الوافية في حكم صلاة الخوف في الإسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

| مکان نشر =ايران - قم

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE34792AUTOMATIONCODE

| شابک =

| تعداد جلد =1

| کتابخوان همراه نور =

| کد پدیدآور = 188

| پیش از =

}}  

   

'''الوافية في حكم صلاة الخوف في الإسلام'''، اثر [[صدر، سید محمد|آیت‌الله سید محمد صدر]] (متوفی 1419ق)، مروری است فقهی درباره احکام نماز خوف و شرایط اقامه چنین نمازی در فقه امامیه که با تحقیق مؤسسه المنتظر لإحیاء تراث آل‌الصدر به چاپ رسیده است. نماز خوف، نماز انسان در حال ترس از دشمن، دزد، درنده و مانند اين‌هاست که همانند نماز مسافر، شكسته است به‌شرط آنكه شكسته خواندن نماز در دفاع و يا ايمنی از دشمن مؤثر باشد.

در مقام نخست، به بررسی سببیت خوف در قصر نماز پرداخته شده است. در این زمینه، چهار قول مطرح شده است:

# [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در «[[المبسوط في فقه الإمامية|المبسوط]]»، [[ابن ادریس، محمد بن احمد|ابن ادریس]] در «[[السرائر]]»، [[شهید اول، محمد بن مکی|شهید اول]] در «[[ذكری الشيعة في أحكام الشريعة|ذکری الشيعة]]»: نماز خوف در صورت اقامه به جماعت، شکسته است نه فرادا<ref>همان، ص48</ref>.

# قول شاذی که [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]]، [[شهید اول، محمد بن مکی|شهید اول]] و [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب ریاض]] آن را حکایت نموده‌اند: نماز خوف فقط در سفر شکسته می‌شود<ref>همان</ref>.

نویسنده پیرامون سببیت خوف برای شکسته شدن نماز، سه وجه را مطرح نموده است:

# تمسک به دلیلیت آیه برای سببیت خوف، با تمسک به آیه شریفه 102 سوره نساء: «وَ إِذٰا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ اَلصَّلاٰةَ فَلْتَقُمْ طٰائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذٰا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرٰائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طٰائِفَةٌ أُخْرىٰ لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ اَلَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَ أَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً وٰاحِدَةً وَ لاٰ جُنٰاحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كٰانَ بِكُمْ أَذىً مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضىٰ أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَ خُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اَللّٰهَ أَعَدَّ لِلْكٰافِرِينَ عَذٰاباً مُهِيناً» (و هنگامی‌که در [عرصه نبرد و خطر] میان آنان باشی و برای آنان [به جماعت] اقامه نماز کنی، پس باید گروهی از رزمندگان درحالی‌که لازم است سلاحشان را برگیرند، همراهت به نماز ایستند و چون سجده کردند [و رکعت دوم را بدون اتصال به جماعت به پایان بردند] باید [برای حفاظت از شما] پشت سرتان قرار گیرند و آن گروه دیگر که [به خاطر مشغول بودن به حفاظت] نماز نخوانده‌اند بیایند و با تو نماز گزارند و آنان باید [در حال نماز] از هوشیاری و احتیاط [نسبت به دشمن] غافل نباشند و سلاحشان را با خود برگیرند؛ چون کافران دوست دارند شما از سلاح‌ها و ساز و برگ جنگی خود غفلت ورزید، تا یک‌باره به شما هجوم کنند و اگر از باران در زحمت و مشقت هستید، یا بیمارید بر شما گناهی نیست که سلاحتان بر زمین گذارید، ولی باید هوشیاری و احتیاط خود را حفظ کنید؛ یقیناً خدا برای کافران عذاب خوارکننده‌ای آماده کرده است)<ref>همان، ص69</ref>.

# تمسک به صحیحه زراره برای سببیت خوف: وَ رَوَى زُرَارَةُ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لَهُ صَلاَةُ اَلْخَوْفِ وَ صَلاَةُ اَلسَّفَرِ تُقْصَرَانِ جَمِيعاً قَالَ «نَعَمْ وَ صَلاَةُ اَلْخَوْفِ أَحَقُّ أَنْ تُقْصَرَ مِنْ صَلاَةِ اَلسَّفَرِ الذی لاخوف فیه» (و زراره از امام محمد باقر(ع) روايت كرده که می‌گويد: به آن حضرت عرض كردم: آيا نماز خوف و نماز سفر يا مسافر هر دو شكسته مى‌شود؟ (يعنى همان‌گونه كه سفر سبب قصر در نماز مى‌شود خوف نيز سبب قصر مي‌گردد يا خير) حضرت فرمود: آرى و نماز خوف سزاوارتر است كه در آن قصر شود از نماز سفری که عادتاً در آن خوف نیست)<ref>همان، ص79</ref>.