ابن هشام، عبدالله بن یوسف: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن هشام (ابهام زدایی)' به 'ابن هشام (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'نیالأد' به 'ني الأد')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ابن هشام (ابهام زدایی)' به 'ابن هشام (ابهام‌زدایی)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۲: خط ۳۲:
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |[[أوضح المسالک إلی ألفیة ابن مالک]]
| data-type="authorWritings" |[[تحصيل الأنس لزائر القدس]]
 
[[أوضح المسالک إلی ألفیة ابن مالک]]


[[شرح قطر الندی و بل الصدی]]
[[شرح قطر الندی و بل الصدی]]
خط ۳۸: خط ۴۰:
[[شرح شذور الذهب في معرفة کلام العرب]]
[[شرح شذور الذهب في معرفة کلام العرب]]


[[مغنیاللبیب عن کتب الأعاریب]]
[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]]
|- class="articleCode"
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
خط ۴۴: خط ۴۶:
|}
|}
</div>
</div>
 
{{کاربردهای دیگر|ابن هشام (ابهام‌زدایی)}}
 
{{کاربردهای دیگر|ابن هشام (ابهام زدایی)}}
 
 
'''اِبْنِ هِشام، ابومحمد جمال‌الدين عبدالله بن يوسف انصارى''' (متوفای:761ق)، نحوى عصر ممالیک مصر، زبان‌شناس، فقیه، ادیب و نویسنده در سدهٔ هشتم هجری 
'''اِبْنِ هِشام، ابومحمد جمال‌الدين عبدالله بن يوسف انصارى''' (متوفای:761ق)، نحوى عصر ممالیک مصر، زبان‌شناس، فقیه، ادیب و نویسنده در سدهٔ هشتم هجری 


خط ۷۳: خط ۷۱:


=== مذهب ===
=== مذهب ===
وى نخست حنفى مذهب بود، سپس به مذهب شافعى روى آورد و چون در مدارس شافعى به مقام شايسته‌اى نرسيد، در 756ق به مذهب حنبلى گراييد تا بتواند در مدارس حنبلیان به مقام استادى دست يابد؛ از همین‌رو کتاب مختصر خرقى را كه لازمه تدريس در این مدارس بود، در مدتى اندك حفظ كرد و بدين‌سان به مقصود خود نايل آمد. بدين‌سان ملاحظه مى‌شود كه وى نيز همانند سلف خود [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]، در راه رسيدن به مقاصد خویش، از تغيير مذهب ابائى نداشته است.
وى نخست حنفى مذهب بود، سپس به مذهب شافعى روى آورد و چون در مدارس شافعى به مقام شايسته‌اى نرسيد، در 756ق به مذهب حنبلى گراييد تا بتواند در مدارس حنبلیان به مقام استادى دست يابد؛ از همین‌رو کتاب مختصر خرقى را كه لازمه تدريس در این مدارس بود، در مدتى اندك حفظ كرد و بدين‌سان به مقصود خود نايل آمد. بدين‌سان ملاحظه مى‌شود كه وى نيز همانند سلف خود [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]، در راه رسيدن به مقاصد خویش، از تغيير مذهب ابائى نداشته است.


=== دشمنی با ابوحیان غرناطی ===
=== دشمنی با ابوحیان غرناطی ===
ابن هشام با استادش ابوحيان غرناطى، دشمنى بسيار داشت. برخى این دشمنى را ناشى از حسادت ابن هشام نسبت به مقام برجسته و بارز ابوحيان مى‌دانند. به گفته [[شوکانی، محمد|شوكانى]] چون ابوحيان بزرگ‌ترين نحوى روزگار خود به شمار مى‌رفت، ابن هشام مى‌خواست از راه رقابت و در افتادن با او، برای خود شهرتى كسب كند، اما دشمنى او احتمالاً انگیزه ديگرى نيز داشته است و آن اين‌كه ابن هشام كه سخت شيفته و حامى آثار [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] بود و نسبت به آراء نحوى او تعصب خاصى داشت، نمى‌توانست انتقادات شديد ابوحيان را نسبت به آراء و آثار [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] تحمل كند و از اين‌رو با وى از در مخالفت و دشمنى درآمد.
ابن هشام با استادش ابوحيان غرناطى، دشمنى بسيار داشت. برخى این دشمنى را ناشى از حسادت ابن هشام نسبت به مقام برجسته و بارز ابوحيان مى‌دانند. به گفته [[شوکانی، محمد|شوكانى]] چون ابوحيان بزرگ‌ترين نحوى روزگار خود به شمار مى‌رفت، ابن هشام مى‌خواست از راه رقابت و در افتادن با او، برای خود شهرتى كسب كند، اما دشمنى او احتمالاً انگیزه ديگرى نيز داشته است و آن اين‌كه ابن هشام كه سخت شيفته و حامى آثار [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] بود و نسبت به آراء نحوى او تعصب خاصى داشت، نمى‌توانست انتقادات شديد ابوحيان را نسبت به آراء و آثار [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] تحمل كند و از اين‌رو با وى از در مخالفت و دشمنى درآمد.


=== خصوصیت تألیفات ===
=== خصوصیت تألیفات ===
بيشتر تأليفات ابن هشام همانند ديگر نحویان هم‌روزگارش شرح، تفسير و اختصار است و چنان‌كه مى‌دانيم از اواسط سده 5ق به بعد كه در واقع بايد آن را دوران ركود علم نحو خواند، نحویان هيچ ابداع و ابتكارى از خود نداشتند و حتى نحویان معروفى چون [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] نيز بيشتر به تلخيص، شرح و نظم آثار ديگران روى مى‌آوردند. ابن هشام نيز از این قاعده مستثنى نبود، با اين‌همه، به درستى نمى‌دانيم كه گرايش شديد مردم نسبت به آثار او از چيست و چرا پس از قرن‌ها هنوز برخى آثار او همچنان در صدر كتب درسى قرار دارد.
بيشتر تأليفات ابن هشام همانند ديگر نحویان هم‌روزگارش شرح، تفسير و اختصار است و چنان‌كه مى‌دانيم از اواسط سده 5ق به بعد كه در واقع بايد آن را دوران ركود علم نحو خواند، نحویان هيچ ابداع و ابتكارى از خود نداشتند و حتى نحویان معروفى چون [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] نيز بيشتر به تلخيص، شرح و نظم آثار ديگران روى مى‌آوردند. ابن هشام نيز از این قاعده مستثنى نبود، با اين‌همه، به درستى نمى‌دانيم كه گرايش شديد مردم نسبت به آثار او از چيست و چرا پس از قرن‌ها هنوز برخى آثار او همچنان در صدر كتب درسى قرار دارد.


=== گرایش به مکتب نحویان ===
=== گرایش به مکتب نحویان ===
خط ۹۷: خط ۹۵:
#اقامه الدليل على صحه التمثيل و فساد التأویل.  
#اقامه الدليل على صحه التمثيل و فساد التأویل.  
#الالغاز، اثرى است درباره مشكلات نحوى.
#الالغاز، اثرى است درباره مشكلات نحوى.
#اوضح المسالك الى الفيه [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]].
#اوضح المسالك الى الفيه [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]].
#تتمیم الفوائد بسرد ابيات الشواهد.
#تتمیم الفوائد بسرد ابيات الشواهد.
#تخليص الشواهد و تلخيص الفوائد.
#تخليص الشواهد و تلخيص الفوائد.
خط ۱۴۲: خط ۱۴۰:
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}


[[شرح الدمامینیعلی مغنیاللبیب]]  
[[شرح الدماميني علی مغني اللبيب]]  


[[ترجمه و شرح مغني الأدیب]]  
[[ترجمه و شرح مغني الأدیب]]  


[[حاشیه الدسوقی علی مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب]]  
[[حاشیة الدسوقي علی مغني اللبیب عن کتب الأعاریب]]


[[أوضح المسالک إلی ألفیة ابن مالک]]  
[[أوضح المسالک إلی ألفیة ابن مالک]]  
[[ألغاز ابن هشام في النحو]]
[[الألغاز النحوية]]


[[شرح قطر الندی و بل الصدی]]  
[[شرح قطر الندی و بل الصدی]]  
[[الجامع الصغير في النحو]]


[[شرح شذور الذهب في معرفة کلام العرب]]  
[[شرح شذور الذهب في معرفة کلام العرب]]  


[[مغنیاللبیب عن کتب الأعاریب]]  
[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]]  


[[مغنی الأدیب]]  
[[مغني الأديب]]  


[[موصل الطلاب إلی قواعد الإعراب]]  
[[موصل الطلاب إلی قواعد الإعراب]]  
خط ۱۶۲: خط ۱۶۶:
[[ترجمه مغني الأديب «نموداري»]]  
[[ترجمه مغني الأديب «نموداري»]]  


[[المنصف من الکلام علی مغنی ابن هشام]]  
[[المسائل السفرية في النحو]]
 
[[المنصف من الکلام علی مغني ابن هشام]]  


[[متن قطر الندی و بل الصدی]]  
[[متن قطر الندی و بل الصدی]]  
خط ۱۶۸: خط ۱۷۴:
[[شرح التصريح علی التوضيح ابن مالك في النحو و الصرف للشيخ ابي‌محمد بن عبدالله بن يوسف بن هشام الانصاري]]  
[[شرح التصريح علی التوضيح ابن مالك في النحو و الصرف للشيخ ابي‌محمد بن عبدالله بن يوسف بن هشام الانصاري]]  


[[مغنیاللبيب عن کتب الأعاريب]]  
[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]]  


[[شرح قطر الندي و بل الصدي و معه کتاب الهدی، بتحقیق شرح قطر الندی]]  
[[شرح قطر الندي و بل الصدي و معه کتاب الهدی، بتحقیق شرح قطر الندی]]  


[[مغنیاللبيب عن کتب الأعاريب (سنگی)]]  
[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب (سنگی)]]  


[[ترجمه مغنیالاديب، نموداري، ترجمه نموداري باب دوم، سوم و چهارم کتاب مغنیالاديب به همراه اعراب گذاری و ترجمه اشعار و روايات و شاهد مثالها]]  
[[ترجمه مغنی‌الاديب، نموداري، ترجمه نموداري باب دوم، سوم و چهارم کتاب مغنی‌الاديب به همراه اعراب گذاری و ترجمه اشعار و روايات و شاهد مثالها]]  


[[مغني الأديب، مغنیاللبيب عن کتب الاعاريب. برگزيده]]  
[[مغني الأديب، مغني اللبيب عن کتب الاعاريب. برگزيده]]  


[[تلخیص مغنی]]  
[[تلخیص مغنی]]  
[[تحصيل الأنس لزائر القدس]]


[[أوضح المسالک إلی ألفیة ابن مالک]]
[[أوضح المسالک إلی ألفیة ابن مالک]]


[[مغنیالأريب في تهذيب مغنیاللبيب عن كتب الأعاريب]]  
[[مغني الأريب في تهذيب مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]]
 
[[ثلاث رسائل في النحو]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:ادیبان]]
[[رده:ادیبان]]