۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'مسکویه، احمد بن محمد' به 'ابن مسکویه، احمد بن محمد'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مسکویه، احمد بن محمد' به 'ابن مسکویه، احمد بن محمد') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
== محتوا و اسلوب کتاب == | == محتوا و اسلوب کتاب == | ||
دره یتیمه (ادب کبیر) از دو مقاله شکل یافته است: نخستین نوشتار آن، دو باب درباره «حکمرانان و آداب فرمانروایی» و «در همنشینی و گفتگو با فرمانروایان» دارد. دومین نوشتار در باب «دوستی و دوستان» است. ادب کبیر بههمراه «ادب صغیر» در اخلاق رعیت و پادشاه نگاشته شده است. البته بخش اعظم کتاب مربوط به اخلاق فردی است. بخشهای عمده ادب صغیر و بخش دوم ادب کبیر (باب دوستان)، همگی درباره اخلاق عامّه مردم است. بدینگونه، اخلاق و سیاست بر این دو اثر سایه افکنده است و میتوان گفت که تعبیر مستقیمی از پندها و اندرزهایی است که در کتاب «[[کلیله و دمنه]]» در قالبِ داستان و تمثیل بیان شده است. در هر دو کتاب کمتر نشانهای از تأثیر فرهنگ عربی (از ایام، مَثَلها و مفاخر عربی) دیده میشود و بهلحاظ ویژگیهای محتوایی بسیار شبیه کتاب «جاویدانخرد» (اثر [[مسکویه، احمد بن محمد|مسکویه]]) است که بخشی از حکمتهای ایرانیان باستان را منعکس نموده است. مخاطب کتاب «الأدب الصغير»، طبقه کهتران یا مردم و مخاطب کتاب دره یتیمه (الأدب الكبير)، طبقه مهتران و حاکمان (بهویژه رجال «بنیعباس») است. | دره یتیمه (ادب کبیر) از دو مقاله شکل یافته است: نخستین نوشتار آن، دو باب درباره «حکمرانان و آداب فرمانروایی» و «در همنشینی و گفتگو با فرمانروایان» دارد. دومین نوشتار در باب «دوستی و دوستان» است. ادب کبیر بههمراه «ادب صغیر» در اخلاق رعیت و پادشاه نگاشته شده است. البته بخش اعظم کتاب مربوط به اخلاق فردی است. بخشهای عمده ادب صغیر و بخش دوم ادب کبیر (باب دوستان)، همگی درباره اخلاق عامّه مردم است. بدینگونه، اخلاق و سیاست بر این دو اثر سایه افکنده است و میتوان گفت که تعبیر مستقیمی از پندها و اندرزهایی است که در کتاب «[[کلیله و دمنه]]» در قالبِ داستان و تمثیل بیان شده است. در هر دو کتاب کمتر نشانهای از تأثیر فرهنگ عربی (از ایام، مَثَلها و مفاخر عربی) دیده میشود و بهلحاظ ویژگیهای محتوایی بسیار شبیه کتاب «جاویدانخرد» (اثر [[ابن مسکویه، احمد بن محمد|مسکویه]]) است که بخشی از حکمتهای ایرانیان باستان را منعکس نموده است. مخاطب کتاب «الأدب الصغير»، طبقه کهتران یا مردم و مخاطب کتاب دره یتیمه (الأدب الكبير)، طبقه مهتران و حاکمان (بهویژه رجال «بنیعباس») است. | ||
ویژگیهای اسلوب کتاب را میتوان چنین برشمرد: برخورداری از عبارتهای موجز و مُکفی؛ پیراستگی از گزارههای زاید، بیهوده و معانی سست؛ رهایی گزارهها از پیچیدگیهای لفظی، اطناب، تکرار، ابهام و واژههای غریب؛ کوتاهی عبارتها با فاصلههای کم؛ داشتن انسجام موضوعی بیشتر از ادب صغیر؛ برخورداری از بلاغت میانه، سادگی و مطبوع بودن گزارهها؛ نداشتن منبع (بهخلاف [[کلیله و دمنه]]). این ویژگیها در کلام ابوالعیناء چنین توصیف شده است: «کلام [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن مقفع]] روشن، زبانش فصیح و طبعش استوار است؛ گویی سخن او لؤلؤ پراکنده و دیبای گسترده و بستان بارانخورده است»<ref>ر.ک: فرامرزی، زینالعابدین </ref>. | ویژگیهای اسلوب کتاب را میتوان چنین برشمرد: برخورداری از عبارتهای موجز و مُکفی؛ پیراستگی از گزارههای زاید، بیهوده و معانی سست؛ رهایی گزارهها از پیچیدگیهای لفظی، اطناب، تکرار، ابهام و واژههای غریب؛ کوتاهی عبارتها با فاصلههای کم؛ داشتن انسجام موضوعی بیشتر از ادب صغیر؛ برخورداری از بلاغت میانه، سادگی و مطبوع بودن گزارهها؛ نداشتن منبع (بهخلاف [[کلیله و دمنه]]). این ویژگیها در کلام ابوالعیناء چنین توصیف شده است: «کلام [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن مقفع]] روشن، زبانش فصیح و طبعش استوار است؛ گویی سخن او لؤلؤ پراکنده و دیبای گسترده و بستان بارانخورده است»<ref>ر.ک: فرامرزی، زینالعابدین </ref>. | ||