كاتب، حسن محمود: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۸۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۴
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| اندازه تصویر =
| اندازه تصویر =
| توضیح تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام کامل =
| نام کامل =حسن محمود کاتب
| نام‌های دیگر =
| نام‌های دیگر =
| لقب =
| لقب =جلال‌الدین
| تخلص =
| تخلص =
| نسب =
| نسب =
| نام پدر =
| نام پدر =
| ولادت =
| ولادت =اواخر نیمه‌ی اول قرن ششم هجری
| محل تولد =
| محل تولد =احتمالا در قزوین و یا حوالی آن
| کشور تولد =
| کشور تولد =
| محل زندگی =
| محل زندگی =
خط ۲۳: خط ۲۳:
| دین =
| دین =
| مذهب =
| مذهب =
| پیشه =
| پیشه =منشی، شاعر، نویسنده اسماعیلی
| منصب =
| منصب =
| پس از =
| پس از =
خط ۲۹: خط ۲۹:
| اساتید =
| اساتید =
| مشایخ =
| مشایخ =
| معاصرین =
| معاصرین ={{فهرست جعبه عمودی | [[ناصرالدین محتشم]] | [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیر طوسی]]}} 
| شاگردان =
| شاگردان =
| اجازه اجتهاد از =
| اجازه اجتهاد از =
خط ۳۷: خط ۳۷:
| علایق پژوهشی =
| علایق پژوهشی =
| سبک نوشتاری =
| سبک نوشتاری =
| آثار =
| آثار =[[دیوان قائمیات]]
| وبگاه =
| وبگاه =
| امضا =
| امضا =
| کد مؤلف = AUTHORCODE21613AUTHORCODE
| کد مؤلف = AUTHORCODE21613AUTHORCODE
}}
}}
'''حسن محمود کاتب'''، ملقب به جلال‌الدین، یکی از سرایندگان و نویسنده‌های اسماعیلی‌مذهب سده هفتم هجری و صاحب «[[دیوان قائمیات]]» است.
'''حسن محمود کاتب'''، ملقب به جلال‌الدین، یکی از سرایندگان و نویسنده‌های اسماعیلی‌مذهب در اواخر نیمه‌ی اول قرن ششم هجری و صاحب «[[دیوان قائمیات]]» وهفت باب حسن محمود کاتب  است.


==تولد و وفات ==
==تولد و وفات ==
خط ۵۵: خط ۵۵:


==آشنایی با موسیقی==
==آشنایی با موسیقی==
با مطالعه کتاب او، می‌توان دریافت که وی با موسیقی آشنایی داشته و با نوازنده و خنیاگری به نام «بدر حبش»، همواره در ارتباط بوده است. جای تأسف است که وی توضیح بیشتری درباره او و جایگاه موسیقایی او، نمی‌دهد تا بدانیم اهل کجا بوده و مقیم کجا؟ آیا در ناحیه قهستان و تون که یکی از پایگاه‌های مهم اسماعیلیان بشمار می‌آمده است، اقامت داشته یا از مقیمان «کرسی دیلم»، یعنی قلمرو فرمان‌روایی نزاریان الموت و جانشینان حسن صباح بوده است:
با مطالعه کتاب او، می‌توان دریافت که وی با موسیقی آشنایی داشته و با نوازنده و خنیاگری به نام «بدر حبش»، همواره در ارتباط بوده است. جای تأسف است که وی توضیح بیشتری درباره او و جایگاه موسیقایی او، نمی‌دهد تا بدانیم اهل کجا بوده و مقیم کجا؟ آیا در ناحیه قهستان و تون که یکی از پایگاه‌های مهم اسماعیلیان بشمار می‌آمده است، اقامت داشته یا از مقیمان «کرسی دیلم»، یعنی قلمرو فرمان‌روایی نزاریان الموت و جانشینان [[نباطی عاملی، حسن بن کامل بن صباح|حسن صباح]] بوده است:
'''بدر حبش خوش بزن و خوش بگو
 
کاشک من آن چوبک چوپانمی'''
{{شعر}}
{{ب|''بدر حبش خوش بزن و خوش بگو''|2=''کاشک من آن چوبک چوپانمی''}}
{{پایان شعر}}
و از این بیت به‌خوبی دانسته می‌شود که این بدر حبش هم گوینده و هم نوازنده بوده است<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وپنج - بیست‌وشش</ref>.
و از این بیت به‌خوبی دانسته می‌شود که این بدر حبش هم گوینده و هم نوازنده بوده است<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وپنج - بیست‌وشش</ref>.


==دانشمندان هم‌عصر==
==دانشمندان هم‌عصر==
ناصرالدین محتشم حکمران قهستان کسی است که خواجه نصیر اخلاق ناصری را برای وی نوشته و به احترام وی آن را اخلاق ناصری نام نهاده است و حسن محمود با وی معاشرت داشته و از ایشان تأثیر پذیرفته است. از دیگر دانشمندانی که حسن محمود از وی بهره برده و با وی یار و همکار در قلاع قهستان و الموت بوده است خواجه نصیرالدین طوسی بوده است. خواجه مدت سی سال در قلاع اسماعیلیه به سر برده است و بیشتر آثار خویش را در همان زمان تألیف کرده است. آنچه را که خواجه در باب عقاید اسماعیلیه به نثر گفته حسن محمود آن را به نظم آورده است.
[[ناصرالدین محتشم]] حکمران قهستان کسی است که [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیر]] [[اخلاق ناصری]] را برای وی نوشته و به احترام وی آن را [[اخلاق ناصری]] نام نهاده است و حسن محمود با وی معاشرت داشته و از ایشان تأثیر پذیرفته است. از دیگر دانشمندانی که حسن محمود از وی بهره برده و با وی یار و همکار در قلاع قهستان و الموت بوده است [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] بوده است. خواجه مدت سی سال در قلاع اسماعیلیه به سر برده است و بیشتر آثار خویش را در همان زمان تألیف کرده است. آنچه را که خواجه در باب عقاید اسماعیلیه به نثر گفته حسن محمود آن را به نظم آورده است.
 
به هنگام اقامت در الموت و میمون دژ، حسن به جمع‌آوری منشآت و امالی خواجه درباره‌ی مبانی اعتقادی اسماعیلیه پرداخته و مجموعه‌ای که خواجه آن را روضه‌ی تسلیم، سیر و سلوک، آغاز و انجام، تولا و تبرا و احتمالا پاره‌ای دیگر از رسائل خواجه درباره‌ی مذهب اسماعیلی را - که به مرور زمان از بین رفته‌اند به نظم درآورد.<ref> ر.ک: حسنی، رضا، ص22</ref>  
به هنگام اقامت در الموت و میمون دژ، حسن به جمع‌آوری منشآت و امالی خواجه درباره‌ی مبانی اعتقادی اسماعیلیه پرداخته و مجموعه‌ای که خواجه آن را روضه‌ی تسلیم، سیر و سلوک، آغاز و انجام، تولا و تبرا و احتمالا پاره‌ای دیگر از رسائل خواجه درباره‌ی مذهب اسماعیلی را - که به مرور زمان از بین رفته‌اند به نظم درآورد.<ref> ر.ک: حسنی، رضا، ص22</ref>  


خط ۷۱: خط ۷۴:


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
حسینی بدخشانی، سید جلال، مقدمه «دیوان قائمیات»، سروده حسن محمود کاتب، با مقدمه سید جلال حسینی بدخشانی، تهران، میراث مکتوب، چاپ اول، 1390.
#حسینی بدخشانی، سید جلال، مقدمه «دیوان قائمیات»، سروده حسن محمود کاتب، با مقدمه سید جلال حسینی بدخشانی، تهران، میراث مکتوب، چاپ اول، 1390.
 
#[[:noormags:1763478|حسنی، رضا، تاویل از دیدگاه حسن محمود کاتب با استناد به دیوان قائمیات، تاریخنامه خوارزمی زمستان 1399 - شماره 32 (‎10 صفحه - از 19 تا 28)]].
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
خط ۷۹: خط ۸۲:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 فروردین 1403]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1402 توسط محسن عزیزی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1402 توسط محسن عزیزی]]
۱۱

ویرایش