منطق إبن زرعة (العبارة، القیاس، البرهان)

منطق إبن زرعة (العبارة، القیاس، البرهان)
پدیدآوران	ابن ابی‌زرعه، عیسی بن اسحاق (نويسنده) جهامی، جیرار (مصحح) عجم، رفیق ( مصحح)
ناشر	دار الفکر اللبناني
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1994م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/الف2م8 78 BC
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

منطق ابن زرعة (العبارة، القياس، البرهان)، اثر عیسی‌ بن‌ اسحاق‌ بن‌ زرعة بن‌ مرقس‌ بن‌ زرعة بن‌ یوحنا (371-448ق)، مجموعه‌ای است از سه موضوع منطقی «العبارة»، «القياس» و «البرهان» و مسائل و مباحث مربوط به آنها.

هرکس دست‌نوشته‌های ابن زرعه را در منطق بخواند، به‌روشنی درمی‌یابد که وی را صرفا یک ناقل نامیدن، حق او را ادا نخواهد کرد؛ چه، او در این فن، از حد و مرز تقلید عبور کرده و منطق معلم اول (ارسطو) را در جامه‌ای نو عرضه کرده است... وی در روشی که در بررسی مسائل منطقی - با همه اختلافی که دارند - در پیش گرفته است، ما را متوجه تقسیم موضوعات منطق در نزد فلاسه عرب به دو گونه از قسمت می‌کند: یکی بررسی و تقسیم موضوعات به همان شکلی که ارسطو در نوشته‌های خود بحث کرده و دیگری تقسیم مجموعه مقولات و قضایا و قیاس‌ها و برهان‌های استدلالی به دو فن: فن اول، در تصور و فن دوم، در تصدیق.

ابن زرعه، تحقیقات خود را در هر بخش از منطق، با تبیین هدف خود از نگارش کتاب از یک‌سو و اشاره به فواید ناشی از آن کتاب از سوی دیگر، همراه کرده است .

وی در «كتاب العبارة»، ابتدا در دو باب، به تبیین غرض و منفعت این علم پرداخته و سپس در قالب پنج فصل، موضوعات مربوط به این علم، از مسائل ساده و ابتدایی تا مسائل پیچیده و پیشرفته را بیان کرده است؛ بدین صورت که ابتدا، مباحث مربوط به «اسم»، «کلمه» و «قول» را بیان نموده و سپس به‌ترتیب به بیان مقدمات ثنائیه، مقدمات ثلاثیه و مقدمات دارای جهت، پرداخته است.

در «كتاب القياس»، مسائل را به هشت باب تقسیم کرده است. در این ابواب، ابتدا به بیان غرض و منفعت از این علم پرداخته و سپس نام، مرتبت و جایگاه آن بین علوم را مورد بحث قرار داده است و از تقسیم کتاب و انحای چهارگانه تعلیمیه سخن گفته است.

در «كتاب البرهان»، مباحث را به دو مقاله اصلی تقسیم کرده است:

1. شروط برهان، وضع مقدمات آن و رابطه آن با قیاس و جدل.
2. چگونگی استخراج حدود.

منابع مقاله

مقدمه تحلیلیه.