پاتانجلی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ريتر، هلموت]] (مصحح)

| کتابخانۀ دیجیتال نور =  

از آنجا که مقدمه مصحح کتاب، [[صدوقی‌سها، منوچهر|منوچهر صدوقی سها]]، مشتمل بر مطالب فراوان و متنوعی پیرامون تصحیح و رمزگذاری و سایر امور مربوط به کتاب است، بخش‎هایی از آن در اینجا گزارش می‌شود:

الف)- مبنای محقق، کاری بوده است که ریتر روی این نسخه انجام داده، ولی وی مواردی را در تصحیح مجدد به آن افزوده است. از جمله این کارها موارد ذیل است:

# توضیحات چاپ ریتر در ذیل صفحات آمده و توضیحات محقق ذیل پاراگراف‎ها؛

# به تبعیت از ریتر در مواردی که توضیحی نیاز بوده، بخشی از کلمات در علامت < > ارائه شده و ادامه آن در پایان پاراگراف مربوطه بیان شده است؛

# برخی موارد از نظر این مصحح مضبوط‎تر از تصحیح ریتر است که محقق، از این لحاظ همان ضبط را برگزیده است.

# مواردی مانند <412 آ> اشاره دارد به شماره صفحات نسخه خطی که در مقام تعیین تطابق صفحات نسخه چاپی با خطی از سوی ریتر به آن افزوده شده است؛

# مواردی مانند <107=1> اشاره دارد به شماره صفحات چاپ ریتر و در مقام تعیین تطابق صفحات چاپ حاضر با آن (چاپ ریتر) به متن افزوده شده است؛

# این اثر، به‌طور کامل بر [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوریحان بیرونی]] خوانده شده، به‎نحوی که وی بر آن تسلط یافته است؛

[[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوریحان بیرونی]] درباره کتاب چنین می‌گوید: همت‎های مردم در دنیا مختلف است و سعی من بلکه وجود من وقف بر فایده‌رسانی به دیگران نهاده است. لذت استفاده، از من گذشته است و این امر را از بزرگ‎ترین سعادت‎ها می‌دانم. هرکه واقف بر حال باشد، مرا بر زحماتی که برای ترجمه این اثر از هندی به عربی کشیده‌ام سرزنش نمی‌کند و کسی که برخلاف آن باشد، نسبت‎هایی مانند جهالت و شقاوت به من می‌دهد و البته هرکسی، آنچه را داراست که نیت می‌کند. در میان نقل کتاب‌های حساب و نجوم هندی، به کتابی برخورد کردم که خواص آنان در حکمت و روش زاهدانشان در عبادت را نشان می‌داد و چون از محتوای آن آگاه شدم، سعی کردم مطالعه آن را با راغبین در این امر به اشتراک بگذارم؛ زیرا بخل در دانش از بدترین ظلم‎ها و گناهان است و هیچ سیاهی بر سفیدی نمی‌آید (نوشتن)، مگر اینکه فایده‌ای دارد که شناخت آن، جلب خیر یا دفع شر می‌کند. گفتارهای این قوم، خالی از تناسخ و حلول و اتحاد و تولد (نه بر حکم ولادت) نیست؛ ازاین‎رو هنگامی که سخنانشان را شنیدم، از آن، ترکیبی از عقاید قدمای یونانیان و مسیحیان و صوفیه را برداشت کردم. به‍‌هرحال تمامی اینان معتقدند که نفس انسانی که در عالم، به علایقش وابستگی دارد، به بقا نمی‌رسد، مگر اینکه نهایت سعی و اجتهاد را در این راه به‌کار بگیرد. حال اگر از این حد نهایی، اندکی هم کوتاه بیاید، محکوم به بقای در عالم است و در آنجا در میان موجودات مردد میان خیر و شر است تا زمانی که تهذیب و تصفیه و خالص شود. کتاب‌های اینان به‌صورت منظوم نوشته شده..<ref>ر.ک: مقدمه عربی، ص2-3</ref>.

کتاب، فهرست مطالب و فهارس فنی ندارد. در انتهای اثر نام انگلیسی آن آمده است. با تحقیقی که دکتر صدوقی روی این اثر انجام داده و با استناد به خاتمه این کتاب و عبارات کتاب «تحقيق ما للهند»، معلوم می‌شود که زمان تعریب پاتانجلی بر نگارش «تحقيق ما للهند» مقدم است<ref>ر.ک: مقدمه فارسی کتاب، صفحات نه و ده</ref>.

<references/>

 

 

[[رده:25 دی الی 24 بهمن]]

 

[[رده:25 دی الی 24 بهمن96]]