الأصول المجردة علی ترتيب القصيدة المجودة؛ شرح القصيدة الحائية لابن أبي‌داود

الأصول المجردة علی ترتیب القصیدة المجودة
پدیدآوران	ابن‌بنا، حسن‌بن احمد (نويسنده) ابن ابی داود، عبد الله بن سلیمان (نویسنده) سیف، حسام بن محمد ( مصحح) زنجانی، سعد بن علی ( نویسنده)
عنوان‌های دیگر	الحائیة. شرح ** شرح القصیدة الحائیة لابن أبي داود ** قطعة من قصیدة الإمام سعد بن علي الزنجاني في السنة مع شرحها للناظم
ناشر	دار طيبه
مکان نشر	سوریه - دمشق
سال نشر	1428ق - 2007م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الأصول المجردة علی ترتيب القصيدة المجودة؛ شرح القصيدة الحائية لابن أبي‌داود، اثر ابن بنا، ابوعلى‌ حسن‌ بن‌ احمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ بناء بغدادی‌ حنبلى‌ (396-471ق)، شرحی است بر «القصيدة الحائية» ابن ابى‌داوود، ابوبکر عبدالله بن سلیمان ازدى سجستانى (230-316ق) که همراه با قطعه‌ای از قصیده سعد بن علی زنجانی (380-471ق) و شرح آن، منتشر شده است.

«قصیده حائیه» سجستانی، قصیده‌ای است یگانه، دست‌نخورده، ریشه‌دار، گوهری یک‌دانه و...، که مسائلی مهم و قابل توجه از عقیده اهل حدیث و اثر را در خود جای داده و در خلال مضامین و موضوعات آن، از مسالک و شیوه‌های مختلف اهل هوی و هوس و بدعت‌های شوم و خطرناک، پرهیز داده شده است. به دلیل اهمیت و ارزش والای این قصیده، علمای بسیاری به شرح و توضیح ابیات، واژگان و موضوعات آن پرداخته‌اند که اثر حاضر، از جمله آنها می‌باشد.

در مقدمه‌ای که محقق به ابتدای کتاب افزوده، ضمن تعریف این قصیده، ابتدا به شرح حال سجستانی و ابن بنا پرداخته شده و سپس، توضیحاتی پیرامون قصیده و شرح آن، در اختیار خواننده قرار گرفته است.

عدد ابیات این قصیده، سی‌وسه بیت است و روش شرح آن، به این صورت است که ابتدا به راویان و اسناد آن اشاره شده و در ادامه، بیت یا ابیاتی از قصیده انتخاب شده و سپس، با کمک گرفتن از آیات و روایات، به شرح و توضیح آن، پرداخته شده است. این قصیده، با ابیات زیر آغاز شده است: تمسك بحبل الله و اتبع الهدی و لا تك بدعيا لعلك تفلح و دن بكتاب الله و السنن التي أتت عن رسول‌الله تنجو و تربح شارح در شرح این ابیات، آنها را تشویق و دعوتی بر تمسک به قرآن کریم و تبعیت از آن و دوری از هوی و هوس و بدعت و نیز اتخاذ سنت نبوی(ص) و پیروی از اوامر خداوند و پیامبر(ص) دانسته و به آیاتی در این زمینه، اشاره کرده است.

در انتهای کتاب، ابیات و قسمت‌هایی از قصیده رائیه سعد بن علی زنجانی نیز شرح شده است. این قصیده که در بیان قواعد اهل سنت می‌باشد، دارای سی‌وشش بیت بوده که برخی از ابیات آن، به‌صورت گزینشی، توسط ناظم، شرح داده شده است. در این قصیده که با مطلع زیر آغاز گردیده، از آیات و روایات نیز کمک گرفته شده است: تدبر كلام الله و اعتمد الخبر و دع عنك رأيا لا يلائمه أثر.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.