تجارب الأمم (ترجمه امامی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مسکویه، احمد بن محمد' به 'ابن مسکویه، احمد بن محمد'
جز (جایگزینی متن - '| تعداد جلد =3 | کد پدیدآور =' به '| تعداد جلد =3 | کتابخانۀ دیجیتال نور = | کد پدیدآور = ')
جز (جایگزینی متن - 'مسکویه، احمد بن محمد' به 'ابن مسکویه، احمد بن محمد')
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =تجارب الامم. فارسی
| عنوان‌های دیگر =تجارب الامم. فارسی
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[منزوی، علی نقی]] (مترجم)
[[ابن مسکویه، احمد بن محمد]] (نویسنده)
 
[[مسکویه، احمد بن محمد]] (نویسنده)


[[امامی، ابوالقاسم]] (مترجم)
[[امامی، ابوالقاسم]] (مترجم)
خط ۳۰: خط ۲۸:
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02864AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02864AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =3
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02864
| کتابخوان همراه نور =02864
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =


خط ۳۷: خط ۳۶:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
 
'''تجارب الأمم''' ترجمه دكتر [[امامی، ابوالقاسم|ابوالقاسم امامى]] می‌باشد، مترجم، در پيش‌گفتار ابتدا به مشكلات ترجمه اين اثر ارزشمند اشاره مى‌كند: «از سال 1349 خورشيدى كه در صدد ترجمه تجارب‌الامم (از روى نسخه اياصوفيا از طريق چاپ عكسى خاورشناس كايتانى) برآمدم، خود را در برابر اثرى مهم، ولى با سرنوشتى شگفت ديدم كه در ميان آن اهميت و اين سرنوشت هيچ تناسبى نبود....اين بود كه نگارنده از آن هنگام بخشى از وقت و اهتمام خود را در اين راه گمارد و در جستجوى منابع مربوط به مسكويه از يكسو، و نسخه‌هاى خطى تجارب‌الامم و ساير آثارش از سوى ديگر، برآمد. باشد كه سرانجام كار احياى متن كامل تجارب‌الامم و ترجمه فارسی آن را در درجه اول، و نشر يا ترجمه آثار ديگرش را در درجه دوم، به سامان برد، و از اين راه، و با توجه به منابع كهنى كه از او سخن گفته‌اند، در شناختن و شناساندن وى توفيق يابد».
'''تجارب الأمم''' ترجمه دكتر [[امامی، ابوالقاسم|ابوالقاسم امامى]] می‎باشد، مترجم، در پيش‌گفتار ابتدا به مشكلات ترجمه اين اثر ارزشمند اشاره مى‌كند: «از سال 1349 خورشيدى كه در صدد ترجمه تجارب‌الامم (از روى نسخه اياصوفيا از طريق چاپ عكسى خاورشناس كايتانى) برآمدم، خود را در برابر اثرى مهم، ولى با سرنوشتى شگفت ديدم كه در ميان آن اهميت و اين سرنوشت هيچ تناسبى نبود....اين بود كه نگارنده از آن هنگام بخشى از وقت و اهتمام خود را در اين راه گمارد و در جستجوى منابع مربوط به مسكويه از يكسو، و نسخه‌هاى خطى تجارب‌الامم و ساير آثارش از سوى ديگر، برآمد. باشد كه سرانجام كار احياى متن كامل تجارب‌الامم و ترجمه فارسی آن را در درجه اول، و نشر يا ترجمه آثار ديگرش را در درجه دوم، به سامان برد، و از اين راه، و با توجه به منابع كهنى كه از او سخن گفته‌اند، در شناختن و شناساندن وى توفيق يابد».


وى سپس در معرفى مسكويه، از اين كه درباره او و كارنامه درخشان‌اش، كتب و مقالات فراوان به زبان عربى، انگليسى، فرانسه و به اغلب زبان‌هاى اروپايى نوشته‌اند؛ اما در زبان فارسی، چنانكه شايسته جايگاه اوست، بازشناخته نيست و تنها در چند اثر يادى از او شده است، ابراز تأسف مى‌كند.
وى سپس در معرفى مسكويه، از اين كه درباره او و كارنامه درخشان‌اش، كتب و مقالات فراوان به زبان عربى، انگليسى، فرانسه و به اغلب زبان‌هاى اروپايى نوشته‌اند؛ اما در زبان فارسی، چنانكه شايسته جايگاه اوست، بازشناخته نيست و تنها در چند اثر يادى از او شده است، ابراز تأسف مى‌كند.
خط ۴۶: خط ۴۴:
در ترجمه متن‌هاى تاريخى، شيوه مترجمان از ديرباز رعايت نوعى هماهنگى با تاريخ زبان متن بوده است. از اين رو، نثر ترجمه‌هاى اين متون، عملاً تحت تأثير ويژگى‌هاى فارسی آن زمان از يك‌سو، و ويژگى‌هاى زبان خود متن از سوى ديگر قرار داشته است. بسا كه همين عامل دوم است كه خود سبب شده است تا زبان فارسی در آن جا كه از واژگان تازى عيناً و به صراحت وام نمى‌گيرد، در پاره‌اى موارد متأثر از ساختار و شيوه‌هاى سخن تازى باشد. وجود نثر كهن فارسی در زمينه‌هاى تاريخى خود، تعيين كننده شيوه‌اى است كه مترجمان در ترجمه متون كهن تازى در پيش مى‌گيرند.
در ترجمه متن‌هاى تاريخى، شيوه مترجمان از ديرباز رعايت نوعى هماهنگى با تاريخ زبان متن بوده است. از اين رو، نثر ترجمه‌هاى اين متون، عملاً تحت تأثير ويژگى‌هاى فارسی آن زمان از يك‌سو، و ويژگى‌هاى زبان خود متن از سوى ديگر قرار داشته است. بسا كه همين عامل دوم است كه خود سبب شده است تا زبان فارسی در آن جا كه از واژگان تازى عيناً و به صراحت وام نمى‌گيرد، در پاره‌اى موارد متأثر از ساختار و شيوه‌هاى سخن تازى باشد. وجود نثر كهن فارسی در زمينه‌هاى تاريخى خود، تعيين كننده شيوه‌اى است كه مترجمان در ترجمه متون كهن تازى در پيش مى‌گيرند.


عملاً، تاريخ تجارب‌الامم نيز متنى است، بازمانده از نيمه دوم قرن چهارم و همزمان با ترجمه بلعمى از [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]] (آغاز ترجمه 352ق). ترجمه بلعمى گذشته از چند و چونى كه در سنجش آن با متن طبرى به ميان مى‌آيد، خود يكى از سرچشمه‌هاى مهم نثر پارسى است كه همواره الهام بخش نويسندگان و مترجمان بوده است. نثر ترجمه حاضر نيز با توجه به همين نكته انتخاب و با توجه به ويژگى‌هاى فارسی امروز تعديل شده است. از سويى، از آن جا كه بخش عمده مجلد نخست تجارب‌الامم، ويژه تاريخ ایران پيش از اسلام است، گزارش تاريخ آن روزگار، خود به خود، به زبانى پارسى‌تر مى‌گرايد؛ براى نمونه، در ترجمه اندرز اردشير، يا زندگى‌نامه خود نوشته (اتوبيوگرافى) انوشيروان كه از متن‌هاى بازمانده پيش از اسلام‌اند، قلم خود به خود در پى واژگان و عبارت‌هايى است كه از بن پارسى‌اند و به آسانى تسليم واژگان تازى نمى‌شود. از اين‌رو، نثر ترجمه اين بخش، اندكى پارسى‌تر است، و واژگان عربى كمتر در آن راه يافته است. ولى از آغاز تاريخ اسلام به اين سو، اين ويژگى در زبان ترجمه، كم رنگ‌تر مى‌شود و واژگان تازى پارسى شده نثر درى، به ويژه واژگان مشترك فرهنگى، در آن راه مى‌يابد.
عملاً، تاريخ تجارب‌الامم نيز متنى است، بازمانده از نيمه دوم قرن چهارم و همزمان با ترجمه بلعمى از [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]] (آغاز ترجمه 352ق). ترجمه بلعمى گذشته از چند و چونى كه در سنجش آن با متن طبرى به ميان مى‌آيد، خود يكى از سرچشمه‌هاى مهم نثر پارسى است كه همواره الهام بخش نويسندگان و مترجمان بوده است. نثر ترجمه حاضر نيز با توجه به همين نكته انتخاب و با توجه به ويژگى‌هاى فارسی امروز تعديل شده است. از سويى، از آن جا كه بخش عمده مجلد نخست تجارب‌الامم، ويژه تاريخ ایران پيش از اسلام است، گزارش تاريخ آن روزگار، خود به خود، به زبانى پارسى‌تر مى‌گرايد؛ براى نمونه، در ترجمه اندرز اردشير، يا زندگى‌نامه خود نوشته (اتوبيوگرافى) انوشيروان كه از متن‌هاى بازمانده پيش از اسلام‌اند، قلم خود به خود در پى واژگان و عبارت‌هایى است كه از بن پارسى‌اند و به آسانى تسليم واژگان تازى نمى‌شود. از اين‌رو، نثر ترجمه اين بخش، اندكى پارسى‌تر است، و واژگان عربى كمتر در آن راه يافته است. ولى از آغاز تاريخ اسلام به اين سو، اين ويژگى در زبان ترجمه، كم رنگ‌تر مى‌شود و واژگان تازى پارسى شده نثر درى، به ويژه واژگان مشترك فرهنگى، در آن راه مى‌يابد.


مسكويه در تجارب‌الامم، به ويژه در بخش اسلام، گزارش‌هاى تاريخ را به دليلى كه در مقدمه‌اش و در آغاز كتاب باز نموده، به تلخيص نوشته است. چنان كه گاه پيوند معنايى گزاره‌ها به آسانى مفهوم نمى‌گردد، و در بسيارى موارد همين گزاره‌هاى ساده و كوتاه، خود اشاره به داستانى دراز است كه اگر دقت نشود، مترجم از معنى مقصود فرسنگ‌ها به دور مى‌افتد. به ويژه هنگامى كه واژگان نامأنوس يا يك عبارت دو پهلو و چند پهلو نيز چاشنى اين تلخيص گردد. در چنين مواردى، مترجم كوشيده است كه ترجمه و متن تا آن جا كه ممكن است با يكديگر برابر شود، و از هر گونه تغيير يا فصل و وصل بى‌دليل پرهيز كرده است.
مسكويه در تجارب‌الامم، به ويژه در بخش اسلام، گزارش‌هاى تاريخ را به دليلى كه در مقدمه‌اش و در آغاز كتاب باز نموده، به تلخيص نوشته است. چنان كه گاه پيوند معنايى گزاره‌ها به آسانى مفهوم نمى‌گردد، و در بسيارى موارد همين گزاره‌هاى ساده و كوتاه، خود اشاره به داستانى دراز است كه اگر دقت نشود، مترجم از معنى مقصود فرسنگ‌ها به دور مى‌افتد. به ويژه هنگامى كه واژگان نامأنوس يا يك عبارت دو پهلو و چند پهلو نيز چاشنى اين تلخيص گردد. در چنين مواردى، مترجم كوشيده است كه ترجمه و متن تا آن جا كه ممكن است با يكديگر برابر شود، و از هر گونه تغيير يا فصل و وصل بى‌دليل پرهيز كرده است.
خط ۶۰: خط ۵۸:
#سايت آفتاب
#سايت آفتاب


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[تجارب الأمم]]
[[تجارب الأمم (ترجمه منزوی)]]


[[تجارب الأمم و تعاقب الهمم]]