۱۴۶٬۳۴۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
[[اکبری بیرق، حسن]] (مصحح) | [[اکبری بیرق، حسن]] (مصحح) | ||
[[ | [[جوانپور هروی، عزیز]] (مصحح) | ||
[[لندلت، هرمان]] (مقدمهنویس) | [[لندلت، هرمان]] (مقدمهنویس) | ||
[[ | [[جوانپور هروی، عزیز]] (مقدمهنویس) | ||
[[اکبری بیرق، حسن]] (مقدمهنویس) | [[اکبری بیرق، حسن]] (مقدمهنویس) | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
واحد تبریزی، رجبعلی، - ????؟ق. | واحد تبریزی، رجبعلی، - ????؟ق. | ||
| ناشر =انجمن آثار و مفاخر فرهنگی | | ناشر =انجمن آثار و مفاخر فرهنگی | ||
| مکان نشر =ایران - تهران | | مکان نشر =ایران - تهران | ||
| سال نشر =مجلد1: 1386ش, | | سال نشر =مجلد1: 1386ش, | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13812AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13812AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = | | چاپ = | ||
| شابک =978-964-528-123-4 | | شابک =978-964-528-123-4 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =13812 | ||
| کتابخوان همراه نور =13812 | | کتابخوان همراه نور =13812 | ||
| کد پدیدآور =05817 | | کد پدیدآور =05817 | ||
| خط ۴۱: | خط ۳۸: | ||
}} | }} | ||
'''الأصل الأصيل (اصول آصفیه)'''، اثر [[واحد تبریزی، رجبعلی|ملا رجبعلی تبریزی]] (از فیلسوفان مکتب اصفهان)، کتابی است فلسفی، به زبان عربی، در یک جلد که به تصحیح و تحقیق [[ | '''الأصل الأصيل (اصول آصفیه)'''، اثر [[واحد تبریزی، رجبعلی|ملا رجبعلی تبریزی]] (از فیلسوفان مکتب اصفهان)، کتابی است فلسفی، به زبان عربی، در یک جلد که به تصحیح و تحقیق [[جوانپور هروی، عزیز|عزیز جوانپور هروی]] و [[اکبری بیرق، حسن|حسن اکبری بیرق]] رسیده و همانها مقدمه فارسیای بر آن نوشتهاند. نویسنده در این اثر به بیان قاعده الواحد و فروعات آن پرداخته. اساسا [[واحد تبریزی، رجبعلی|رجبعلی تبریزی]] منتقد آرای فلسفه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۳: | ||
تبریزی، قائل به اشتراک لفظی وجود و موجود میان واجب و ممکن است و در «الأصل الأصیل» نیز درباره اشتراک لفظی وجود سخن گفته و آن را از فروعات قاعده الواحد قرار داده؛ او معتقد است خداوند ممکن نیست که به وجود عام بدیهی که بر اشیا حمل میشود، متصف شود؛ زیرا خداوند فاعل چنین وجودی است و فاعل شیء نمیتواند قابل همان شیء نیز باشد. با این بیان، وجه فساد گفتار متأخرین مبنی بر اشتراک معنوی وجود میان واجب و ممکن روشن میشود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64041/59 ر.ک: غفاری، ابوالحسن، ص59]</ref>. | تبریزی، قائل به اشتراک لفظی وجود و موجود میان واجب و ممکن است و در «الأصل الأصیل» نیز درباره اشتراک لفظی وجود سخن گفته و آن را از فروعات قاعده الواحد قرار داده؛ او معتقد است خداوند ممکن نیست که به وجود عام بدیهی که بر اشیا حمل میشود، متصف شود؛ زیرا خداوند فاعل چنین وجودی است و فاعل شیء نمیتواند قابل همان شیء نیز باشد. با این بیان، وجه فساد گفتار متأخرین مبنی بر اشتراک معنوی وجود میان واجب و ممکن روشن میشود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64041/59 ر.ک: غفاری، ابوالحسن، ص59]</ref>. | ||
«بحث اوصاف واجب الوجود در اندیشه [[واحد تبریزی، رجبعلی|ملا رجبعلی تبریزی]] در واقع در ادامه مبحث اشتراک لفظی وجود مطرح است؛ بهطوریکه او استدلال نخست در اشتراک لفظی وجود را درباره اوصاف نیز جاری و ساری میداند. او در مسئله صفات واجب تعالی نیز با بیشتر حکما و متکلمان، مخالفت کرده و اطلاق صفاتی همچون علم و قدرت را بر واجب، به معنایی که بر ممکنات اطلاق میشود، جایز نمیداند، سخن [[واحد تبریزی، رجبعلی|ملا رجبعلی تبریزی]] درباره صفات حق تعالی در واقع به انکار اوصاف الهی انجامیده. به باور او، صفات واجب، نه عین ذات است و نه زاید بر ذات، بلکه اساسا خدا منزه از هر صفت است و موصوف هیچ صفتی - خواه وجود یا علم و قدرت و... | «بحث اوصاف واجب الوجود در اندیشه [[واحد تبریزی، رجبعلی|ملا رجبعلی تبریزی]] در واقع در ادامه مبحث اشتراک لفظی وجود مطرح است؛ بهطوریکه او استدلال نخست در اشتراک لفظی وجود را درباره اوصاف نیز جاری و ساری میداند. او در مسئله صفات واجب تعالی نیز با بیشتر حکما و متکلمان، مخالفت کرده و اطلاق صفاتی همچون علم و قدرت را بر واجب، به معنایی که بر ممکنات اطلاق میشود، جایز نمیداند، سخن [[واحد تبریزی، رجبعلی|ملا رجبعلی تبریزی]] درباره صفات حق تعالی در واقع به انکار اوصاف الهی انجامیده. به باور او، صفات واجب، نه عین ذات است و نه زاید بر ذات، بلکه اساسا خدا منزه از هر صفت است و موصوف هیچ صفتی - خواه وجود یا علم و قدرت و... واقع نمیشود؛ بدین ترتیب او بهگونهای از الهیات معتقد شده که میتوان آن را الهیات تنزیهی یا سلبی نامید. تبریزی در این مسئله نیز بهشدت تحت تأثیر آن دسته از روایاتی قرار گرفته که در آنها صفات از خدا سلب شده است. او برای ادعای خود دو دلیل اصلی اقامه کرده است؛ | ||
او در دلیل نخست، هر نوع اتحاد در واجب - خواه اتحاد چند صفت با همدیگر یا اتحاد صفات با ذات - را نفی میکند و میگوید: دو چیز نمیتواند یک چیز باشد؛ زیرا هر دو - مثلا دو صفت یا ذات و یک صفت - یا موجودند یا یکی موجود است و دیگری موجود نیست، مانند اینکه بگوییم ذات موجود است، ولی صفات موجود نیستند؛ یا هیچکدام موجود نیستند، بلکه امر سومی آنها را موجود کرده است. اگر هر دو موجود باشند، در این صورت در واقع اتحادی رخ نداده است، بلکه دو موجود بودهاند و اکنون نیز موجودند. بازگشت این سخن به این است که آنها در واقع دو موجودند، نه یک وجود و اگر یکی موجود بوده و دیگری موجود نباشد، در این صورت نیز اتحاد معنا ندارد؛ زیرا اتحاد بین امر موجود و معدوم نامعقول است و اگر هیچکدام موجود نباشند، باز اتحاد معنا ندارد، بلکه در واقع هر دو از بین گرفتهاند و امر سومی پدید آمده است. پس در همه شقوق، اتحاد محال است. | او در دلیل نخست، هر نوع اتحاد در واجب - خواه اتحاد چند صفت با همدیگر یا اتحاد صفات با ذات - را نفی میکند و میگوید: دو چیز نمیتواند یک چیز باشد؛ زیرا هر دو - مثلا دو صفت یا ذات و یک صفت - یا موجودند یا یکی موجود است و دیگری موجود نیست، مانند اینکه بگوییم ذات موجود است، ولی صفات موجود نیستند؛ یا هیچکدام موجود نیستند، بلکه امر سومی آنها را موجود کرده است. اگر هر دو موجود باشند، در این صورت در واقع اتحادی رخ نداده است، بلکه دو موجود بودهاند و اکنون نیز موجودند. بازگشت این سخن به این است که آنها در واقع دو موجودند، نه یک وجود و اگر یکی موجود بوده و دیگری موجود نباشد، در این صورت نیز اتحاد معنا ندارد؛ زیرا اتحاد بین امر موجود و معدوم نامعقول است و اگر هیچکدام موجود نباشند، باز اتحاد معنا ندارد، بلکه در واقع هر دو از بین گرفتهاند و امر سومی پدید آمده است. پس در همه شقوق، اتحاد محال است. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۵: | ||
#[[:noormags:1102597|غفاری، ابوالحسن، «حکمت معتدل و دو مسئله فلسفی»، نشریه قبسات، تابستان 1394، شماره 76 (28 صفحه، از 53 تا 80)]]. | #[[:noormags:1102597|غفاری، ابوالحسن، «حکمت معتدل و دو مسئله فلسفی»، نشریه قبسات، تابستان 1394، شماره 76 (28 صفحه، از 53 تا 80)]]. | ||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[تحفة الکمال: ترجمۀ فارسی رسالۀ الاصل الاصیل ملارجبعلی تبریزی به همراه اضافات]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۴: | ||
[[رده:فلسفه اسلامی]] | [[رده:فلسفه اسلامی]] | ||
[[رده:عصر | [[رده:عصر تجديد حيات فلسفه اسلامی، قرن یازدهم]] | ||
[[رده:فیلسوفان، آ–ی]] | [[رده:کتابهای فیلسوفان، آ–ی]] | ||