۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR92369J1.jpg | عنوان = منتخب الأحكام | عنوانهای دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ابنابیزمنین، محمد بن عبدالله (نويسنده) غامدی، عبدالله بن عطیة (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = /الف2م8 178/45 BP | موضوع = |ناش...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[ابن ابیزمنین، محمد بن عبدالله]] (نويسنده) | ||
[[غامدی، عبدالله بن عطیة]] (محقق) | [[غامدی، عبدالله بن عطیة]] (محقق) | ||
|زبان | |زبان | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''منتخب الأحكام'''، اثری از ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن عیسی بن محمد بن ابراهیم بن ابیزمنین (324-399ق)، فقیه مالکى، محدّث، ادیب و شاعر، نخستین نگارش فقهی در میان مالکیان است که به جمعآوری مسائل قضا و احکام و بیان آنها بهصورت مستقل و جداگانه از دیگر ابواب فقه، پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص50</ref>. | '''منتخب الأحكام'''، اثری از [[ابن ابیزمنین، محمد بن عبدالله|ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن عیسی بن محمد بن ابراهیم بن ابیزمنین]] (324-399ق)، فقیه مالکى، محدّث، ادیب و شاعر، نخستین نگارش فقهی در میان مالکیان است که به جمعآوری مسائل قضا و احکام و بیان آنها بهصورت مستقل و جداگانه از دیگر ابواب فقه، پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص50</ref>. | ||
==انگیزه نگارش== | ==انگیزه نگارش== | ||
نویسنده در آغاز کتاب، به انگیزه نگارش اشاره کرده و گفته است: | نویسنده در آغاز کتاب، به انگیزه نگارش اشاره کرده و گفته است: «این کتاب را بهمنظور جمع آوری مهمترین مسائل فقه قضا و احکام، تدوین کردهام و هدفم او از این کار، خیرخواهی برای حکام و قاضیان مسلمان بوده که به دلیل مسئولیتهای فراوان، فرصت مطالعه کتابهای مفصل و بررسیهای زیاد را ندارند». | ||
در حقیقت او درصدد بوده تا سخن و نظر برگزیده خود را درباره مسائلی که برای قضات مطرح میشود، بدون اطاله کلام و ذکر دلایل و بحث درباره اقوال ضعیف، در اختیار آنان قرار دهد؛ زیرا جستجوی احکام مسائل فرعی از منابع مختلف را برای قضات دشوار دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص51-52</ref>. | در حقیقت او درصدد بوده تا سخن و نظر برگزیده خود را درباره مسائلی که برای قضات مطرح میشود، بدون اطاله کلام و ذکر دلایل و بحث درباره اقوال ضعیف، در اختیار آنان قرار دهد؛ زیرا جستجوی احکام مسائل فرعی از منابع مختلف را برای قضات دشوار دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص51-52</ref>. | ||
درباره سبب تألیف کتاب، گفته شده است: نویسنده، آن را برای برادر خود قاضی ابوبکر تألیف کرده است<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. | درباره سبب تألیف کتاب، گفته شده است: نویسنده، آن را برای برادر خود قاضی ابوبکر تألیف کرده است<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. | ||
==مصادر کتاب== | ==مصادر کتاب== | ||
در تدوین کتاب از منابع مختلف، از جمله مصادر فقه مذهب مالکی استفاده شده است. موطأ مالک بن | در تدوین کتاب از منابع مختلف، از جمله مصادر فقه مذهب مالکی استفاده شده است. [[موطأ الإمام مالك|موطأ]] [[مالک بن انس]]، کتاب ابن زیاد نوشته علی بن زیاد، سماع اشهب، فقه مطرف بن عبدالله، الجدار نوشته عیسی بن دینار، [[المدونة الکبری|مدونه کبری]]، عتبیه و...، از جمله مصادر مورد استفاده نویسنده بوده است<ref>ر.ک: همان، ص59-61</ref>. | ||
==تأثیر کتاب در آثار بعد از خود== | ==تأثیر کتاب در آثار بعد از خود== | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۱: | ||
==روش مؤلف== | ==روش مؤلف== | ||
از سخنان نویسنده چنین استفاد میشود که قصد وی از نگارش کتاب، جمعآوری همه مسائل فقهی قضا نبوده است. این موضوع از تصریح او مبنی بر جمعآوری مهمترین مسائل قضا و احکام آشکار میشود. وی همچنین به اختصار توجه داشته است. این ویژگی لازمه تحقق هدف تألیف کتاب بوده است تا قاضی بتواند در کوتاهترین زمان و با کمترین زحمت به حکم هر مسئلهای که میخواهد، دست یابد. این دو امر (عدم قصد حصر همه مسائل قضا و اختصار) در سراسر کتاب بهوضوح دیده میشود؛ برای مثال او به وجود اختلاف نظر اشاره میکند، اما وارد جزئیات نمیشود. وی هنگام ذکر مسئلهای که در آن اختلاف یا بیش از یک قول وجود دارد، معمولاً به وجود اختلاف اشاره میکند و پیش یا پس از | از سخنان نویسنده چنین استفاد میشود که قصد وی از نگارش کتاب، جمعآوری همه مسائل فقهی قضا نبوده است. این موضوع از تصریح او مبنی بر جمعآوری مهمترین مسائل قضا و احکام آشکار میشود. وی همچنین به اختصار توجه داشته است. این ویژگی لازمه تحقق هدف تألیف کتاب بوده است تا قاضی بتواند در کوتاهترین زمان و با کمترین زحمت به حکم هر مسئلهای که میخواهد، دست یابد. این دو امر (عدم قصد حصر همه مسائل قضا و اختصار) در سراسر کتاب بهوضوح دیده میشود؛ برای مثال او به وجود اختلاف نظر اشاره میکند، اما وارد جزئیات نمیشود. وی هنگام ذکر مسئلهای که در آن اختلاف یا بیش از یک قول وجود دارد، معمولاً به وجود اختلاف اشاره میکند و پیش یا پس از آن، قولی را که خود میپسندد، ذکر میکند، اما به بیان دلایل انتخاب یا نقد اقوال، نمیپردازد<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>. | ||
کتاب «منتخب الأحكام» در حقیقت از کتابهای مبتنی بر نقل روایات و اقوال است و حکم هر مسئله از مجموع این نقلها به دست میآید. نویسنده برای رعایت اختصار و تحقق هدف کتاب، همواره روایات و اقوال را بدون ذکر دلایل نقل میکند و گاهی حتی بخشهایی از متن را حذف میکند اگر معنا بدون آنها کامل باشد، یا در متن تصرف میکند با تحفظ بر معنا<ref>ر.ک: همان، ص54-55</ref>. | کتاب «منتخب الأحكام» در حقیقت از کتابهای مبتنی بر نقل روایات و اقوال است و حکم هر مسئله از مجموع این نقلها به دست میآید. نویسنده برای رعایت اختصار و تحقق هدف کتاب، همواره روایات و اقوال را بدون ذکر دلایل نقل میکند و گاهی حتی بخشهایی از متن را حذف میکند اگر معنا بدون آنها کامل باشد، یا در متن تصرف میکند با تحفظ بر معنا<ref>ر.ک: همان، ص54-55</ref>. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۹: | ||
مجموع مباحث کتاب، در دو جلد عرضه شده است. | مجموع مباحث کتاب، در دو جلد عرضه شده است. | ||
جلد اول، حاوی کتابهای: «الدعوی»، «الشهادات و الأيمان»، «المديان و التفليس» و «الحمالة و الكفالة» است. | جلد اول، حاوی کتابهای: «الدعوی»، «الشهادات و الأيمان»، «المديان و التفليس» و «الحمالة و الكفالة» است. | ||
جلد دوم، شامل کتابهای: «مكاتبات القضاة و الحكم علی الغائب»، «الاستحقاق»، «الصلح و اختلاف الآمر و المأمور»، «الوكالة»، «الولاية و الترشيد»، «العارية»، «الوديعة»، «الرهن» و «تضمين الصناع» است. | جلد دوم، شامل کتابهای: «مكاتبات القضاة و الحكم علی الغائب»، «الاستحقاق»، «الصلح و اختلاف الآمر و المأمور»، «الوكالة»، «الولاية و الترشيد»، «العارية»، «الوديعة»، «الرهن» و «تضمين الصناع» است. | ||
در ذیل هر کتاب، ابواب متعدد با عناوین مختلف ذکر شده است. نخستین کتاب این مجموعه، «كتاب الدعوی»<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص85</ref> و آخرین آن، «كتاب تضمين الصناع»<ref>ر.ک: همان، ج2، ص341</ref> است. | در ذیل هر کتاب، ابواب متعدد با عناوین مختلف ذکر شده است. نخستین کتاب این مجموعه، «كتاب الدعوی»<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص85</ref> و آخرین آن، «كتاب تضمين الصناع»<ref>ر.ک: همان، ج2، ص341</ref> است. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۸: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۸: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:فقه و اصول]] | ||
[[رده:فقه مذاهب]] | |||
[[رده:فقه اهل سنت]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 تیر 1404]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ خرداد 1404 توسط فاضل گرنه زاده]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ خرداد 1404 توسط فاضل گرنه زاده]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ خرداد 1404 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ خرداد 1404 توسط محسن عزیزی]] | ||