۱۴۶٬۱۸۰
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد' به 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد'
جز (جایگزینی متن - 'فارسي' به 'فارسی') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد' به 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد') |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR13881J1.jpg | | تصویر =NUR13881J1.jpg | ||
| عنوان =تاریخ فلسفه اسلامی | | عنوان =تاریخ فلسفه اسلامی | ||
| عنوانهای دیگر =تاريخ فلسفه | | عنوانهای دیگر =تاريخ فلسفه اسلامى (هانري کربن) | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[کربن، هانري]] (نويسنده) | [[کربن، هانري]] (نويسنده) | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =BBR 19 /ک9ت2 | | کد کنگره =BBR 19 /ک9ت2 | ||
| موضوع =فلسفه | | موضوع =فلسفه اسلامى - تاريخ | ||
فيلسوفان ايراني | فيلسوفان ايراني | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =13881 | ||
| کتابخوان همراه نور =13881 | |||
| کد پدیدآور =02681 | | کد پدیدآور =02681 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|تاریخ فلسفه اسلامی (ابهامزدایی)}} | |||
'''تاریخ فلسفه اسلامی'''، ترجمه کتابی با نام histoire de la philosophie islamique، تألیف فیلسوف شیعهشناس فرانسوی، [[کربن، هانری|هانری کوربَن]] (متوفی 1978م) است که نویسنده خاستگاه و تاریخ علم فلسفه در اسلام را مورد بررسی قرار داده است. [[طباطبایی، جواد|سید جواد طباطبایی]] ترجمه این اثر را برعهده گرفته است. | '''تاریخ فلسفه اسلامی'''، ترجمه کتابی با نام histoire de la philosophie islamique، تألیف فیلسوف شیعهشناس فرانسوی، [[کربن، هانری|هانری کوربَن]] (متوفی 1978م) است که نویسنده خاستگاه و تاریخ علم فلسفه در اسلام را مورد بررسی قرار داده است. [[طباطبایی، سید جواد|سید جواد طباطبایی]] ترجمه این اثر را برعهده گرفته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۸: | خط ۴۰: | ||
کتاب حاضر، نخستین ترجمه کامل از متن اثر است. پیشازاین [[مبشری، اسدالله|اسدالله مبشری]] بخش اول کتاب را ترجمه و منتشر نموده است. مترجم در ابتدا به ترجمه بخش دوم همت نموده و با توجه به تخصصی و صحیح نبودن بخشهایی از ترجمه بخش اول که توسط [[مبشری، اسدالله|اسدالله مبشری]] صورت گرفته، دست به ترجمه بخش اول نیز زده و ترجمهای شیوا و تخصصی ارائه کرده است<ref>ر.ک: پیشگفتار مترجم، صفحه أ - ث</ref>. | کتاب حاضر، نخستین ترجمه کامل از متن اثر است. پیشازاین [[مبشری، اسدالله|اسدالله مبشری]] بخش اول کتاب را ترجمه و منتشر نموده است. مترجم در ابتدا به ترجمه بخش دوم همت نموده و با توجه به تخصصی و صحیح نبودن بخشهایی از ترجمه بخش اول که توسط [[مبشری، اسدالله|اسدالله مبشری]] صورت گرفته، دست به ترجمه بخش اول نیز زده و ترجمهای شیوا و تخصصی ارائه کرده است<ref>ر.ک: پیشگفتار مترجم، صفحه أ - ث</ref>. | ||
گزارش [[کربن، هانری|کربن]] از سیر تاریخی و تحول معنوی تفکر فلسفی در اسلام، | گزارش [[کربن، هانری|کربن]] از سیر تاریخی و تحول معنوی تفکر فلسفی در اسلام، مخصوصاًً در ایران، مبتنی بر تلقی او از مفهوم گسترده تاریخ و شیوهای است که در تفسیر پدیدههای تاریخی انتخاب میکند. او فلسفه اسلامی را دارای ماهیتی مستقل دانسته که از تلقی ناصواب پارهای از مورخان غیر فیلسوف معاصر که آن را ذیل عنوانهای «فلسفه عربی» یا «فلسفه مسلمانان» قرار دادهاند، جداست. به نظر [[کربن، هانری|کربن]] فراگیری معنوی مفهوم دینی از اسلام به محدودیتهای قومی یا ملی قابل تحویل نیست. او «فلسفه اسلامی» را فلسفهای میداند که تکوین و صورتهای متنوع آن بهطور اساسی با امر دینی و معنوی اسلام پیوند یافته است. بهطوریکه در اسلام بهگونهای مخصوص، تاریخ فلسفه از تاریخ معنویت جداییناپذیر است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/64 ر.ک: نوربخش، سیما سادات، ص64]</ref>. | ||
[[کربن، هانری|کربن]] در طرح تاریخ فلسفه اسلامی برای نخستین بار شرحی درباره فلسفه نبوی که صورت بدیع و شکوفایی خودجوش وجدان اسلامی است، آورده است. به نظر او تحقیق فلسفی در اسلام در جایی در محیط مناسب بوده که درباره امر بنیادین نبوت و وحی نبوی همراه با مشکلات و وضعیت تأویلی به تأمل پرداخته است. به نظر او فلسفه، صورت «حکمت نبوی» به خود میگیرد و به همین دلیل او در بررسی خود حکمت نبوی شیعی را در دو صورت اصلی امامیه و اسماعیلی در صدر قرار میدهد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/65 ر.ک: همان، ص65]</ref>. | [[کربن، هانری|کربن]] در طرح تاریخ فلسفه اسلامی برای نخستین بار شرحی درباره فلسفه نبوی که صورت بدیع و شکوفایی خودجوش وجدان اسلامی است، آورده است. به نظر او تحقیق فلسفی در اسلام در جایی در محیط مناسب بوده که درباره امر بنیادین نبوت و وحی نبوی همراه با مشکلات و وضعیت تأویلی به تأمل پرداخته است. به نظر او فلسفه، صورت «حکمت نبوی» به خود میگیرد و به همین دلیل او در بررسی خود حکمت نبوی شیعی را در دو صورت اصلی امامیه و اسماعیلی در صدر قرار میدهد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/65 ر.ک: همان، ص65]</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۶۰: | ||
[[کربن، هانری|کربن]]، [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را منتقد فلاسفه یونانی دانسته که تمام تلاش او در کتاب «[[تهافت الفلاسفة]]» این است که به فیلسوفان ثابت کند که از طریق استدلال فلسفی هیچ امری را نمیتوان ثابت کرد، اما خو او مجبور است این امر را با استدلال فلسفی اثبات کند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان، ص66]</ref>. | [[کربن، هانری|کربن]]، [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را منتقد فلاسفه یونانی دانسته که تمام تلاش او در کتاب «[[تهافت الفلاسفة]]» این است که به فیلسوفان ثابت کند که از طریق استدلال فلسفی هیچ امری را نمیتوان ثابت کرد، اما خو او مجبور است این امر را با استدلال فلسفی اثبات کند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان، ص66]</ref>. | ||
کربن بسیار متأثر از [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] است و بهمناسبت در قسمتهای مختلف از حکمت او سخن گفته است. [[کربن، هانری|کربن]] یکی از ویژگیهای حکمت اشراق را تفسیر مُثُل افلاطونی با اصطلاحات | کربن بسیار متأثر از [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] است و بهمناسبت در قسمتهای مختلف از حکمت او سخن گفته است. [[کربن، هانری|کربن]] یکی از ویژگیهای حکمت اشراق را تفسیر مُثُل افلاطونی با اصطلاحات فرشتهشناسی زرتشتی میداند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان]</ref>. | ||
[[کربن، هانری|کربن]] با استناد به خلسه [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]، حکمت اشراق را پیوندی میان فلسفه و تصوف میداند که پس از [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] از یکدیگر جدا نشد. به نظر [[کربن، هانری|کربن]]، [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] نخستین فیلسوفی است که وجودشناسی عالم واسط یا عالم مثال را بیان کرده و همه عرفا و حکمای اسلام به آن بازگشته و آن را بسط دادهاند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان]</ref>. | [[کربن، هانری|کربن]] با استناد به خلسه [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]، حکمت اشراق را پیوندی میان فلسفه و تصوف میداند که پس از [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] از یکدیگر جدا نشد. به نظر [[کربن، هانری|کربن]]، [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] نخستین فیلسوفی است که وجودشناسی عالم واسط یا عالم مثال را بیان کرده و همه عرفا و حکمای اسلام به آن بازگشته و آن را بسط دادهاند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان]</ref>. | ||
به نظر کربن، از این حیث درست است که در غرب جهان اسلام با مرگ [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] مرحلهای از فلسفه اسلامی به پایان میرسد که مکتب مشائی عربی نامیده شده است، اما از این حیث کاملاً اشتباه است که فراموش شود با مرگ [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] امری نو آغاز شده که نامهای سهروردی و [[ابن عربی، محمد بن علی| | به نظر کربن، از این حیث درست است که در غرب جهان اسلام با مرگ [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] مرحلهای از فلسفه اسلامی به پایان میرسد که مکتب مشائی عربی نامیده شده است، اما از این حیث کاملاً اشتباه است که فراموش شود با مرگ [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] امری نو آغاز شده که نامهای سهروردی و [[ابن عربی، محمد بن علی|محیالدین بن عربی]] رمزی از آن است و همین امر در بسط فلسفه اسلامی مرحلهای اساسی است؛ زیرا آنچه با ابن عربی آغاز میشود و سرچشمه آن به مکتب المریه (تأثیرهای شیعی و اسماعیلی) بازمیگردد، تاکنون بر دنیای اندیشه اسلامی اشراف داشته است. با مرگ ابن رشد، صحنه فلسفه اسلامی برای همیشه از سرزمینهای غربی اسلام در اندلس به سرزمینهای شرقی آن در ایران منتقل میشود. از همان آغاز ایرانیان سهمی بزرگ در جهش تفکر فلسفی در اسلام داشتهاند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان]</ref>. | ||
با حکمت مشرقی [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] و با حکمت عرفانی ابن عربی دورهای به پایان میرسد که در اسلام اهل تسنن، متکلمان و فیلسوفان یونانیمشرب با یکدیگر رویارویی داشتند. جریانی که با ابن عربی آغاز میشود از نظر مقدمات و الزامات آن به همان اندازه با کلام و فلسفه یونانی متفاوت است. این جریان با هریک از آنها به همان اندازه متفاوت است که کلام و فلسفه یونانی با یکدیگر متفاوتند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان]</ref>. | با حکمت مشرقی [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] و با حکمت عرفانی ابن عربی دورهای به پایان میرسد که در اسلام اهل تسنن، متکلمان و فیلسوفان یونانیمشرب با یکدیگر رویارویی داشتند. جریانی که با ابن عربی آغاز میشود از نظر مقدمات و الزامات آن به همان اندازه با کلام و فلسفه یونانی متفاوت است. این جریان با هریک از آنها به همان اندازه متفاوت است که کلام و فلسفه یونانی با یکدیگر متفاوتند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان]</ref>. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۲: | ||
میتوان با شریعت تجسد، بهعنوان حادثهای در تاریخ فلسفه، تاریخ ایجاد کرد، اما با تجلیات بهعنوان حوادثی تمثیلی، مشکل بتوان فلسفه تاریخ تدوین کرد. آنچه این تجلیات ناظر به آن است، حکمت تاریخ است. فلسفه تاریخ میتواند آشکارا بر مذهب تعطیل استوار باشد و بالاخره میتواند فقط علیتی را لحاظ کند که ذاتی حوادثی است که در مرتبه دنیای تجربی ادراک شده است. در این صورت، فلسفه تاریخ عرفی شدن روح مطلق را تحقق خواهد بخشید. برعکس الهیات و حکمت تاریخ را با هیچ صورتی از مذهب تعطیل نمیتوان آشتی داد. حکمت تاریخ درک حوادث در مرتبهای غیر از دنیای تجربی را ایجاب میکند که آن را ملکوت نامیدهاند و آن اساساً به دنبال نیروهای معنوی و عوالم عالی است که اثرات خود را بر جهان نقش میکند. دادههای حکمت تاریخ در قلمرو تاریخ قدسی قرار میگیرد؛ ادوار شیعی دایره نبوت و دایره ولایت یا تعلیم معنوی و نیز طبقهبندی پیامبران نزد [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] شیوههای بحث از دادههایی است که در قلمرو آن امری قرار نمیگیرد که در مغربزمین فلسفه تاریخ خوانده شده، بلکه در حوزه حکمت تاریخ قرار میگیرد. این تحدید حدود آنجا که بخواهیم جایگاه اندیشه و اندیشمندان را معلوم کنیم، خود را بر هرگونه پدیدارشناسی تطبیقی تحمیل میکند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان، ص66-67]</ref>. | میتوان با شریعت تجسد، بهعنوان حادثهای در تاریخ فلسفه، تاریخ ایجاد کرد، اما با تجلیات بهعنوان حوادثی تمثیلی، مشکل بتوان فلسفه تاریخ تدوین کرد. آنچه این تجلیات ناظر به آن است، حکمت تاریخ است. فلسفه تاریخ میتواند آشکارا بر مذهب تعطیل استوار باشد و بالاخره میتواند فقط علیتی را لحاظ کند که ذاتی حوادثی است که در مرتبه دنیای تجربی ادراک شده است. در این صورت، فلسفه تاریخ عرفی شدن روح مطلق را تحقق خواهد بخشید. برعکس الهیات و حکمت تاریخ را با هیچ صورتی از مذهب تعطیل نمیتوان آشتی داد. حکمت تاریخ درک حوادث در مرتبهای غیر از دنیای تجربی را ایجاب میکند که آن را ملکوت نامیدهاند و آن اساساً به دنبال نیروهای معنوی و عوالم عالی است که اثرات خود را بر جهان نقش میکند. دادههای حکمت تاریخ در قلمرو تاریخ قدسی قرار میگیرد؛ ادوار شیعی دایره نبوت و دایره ولایت یا تعلیم معنوی و نیز طبقهبندی پیامبران نزد [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] شیوههای بحث از دادههایی است که در قلمرو آن امری قرار نمیگیرد که در مغربزمین فلسفه تاریخ خوانده شده، بلکه در حوزه حکمت تاریخ قرار میگیرد. این تحدید حدود آنجا که بخواهیم جایگاه اندیشه و اندیشمندان را معلوم کنیم، خود را بر هرگونه پدیدارشناسی تطبیقی تحمیل میکند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/66 ر.ک: همان، ص66-67]</ref>. | ||
در میان دانشنامهنویسان در جهان اسلام، [[ابن خلدون، | در میان دانشنامهنویسان در جهان اسلام، [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] را مؤسس نقد تاریخی و پیشگام جامعهشناسی جدید دانستهاند. طبق این نظر، مکتب تعطیل و اصالت تاریخ، اصالت تحصل و گرایش به جامعهشناسی، پیش از آنکه واژههای مبین این مفاهیم پیدا شود، در اسلام ظاهر شده بود. معرفی ابن خلدون بهعنوان پیشرو اصالت تحصل جدید، شاید بهترین شیوه ارزیابی اثر او در درون فرهنگ اسلامی و بهعبارتدیگر فلسفه اسلامی باشد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/67 ر.ک: همان، ص67]</ref>. | ||
به نظر [[کربن، هانری|کربن]]، حکمت طبیعت که به معنای دقیق کلمه، جزئی از حکمت نبوی است و در کیمیا به اوج خود میرسد، با حکمت نظری که بدینگونه تجدید شد، ارتباط پیدا میکند. پیوندی اساسی میان اندیشه کیمیا و امامشناسی شیعی و از طریق این امامشناسی پیوندی میان عمل کیمیاگر و فتوت وجود دارد که بهعنوان خدمت جوانمردی معنوی به ضرورت نجاتی کیهانی ارتقا یافته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/67 ر.ک: همان]</ref>. | به نظر [[کربن، هانری|کربن]]، حکمت طبیعت که به معنای دقیق کلمه، جزئی از حکمت نبوی است و در کیمیا به اوج خود میرسد، با حکمت نظری که بدینگونه تجدید شد، ارتباط پیدا میکند. پیوندی اساسی میان اندیشه کیمیا و امامشناسی شیعی و از طریق این امامشناسی پیوندی میان عمل کیمیاگر و فتوت وجود دارد که بهعنوان خدمت جوانمردی معنوی به ضرورت نجاتی کیهانی ارتقا یافته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53869/67 ر.ک: همان]</ref>. | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۱: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
[[:noormags:1002610|نوربخش، سیما سادات، «تاریخ فلسفه اسلامی از نگاه هانری کربن»، کتاب ماه فلسفه، دی 1392، شماره 76، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور]]. | [[:noormags:1002610|نوربخش، سیما سادات، «تاریخ فلسفه اسلامی از نگاه هانری کربن»، کتاب ماه فلسفه، دی 1392، شماره 76، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور]]. | ||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[حکمة الإشراق]] | [[حکمة الإشراق]] | ||
| خط ۹۸: | خط ۱۰۲: | ||
[[رده:آثار کلی تاریخ فلسفه]] | [[رده:آثار کلی تاریخ فلسفه]] | ||
[[رده: | [[رده:آثار جدید و معاصر فلسفه اسلامی]] | ||
[[رده:آثار خاورشناسان]] | |||
[[رده: | |||