منحة الباري بشرح صحيح البخاري: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۶۷: خط ۶۷:


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:حدیث]]
    [[رده:متون احادیث]]
    [[رده:احادیث اهل سنت]]


    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1403]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1403 توسط فریدون سبحانی]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1403 توسط فریدون سبحانی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1403 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1403 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ ‏۱۹ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۵۹

    منحة الباري بشرح صحيح البخاري
    منحة الباري بشرح صحيح البخاري
    پدیدآورانانصاری، زکریا بن محمد (نويسنده)

    بخاری، محمد بن اسماعیل (نویسنده) عازمی، سلیمان بن دریع ( محقق)

    مرکز الفلاح للبحوث العلمیة ( سایر)
    عنوان‌های دیگرتحفة الباري ** صحیح بخاری. شرح
    ناشرمکتبة الرشد ناشرون
    مکان نشرعربستان - ریاض
    سال نشر1426ق - 2005م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد10
    کد کنگره
    /ب3ج202 119 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    منحة الباري بشرح صحيح البخاري، اثر ابویحیی زکریا انصاری مصری شافعی (826-926ق)، مفسر، فقیه، اصولی، مقری و لغوی، در شرح صحیح بخاری، تألیف ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بخارى (199-256 ق)، از کتب سته حدیثی اهل سنت، به زبان عربی است.

    انگیزه شارح

    شارح می‌نویسد: به ذهنم آمد که شرحی بر صحیح بخاری بنگارم که مشکلاتش را حل، نقاب از معانی پنهان آن برداشته، مبانی را روشن و طلاب را از غیر آن، بی‌نیاز سازد و فواید و مطالب جدیدی بر آن بیفزایم تا چشم راغبان را روشن نماید؛ به تمنای اجر و پاداش خداوند وهاب[۱].

    جایگاه کتاب

    منحة الباري، از بهترین تألیفات شارح و شرحی باارزش و پرفایده، با عباراتی استوار می‌باشد؛ بااینکه خلاصه ده شرح بر صحیح است، مطالبی بیان کرده که در شروح قبل از آن یافت نمی‌شود[۲].

    نام‌های دیگر

    منحة الباري، در مصادر کتاب‌شناسی به نام‌های، تحفة الباري، تحفة القاري بشرح صحيح البخاري، شرح الجامع الصحيح یا شرح صحيح البخاري، نیز آمده است[۳].

    روش و محتوا

    ابویحیی زکریا، بعد از بیان مقدمه‌ای کوتاه، به شرح صحیح بخاری به شکل غیر مزجی می‌پردازد و در شرح خود به معنای کلمات و عبارات و اعراب آن‌ها با استشهاد به مباحث لغوی و صرف و نحو می‌پردازد. وی در این شرح به بیان مختصری درباره راویان، شرح الفاظ غریب و فروق لغت (به‌عنوان نمونه فرق «نیت» با «عزم» و فرق «رسول» با «نبی»)[۴]، تفاوت نسخه‌های حدیث و شرح محتوای حدیث و احتمالات معنایی آن و بیان حکم شرعی در احادیث فقهی می‌پردازد[۵].

    شارح در تأویل برخی اسما و صفات، متأثر از مذهب اشعری است که از شرح برخی احادیث شامل اسما و صفات مانند حدیث نزول خداوند در آخر شب به آسمان دنیا و حدیث صفت نور نمایان است[۶].

    فعالیت محقق

    1. مقابله نسخه خطی مادر با چاپ قدیمی و نسخه‌های دیگر و بیان اختلاف آن‌ها؛
    2. آوردن متن حدیث از صحیح بخاری قبل از شرح آن؛
    3. ضبط کلماتی که نیازمند ضبط بوده‌‌اند؛
    4. جداسازی کلام بخاری در شرح با () و مشخص کردن تفاوت نسخه‌هایی که شارح نقل می‌کند؛
    5. تعیین مصادر اقوال و تراجم و جای‌ها؛
    6. اسناد حدیث به ابواب دیگر صحیح بخاری و منابع دیگر، از جمله صحيح مسلم و فتح الباري شرح صحيح البخاري ابن حجر عسقلانی؛
    7. آدرس‌دهی آیات و احادیث و اشعار؛
    8. شماره‌گذاری احادیث و ابواب؛
    9. تعلیق و توضیح در مباحث لغوی و بیان برخی فواید بر حدیث از شروح دیگر در جایی که شارح، مطلبی را بیان نکرده است؛
    10. تهیه فهرست‌ مطالب هر جلد با عنوان کتاب و ابواب آن در پایان جلد و تجمیع آن در جلد دهم؛
    11. تدوین مقدمه در زندگی‌نامه ابویحیی زکریا، جایگاه علمی، اساتید، شاگردان، تألیفات وی، کتاب حاضر و نسخه‌های آن.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص42
    2. ر.ک: همان، ص42
    3. ر.ک: همان، ص43
    4. ر.ک: همان، ص68 و 72
    5. ر.ک: همان، ج2، ص233 و 620-613
    6. ر.ک: همان، ج3، ص214؛ مقدمه محقق، ج1، ص20

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها