قاعدة لا ضرر (نائینی): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR115523J1.jpg | عنوان = قاعدة لا ضرر(نایینی، محمدحسین) | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = نایینی، محمدحسین (نويسنده) خوانساری نجفی، موسی (مقرر) احمدی فقیه، محمد حسن ( محقق) احمدی فقیه، محمد حسن ( مق...» ایجاد کرد)
     
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۷: خط ۲۷:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''قاعدة لاضرر'''، مجموعه مباحث مطرح‌شده در درس خارج فقه آیت‌الله میرزا محمدحسین غروی نائینی است که به قلم آیت‌الله موسی نجفی خوانساری، نگاشته شده و با تحقیق آیت‌الله میرزا محمدحسن احمدی فقیه، منتشر گردیده است.
    '''قاعدة لاضرر'''، مجموعه مباحث مطرح‌شده در درس خارج فقه [[نائینی، محمدحسین|آیت‌الله میرزا محمدحسین غروی نائینی]] است که به قلم [[خوانساری نجفی، موسی|آیت‌الله موسی نجفی خوانساری]]، نگاشته شده و با تحقیق [[احمدی فقیه، محمدحسن|آیت‌الله میرزا محمدحسن احمدی فقیه]]، منتشر گردیده است.


    «قاعده لاضرر»، از جمله قواعد معروف و مشهور فقهی در میان فقهاست و برخی از ایشان، در عصر اخیر، مباحث فراوانی پیرامون آن انجام داده و آثار و تحریرات کاملی درباره آن، در اختیار جامعه علمی گذاشته و برخی از علما، مباحث و نظرات اساتید خود در رابطه با آن را به شیوه‌ای برتر، تقریر و بازنویسی نموده‌اند. این قاعده مورد بحث در کتب فقها، برگرفته از فرمایش پیامبر(ص) است که فرمودند: «لا ضرر و لا ضرار» که البته ممکن است مضمون آن را از نص برخی از آیات قرآن کریم که بر این قاعده، دلالت دارند نیز استفاده نمود؛ مانند آیه 282 سوره مبارکه بقره: «وَ لَا يضَارَّ كاتِبٌ وَ لَا شَهِيدٌ ۚ وَ إِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكمْ» (و نبایست به نویسنده و گواه ضرری رسد (و بی‌اجر مانند) و اگر چنین کنید نافرمانی کرده‌اید)<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>.
    «قاعده لاضرر»، از جمله قواعد معروف و مشهور فقهی در میان فقهاست و برخی از ایشان، در عصر اخیر، مباحث فراوانی پیرامون آن انجام داده و آثار و تحریرات کاملی درباره آن، در اختیار جامعه علمی گذاشته و برخی از علما، مباحث و نظرات اساتید خود در رابطه با آن را به شیوه‌ای برتر، تقریر و بازنویسی نموده‌اند. این قاعده مورد بحث در کتب فقها، برگرفته از فرمایش پیامبر(ص) است که فرمودند: «لا ضرر و لا ضرار» که البته ممکن است مضمون آن را از نص برخی از آیات قرآن کریم که بر این قاعده، دلالت دارند نیز استفاده نمود؛ مانند آیه 282 سوره مبارکه بقره: «وَ لَا يضَارَّ كاتِبٌ وَ لَا شَهِيدٌ ۚ وَ إِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكمْ» (و نبایست به نویسنده و گواه ضرری رسد (و بی‌اجر مانند) و اگر چنین کنید نافرمانی کرده‌اید)<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>.

    نسخهٔ ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۳۵

    قاعدة لا ضرر(نایینی، محمدحسین)
    قاعدة لا ضرر (نائینی)
    پدیدآوراننایینی، محمدحسین (نويسنده)

    خوانساری نجفی، موسی (مقرر) احمدی فقیه، محمد حسن ( محقق)

    احمدی فقیه، محمد حسن ( مقدمه نويس)
    ناشردارالمقا‌صد الحسنه‌ ** کانون پژوهش
    مکان نشرایران - اصفهان
    سال نشر1421ق
    چاپ1
    موضوعقاعده لا ضرر - فقه - قواعد
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    قاعدة لاضرر، مجموعه مباحث مطرح‌شده در درس خارج فقه آیت‌الله میرزا محمدحسین غروی نائینی است که به قلم آیت‌الله موسی نجفی خوانساری، نگاشته شده و با تحقیق آیت‌الله میرزا محمدحسن احمدی فقیه، منتشر گردیده است.

    «قاعده لاضرر»، از جمله قواعد معروف و مشهور فقهی در میان فقهاست و برخی از ایشان، در عصر اخیر، مباحث فراوانی پیرامون آن انجام داده و آثار و تحریرات کاملی درباره آن، در اختیار جامعه علمی گذاشته و برخی از علما، مباحث و نظرات اساتید خود در رابطه با آن را به شیوه‌ای برتر، تقریر و بازنویسی نموده‌اند. این قاعده مورد بحث در کتب فقها، برگرفته از فرمایش پیامبر(ص) است که فرمودند: «لا ضرر و لا ضرار» که البته ممکن است مضمون آن را از نص برخی از آیات قرآن کریم که بر این قاعده، دلالت دارند نیز استفاده نمود؛ مانند آیه 282 سوره مبارکه بقره: «وَ لَا يضَارَّ كاتِبٌ وَ لَا شَهِيدٌ ۚ وَ إِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكمْ» (و نبایست به نویسنده و گواه ضرری رسد (و بی‌اجر مانند) و اگر چنین کنید نافرمانی کرده‌اید)[۱].

    نویسنده در ابتدای کتاب، نخست به تعریف این قاعده پرداخته و سپس، ضمن بررسی احتمالات موجود در آیه فوق، حدیث شریف پیامبر(ص) درباره این قاعده را از جهات مختلف، مورد بحث و بررسی قرار داده است. وی معتقد است در این آیه، دو احتمال وجود دارد:

    1. نخست اینکه لفظ «يضار»، فعل معلوم بوده و اصل آن، «يضارر» به کسر راء باشد. بنا بر این احتمال، نهی واردشده در آیه، متوجه «الكاتب» و «الشهيد» بوده و بدین معناست که هریک از این دو نفر، از ضرر وارد کردن به صاحب حقی که طالب کتابت و شهادت است، نهی شده‌اند.
    2. احتمال دوم، آن است که لفظ «لا يضار»، فعل مجهل بوده و اصل آن، «یضارر» به فتح راء باشد. بنا بر این احتمال، صاحب حق، از ضرر رساندن به کاتب و شاهد، منع شده است [۲].

    جهات و وجوه مختلفی که حدیث پیامبر(ص) پیرامون قاعده لاضرر، بر اساس آنها، بررسی شده است، عبارتند از: تشخیص متن حدیث[۳]، موقعیت صدور آن[۴] و فقه الحدیث[۵].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ص10
    2. ر.ک: مقدمه، ص10-13
    3. ر.ک: متن کتاب، ص37
    4. ر.ک: همان، ص64
    5. ر.ک: همان، ص88

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها