الوقوف من مسائل الإمام أحمد بن حنبل الشیباني: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الوقوف من مسائل الإمام أحمد بن حنبل الشيباني'''، تألیف احمد بن محمد بن هارون | '''الوقوف من مسائل الإمام أحمد بن حنبل الشيباني'''، تألیف [[خلال، احمد بن محمد|احمد بن محمد بن هارون خلال]] (311-234ق)، به زبان عربی، در بررسی مسائل مرتبط با وقف بر اساس آرای فقهی امام [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] (241-164ق)، بنیانگذار مذهب حنبلی است. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
این اثر بهعنوان یکی از آثار مهم و کلیدی در فقه حنبلی است و بخشی از مجموعه بزرگتری به نام جامع مسائل الإمام أحمداست که خَلّال در آن، فتواها و نظرات فقهی امام احمد بن حنبل را در موضوعات مختلف گردآوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص7-6 و 168</ref>. | این اثر بهعنوان یکی از آثار مهم و کلیدی در فقه حنبلی است و بخشی از مجموعه بزرگتری به نام جامع مسائل الإمام أحمداست که [[خلال، احمد بن محمد|خَلّال]] در آن، فتواها و نظرات فقهی امام [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] را در موضوعات مختلف گردآوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص7-6 و 168</ref>. | ||
خَلّال به دلیل نزدیکی زمانی به امام احمد (فاصله یک نسل)، در این کتاب، آرای احمد بن حنبل را با استناد به روایات مستقیم از شاگردان او (مانند پسرانش صالح و عبدالله) و دیگر نقلقولهای معتبر جمعآوری کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص200 و 334</ref>. | [[خلال، احمد بن محمد|خَلّال]] به دلیل نزدیکی زمانی به امام احمد (فاصله یک نسل)، در این کتاب، آرای [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] را با استناد به روایات مستقیم از شاگردان او (مانند پسرانش صالح و عبدالله) و دیگر نقلقولهای معتبر جمعآوری کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص200 و 334</ref>. | ||
==روش و محتوا== | ==روش و محتوا== | ||
«الوقوف»، 362 روایت در 62 باب، پیرامون وقف و مسائل و احکام مربوط به آن را در خود جای داده است. | «الوقوف»، 362 روایت در 62 باب، پیرامون وقف و مسائل و احکام مربوط به آن را در خود جای داده است. | ||
اثبات وقف و سابقه تاریخی آن، ولی وقف، موقوفعلیهم در وقف، وقف مساجد، وقف آب، زمین، غلات، طلا و نقره، موارد وقف، اجرت در وقف، وصی در وقف، وقف اموال غیر منقول، تغییر اوقاف و وصی، بیع وقف و... برخی از مباحث این کتاب میباشد<ref>ر.ک: همان، ج2، ص880-866</ref>. | اثبات وقف و سابقه تاریخی آن، ولی وقف، موقوفعلیهم در وقف، وقف مساجد، وقف آب، زمین، غلات، طلا و نقره، موارد وقف، اجرت در وقف، وصی در وقف، وقف اموال غیر منقول، تغییر اوقاف و وصی، بیع وقف و... برخی از مباحث این کتاب میباشد<ref>ر.ک: همان، ج2، ص880-866</ref>. | ||
روش | روش نویسنده در نقل حدیث، همان روش محدثین بوده که بعد از باببندی موضوعات، خبر مناسب آن را با سند متصل به [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]]، نقل میکند. بیشتر روایات را به طریق سماع با تعبیر «أخبرنا» عنوان میدارد و با تعبیر «كتب إلي فلان» و «وجدت في كتاب فلان»، روایات غیر سماعی خود را نشان میدهد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص177</ref>. | ||
نویسنده بدون مقدمه به نقل روایات اقدام مینماید. | نویسنده بدون مقدمه به نقل روایات اقدام مینماید. | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
فهرست آیات، احادیث و آثار، مراجع و مصادر چاپشده، مراجع و مصادر خطی، اعلام، جایها و شهرها، شعر و موضوعات، در پایان جلد دوم، جهت آسانسازی مراجعه، تدوین شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج2، ص695</ref>. | فهرست آیات، احادیث و آثار، مراجع و مصادر چاپشده، مراجع و مصادر خطی، اعلام، جایها و شهرها، شعر و موضوعات، در پایان جلد دوم، جهت آسانسازی مراجعه، تدوین شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج2، ص695</ref>. | ||
محقق در پاورقی، به اختلاف نسخهها، آدرسدهی آیات، تخریج روایات و آثار از احمد بن | محقق در پاورقی، به اختلاف نسخهها، آدرسدهی آیات، تخریج روایات و آثار از [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]]، [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]]، [[صحيح مسلم|مسلم]] و دیگران، شرح حال شخصیتها و اعتبارسنجی راویات، توضیح جایها و ضبط و شرح الفاظ غریب، تخریج مسائل [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] از کتب علمای حنبلی، شرح اصطلاحات [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]]، نقل اقوال دیگر علمای حنبلی و مذاهب دیگر اهل سنت و بیان ادله آنها و ترجیح برخی آرا و توجیه آنها، میپردازد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص186-182</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۱۷ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۱۹
| الوقوف من مسائل الإمام أحمد بن حنبل الشیباني | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خلال، احمد بن محمد (نويسنده) زید، عبدالله (محقق) |
| ناشر | مکتبة المعارف |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 1410ق - 1989م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الوقوف من مسائل الإمام أحمد بن حنبل الشيباني، تألیف احمد بن محمد بن هارون خلال (311-234ق)، به زبان عربی، در بررسی مسائل مرتبط با وقف بر اساس آرای فقهی امام احمد بن حنبل (241-164ق)، بنیانگذار مذهب حنبلی است.
اهمیت کتاب
این اثر بهعنوان یکی از آثار مهم و کلیدی در فقه حنبلی است و بخشی از مجموعه بزرگتری به نام جامع مسائل الإمام أحمداست که خَلّال در آن، فتواها و نظرات فقهی امام احمد بن حنبل را در موضوعات مختلف گردآوری کرده است[۱].
خَلّال به دلیل نزدیکی زمانی به امام احمد (فاصله یک نسل)، در این کتاب، آرای احمد بن حنبل را با استناد به روایات مستقیم از شاگردان او (مانند پسرانش صالح و عبدالله) و دیگر نقلقولهای معتبر جمعآوری کرده است[۲].
روش و محتوا
«الوقوف»، 362 روایت در 62 باب، پیرامون وقف و مسائل و احکام مربوط به آن را در خود جای داده است.
اثبات وقف و سابقه تاریخی آن، ولی وقف، موقوفعلیهم در وقف، وقف مساجد، وقف آب، زمین، غلات، طلا و نقره، موارد وقف، اجرت در وقف، وصی در وقف، وقف اموال غیر منقول، تغییر اوقاف و وصی، بیع وقف و... برخی از مباحث این کتاب میباشد[۳].
روش نویسنده در نقل حدیث، همان روش محدثین بوده که بعد از باببندی موضوعات، خبر مناسب آن را با سند متصل به احمد بن حنبل، نقل میکند. بیشتر روایات را به طریق سماع با تعبیر «أخبرنا» عنوان میدارد و با تعبیر «كتب إلي فلان» و «وجدت في كتاب فلان»، روایات غیر سماعی خود را نشان میدهد[۴].
نویسنده بدون مقدمه به نقل روایات اقدام مینماید.
فعالیت محقق
محقق در مقدمهای تحقیقی، به بیان کلیاتی در موضوع وقف در قالب دو باب و چند فصل و هر فصل شامل چند مبحث پرداخته است. باب اول، در تاریخ وقف نزد مسلمانان و غیر مسلمانان، تعریف وقف از دیدگاه مذاهب چهارگانه و شخصیتهای آنها و حکمت و اهداف وقف و باب دوم، در شرح حال خلال، جایگاه علمی و روایی، شاگردان، اساتید، درباره کتاب حاضر و روش مصنف، گزارشی از سه نسخه خطی و شیوه تحقیق خود، است[۵].
فهرست آیات، احادیث و آثار، مراجع و مصادر چاپشده، مراجع و مصادر خطی، اعلام، جایها و شهرها، شعر و موضوعات، در پایان جلد دوم، جهت آسانسازی مراجعه، تدوین شده است[۶].
محقق در پاورقی، به اختلاف نسخهها، آدرسدهی آیات، تخریج روایات و آثار از احمد بن حنبل، صحیح بخاری، مسلم و دیگران، شرح حال شخصیتها و اعتبارسنجی راویات، توضیح جایها و ضبط و شرح الفاظ غریب، تخریج مسائل احمد بن حنبل از کتب علمای حنبلی، شرح اصطلاحات احمد بن حنبل، نقل اقوال دیگر علمای حنبلی و مذاهب دیگر اهل سنت و بیان ادله آنها و ترجیح برخی آرا و توجیه آنها، میپردازد[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.