شرح نهج‌البلاغة (عتائقی): تفاوت میان نسخه‌ها

'''شرح نهج البلاغة''' اثر ابن عتایقی، عبدالرحمن بن محمد بن ابراهیم حلی (متوفی بعد از 788ق) شرحی است عرفانی و حکمی بر کتاب شریف «نهج البلاغة».

مولف «ریاض العلماء» از جمله کسانی است که از نویسنده این شرح بسیار تجلیل کرده و درباره خود کتاب، چنین گفته است: «من شرح نهج البلاغه ابن عتائقی را دیدم كه در آن نوشته شده بود مجلد سوم از شرح نهج تالیف ابن عتائقی و این نسخه در سال ۷۸۶ تحریر شده بود»<ref>ر.ک: عطاردی، عزیزالله، ص283</ref>. وی همچنین معتقد است که ابن عتائقی در شرح خود، از شرح نهج البلاغه «قاضی عبدالجبار» بسیار استفاده كرده و مطالبی از آن در كتابش نقل می‏كند و به گفته‌‏هایش استناد نموده است که البته این «عبدالجبار» شناخته نشد و معلوم نیست در كجا زندگی می‏كرده و در چه قرنی بوده و در كتب رجال، گروهی بنام عبدالجبار در فهرست رجال علم و ادب ذكر شده‏اند که معلوم نیست شارح مورد نظر، كدام یک از آنها بوده و در چه زمانی می‏زیسته است<ref>همان، ص 285</ref>.

این شرح، یكی از شروح معتبر نهج البلاغه است که متاسفانه اكنون نسخه كاملی از آن در دست نیست و مقداری از آن در دست محقق دانشمند ابن یوسف بوده كه در كتاب خود از آن یاد می‏كند و ثلثی از این شرح نیز در كتابخانه مدرسه نمازی شهرستان خوی موجود است<ref>همان، ص283</ref>.

ابن عتایقی این شرح را در چهار جلد نوشته که متأسفانه، تنها جلد سوم آن در دست می‌باشد که مطالب آن در اثر حاضر، در قالب دو جلد، عرضه شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ج1،ص13</ref>.

ابن عتایقی مطالب کتاب خود را از شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید معتزلی و شرح ابن میثم بحرانی جمع‌آوری نموده و مطالب دیگری از خود که مناسب می‌دیده را بدان افزوده است. وی گاهی به این اقتباس اشاره و به اسامی این دو تن تصریح نموده و گاهی نیز به آن اشاره‌ای نکرده است<ref>همان</ref>.