ثلاث رسائل في القضاء الإسلامي

ثلاث رسائل في القضاء الإسلامي
پدیدآوران	مروزی، سریج‌ بن‌ یونس‌ (نويسنده) عسکری، حسن بن عبد الله (نویسنده) سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نویسنده) فهد، بدری محمد (گردآورنده و محقق)
عنوان‌های دیگر	ذم‌ القضا‌ء للسیوطي ** ما‌ احتکم‌ به‌ الخلفا‌ء إلی‌ القضا‌ة ** کتاب القضاء
سال نشر	1387ش - 1429ق - 2008م
چاپ	1
شابک	‎978-9957-38-102-8
موضوع	قضاوت (فقه) - قضاوت - اسلام و حقوق
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	8ث4م 195 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ثلاث رسائل في القضاء الإسلامي، مجموعه سه رساله مستقلّ در زمینه قضاوت اسلامی از آثار سه اندیشور مربوط به قرن‌های سوم، چهارم و دهم هجری قمری است که هر رساله، جنبه‌ای جداگانه از این موضوع را بررسی می‌کند. پژوهشگر معاصر، بدری محمد فهد این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه‌ای کلی و تعلیقاتی ارزنده بر آن افزوده و همچنین شخصیت و آثار نویسندگان و روش هر یک از رساله‌ها را در سه مقدمه اختصاصی معرفی کرده است.

• این رسائل به ترتیب عبارتند از:

کتاب القضاء

• این رساله از آثار محدث، قاری و زاهد قرن سوم هجری قمری، ابوحارث سُریج بن یونس مروزی بغدادی (متوفای ۲۳۵ق)، است و از این نظر اهمیت دارد که چگونگی قضاوت را در سه قرن نخستین و فتاوای صحابه و تابعین را گزارش می‌کند و روشن است که قضاوت‌های قاضیان در این دوره آغازین از تاریخ اسلام، جنبه کاربردی فقه اسلامی را نشان می‌دهد.
• سریج بن یونس بغدادیبا سند نقل کرده است که پیامبر(ص) به سمرة بن جندب که همسایه‌آزاری می‌کرد و لجاجت می‌ورزید، گفت: «أنتَ مُضارٌّ» (تو زیان‌سازی.) و به صاحب خانه فرمود: برو نخل سمره را از ریشه قطع کن.

کتاب ما احتکم به الخلفاء إلی القضاة

• این رساله از آثار اديب، شاعر و واژه‌شناس قرن چهارم هجری قمری، حسن بن عبدالله بن سهل (متوفای 395ق)، معروف به ابوهلال عسكرى، است و مواضع خلفای راشدین و اموی و عباسی در باب قضاوت و حضور آنان در مجالس قاضیان را بیان می‌کند و نویسنده، مورخ نیست و شاعرانه و ادیبانه به قضایا می‌نگرد و این اشکال بر او وارد است که ترتیب تاریخی حوادث را مراعات نکرده است.

ذمّ القضاء

• این رساله از آثار ادیب، مورّخ، مفسّر، فقیه و نویسنده فعال شافعی قرن نهم و دهم قمری، جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی (849-911ق)، است و نویسنده بدون مقدمه وارد بحث اصلی خودش یعنی مذمت قضاوت می‌شود و روایاتی گزینشی در این موضوع می‌آورد و به روایات مخالف آن اعتنایی نمی‌کند و این آسیب روش‌شناختی پذیرفتنی نیست و باید سبب آن را توضیح می‌داد و تصریح می‌کرد که درصدد دورساختن نااهلان از ورود به میدان قضاوت است.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.