رسالة الصاهل و الشاحج

رسالة الصاهل و الشاحج
پدیدآوران	ابو العلاء معری، احمد بن عبد الله (نويسنده) بنت الشاطی، عایشه (محقق)
ناشر	دار المعارف
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1404ق - 1984م
چاپ	2
شابک	‎-
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ص2 3874 PJA
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

رسالة الصاهل و الشاحج، از آثار شاعر و اندیشمند برجسته و روشندل، احمد بن عبدالله بن سلیمان تنوخی مشهور به ابوالعلاء معری (363- 449ق) است که در قالبی ادبی و نمادین و از زبان حیوانات (اسبی به نام «صاهل» و قاطری به نام «شاحج») به تحلیل و نقد و بررسی مسائل گوناگون (ادبی، فرهنگی، تاریخی، اجتماعی و سیاسی) می‌پردازد. پدیدآورنده این مباحث را با استفاده از روش «إملاء» تولید کرده و با زبان و ادبیاتی شاعرانه و فصیح و بلیغ سخن گفته که دریافت کامل پیام آن، جز برای ادیبان و زبان‌شناسان، دشوار است. استاد تحصیلات تکمیلی دانشگاه قرویین (مراکش)، عایشه عبدالرحمن مشهور به بنت‌الشاطی (1913-1998م)، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی دقیق و ارزشمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابوالعلاء معری و نیز ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده و توضیحات مفیدی درباره جنبه تاریخی و تحلیل مسائل انسانی از زبان حیوانات ارائه کرده و به مقایسه کلیله و دمنه و «رسالة الصاهل و الشاحج» پرداخته است.

هدف و روش

• ابوالعلاء معری، اثر حاضر را برای ابوشجاع فاتک ملقب به «عزیز الدوله» (والی حلب در دولت فاطمیان مصر حدود سال 411ق) نوشته و به او تقدیم کرده است. ولی «عزیز الدوله» بعد از دریافت و مطالعه «رسالة الصاهل و الشاحج»، از ابوالعلاء معری خواست که اثری مانند کلیله و دمنه بنگارد و او پذیرفت و 4 جزء از آن را تألیف کرد ولی ادامه نداد زیرا خبر کشته شدن «عزیز الدوله» به او رسید. بنت‌الشاطی، از آنچه گذشت، نتیجه گرفته است که: «عزیز الدوله» در برابر این کتاب و زبان پرکنایه و مثل و معمای آن ناتوان شده و مقصود ابوالعلاء معری را درنیافته و به همین جهت از او خواسته است که مانند کلیله و دمنه رسا بنویسد.
• گفتنی است: بنت‌الشاطی که ادیبی تواناست و به‌گفته خودش با ابوالعلاء معری و این کتاب نادر، 50 سال زندگی کرده ، تحقیق «رسالة الصاهل و الشاحج» را دشوار و توان‌فرسا شمرده است زیرا برای یافتن مقصود ابوالعلاء معری، آشنایی با امثال و الفاظ کافی نیست و باید شخصیت و اهداف و جهان‌بینی او را شناخت.

ساختار و محتوا

• این اثر از 5 بخش (5 مشهد) تشکیل شده است.

نمونه مباحث

• «قد أسهبتُ و المسهبُ کحاطب اللیل، ربما أخذ بنت طبق فجعلها في بعض الربق....» ترجمه: من پُرگویی کردم و کسی که پرگویی می‌کند به گزافه‌گویی می‌رسد....

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.