد و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] را، پس از [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، از مؤلفانى دانستهاند كه بيش از ديگران از وى نقل كردهاند. | آثار ابن زولاق، چنانكه اشاره شد، توجه مورخان و نویسندگان بعدى را به خود جلب كرده است. اينان، گاه به صراحت و با ذكر نام و اغلب بدون ذكر نام، مطالب خود را از نوشتههاى وى گرفتهاند؛ برای نمونه ياقوت در «[[معجم البلدان]]» در 8 مورد، [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] در 4 مورد، دوادارى در 2 مورد، [[ابن دقماق، ابراهیم بن محمد|ابن دقماق]] در 3 مورد، [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] در «اتعاظ» در 4 مورد و در «خطط» نيز در 4 مورد، ابن ظهيره در 20 مورد، [[حر عاملى]] در 1 مورد و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در 36 مورد، به نوشتههاى ابن زولاق استناد جستهاند؛ علاوه بر اينها، ویت، معتقد است كه ابن میسر هم از ابن زولاق بسيار نقل كرده و تقريباً تمامى گزارش مربوط به سالهاى 362 تا 365ق را از وى گرفته است. برخى نيز ابن سعيد و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] را، پس از [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، از مؤلفانى دانستهاند كه بيش از ديگران از وى نقل كردهاند. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۷: | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
وى، در سال 386ق / 996م، درگذشته است. برخى نيز درگذشت او را 389ق، نوشتهاند<ref>روح بخشان، عبدالمحمد، ج3، ص629-630</ref>. | وى، در سال 386ق / 996م، درگذشته است. برخى نيز درگذشت او را 389ق، نوشتهاند<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1782 ر.ک. روح بخشان، عبدالمحمد، ج3، ص629-630]</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
روح بخشان، عبدالمحمد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374. | [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1782 ر.ک. روح بخشان، عبدالمحمد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.] | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[فضائل مصر و أخبارها و خواصها لابن زولاق]] | |||
[[أخبار سيبويه المصري و هو غیر سیبویه النحوي]] | |||
[[ | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||