أخبار أبي‌تمام

أخبار أبي‌تمام
پدیدآوران	صولی، محمد بن یحیی (نويسنده) عساکر، خلیل محمود (محقق) ع‍زام‌، م‍ح‍م‍دع‍ب‍ده‌ (محقق) هندی، نظیرالاسلام‌ (محقق) امین، احمد (مقدمه‌نويس)
عنوان‌های دیگر	و بأوله رسالة الصولي إلی مزاحم بن فاتک في تألیف أخبار أبي تمام و شعره
سال نشر	13سده
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ص9الف3 3378 PJA
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

أخبار أبي‌تمام، از آثار ادیب، شاعر، نویسنده، وقایع‌نگار، شطرنج‌باز و آموزگار درباری و ندیم خلفای عباسی (راضی، مکتفی و مقتدر) در قرن سوم و چهارم هجری قمری، ابوبکر محمد بن یحیى بن عبدالله بن عباس بن محمد بن صول، مشهور به صولی و شطرنجی (متوفای 335 یا 336ق)، است که به بیان اخبار و زندگی شاعر بزرگ عرب قرن سوم هجری قمری، حبیب بن اوس بن حارث طایی حورانی جاسمی، مشهور به ابوتَمّام (۱۸۸- ۲۳۱ق) و سنجش منزلت ادبی و کیفیت اشعار او می‌پردازد. پژوهشگران معاصر، خلیل محمود عساکر (1906-1993م)، محمدعبده ‌عزام‌ و نظیرالاسلام هندی، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و همچنین مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار شطرنجی و همچنین ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را معرفی کرده‌اند. ادیب، مورخ و نویسنده نواندیش مصری احمد امین (1886-1954م)، نیز مقدمه‌ای را برای اثر حاضر نوشته و با تقدیر از کوشش علمی محققان و مصححان مذکور، به برخی از ویژگی‌های «أخبار أبي‌تمام» اشاره کرده است.

هدف و روش

• در آغاز کتاب، رساله‌ صولی به مزاحم بن فاتک درباره تألیف کتاب «أخبار أبي‌تمام»، آمده است که نویسنده به معرفی این اثر می‌پردازد و خلاصه‌ای از مضامین آن را عرضه می‌کند.
• ابوبکر صولی، می‌گوید: برخی از نادانان به تصحیف اشعار ابوتمام می‌پردازند و بعد سخنی را عیب می‌گیرند که او نگفته است! و من این اشکال را در جای خودش بیان خواهم کرد.
• محققان یادآور شده‌اند که کتاب حاضر، جنبه‌ای از شخصیت صولی را به ما نشان داد که از آن بی‌خبر بودیم و آن «غرور فوق‌العاده» اوست؛ به‌‌گونه‌ای که خودش را بالاتر از همه دانشمندان دوران خودش و تنها کسی می‌پندارد که می‌تواند به سنجش اشعار ابوتمام بپردازد!.

ساختار و محتوا

• این اثر ارزشمند و قدیمی که حدود یک قرن بعد از درگذشت ابوتمام به روایت زندگی ادبی او پرداخته است، از باب‌های ذیل تشکیل شده است:

1. برتری شعر ابوتمام؛
2. اخبار ابوتمام با بزرگان؛
3. معایب شعر ابوتمام؛
4. روایات ابوتمام؛
5. ویژگی‌های ظاهری ابوتمام؛
6. اخبار پراکنده ابوتمام؛
7. وفات و مدت زندگی او و اشعاری که در رثای وی سروده شده است.

نمونه مباحث

• عمارة بن عقیل وارد بغداد شد و چون اشعاری را از ابوتمام شنید، او را «أشعر الناس» (شاعرترین شاعر) شمرد.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.