فقه اللغة (ابهام‌زدایی)

فقه اللغة عنوانی برای کتاب‌های ذیل است:

• فقه اللغة اثر عبدالملك بن محمد بن اسماعيل ثعالبى (متوفى429ق) كه به روش موضوعى مطالب كتاب را در يك جلد به زبان عربى به نگارش درآورده است. مؤلف در مقدمه كتاب تصريح مى‌كند كه كتاب را براى وزير ابوالفضل عبدالله بن احمد الميكالى تألیف كرده است.
• فقه اللغة المقارن اثر ابراهیم سامرائی کتابی است در موضوع لغت. اثر حاضر، مطالعاتی در زبان‌شناسی است که برخی از آنها صرفاً به زبان عربی مربوط می‌شود و در برخی دیگر از روش مقایسه و توازن بین زبان‌های سامی نیز بهره می‌برد. برخی از این مباحث، پیش‌تر توسط نویسنده در مجله‌های عراقی مانند سومر و مجله المجمع العلمی العراقی، و مجلة کلیة الآداب و مجلة کلیة التربیة و المعلم الجدید چاپ شده بوده که وی پس از افزودن برخی مباحث و نتایج جدید به آنها، تصمیم به چاپشان در قالب یک کتاب گرفته تا این مباحث را در یکجا جمع کند. هدف وی از این کار این بوده که طالبان علم و بخصوص علاقه‌مندان به موضوعات زبان‌شناختی، دسترسی آسان‌تری به این مباحث داشته باشند.
• الإفصاح في فقه اللغة تلخيص كتاب المخصص ابن سيده اندلسى است كه توسط نويسندگان معاصر حسین يوسف موسى و عبدالفتاح صعيدى انجام پذيرفته است.اين اثر در واقع فرهنگ موضوعى لغت است كه با صرف هفت سال وقت در دو جلد منتشر است. نویسنده، كتاب را به صورت موضوعى در 19 باب مرتب كرده است. هر باب، به موضوعات متعدد ديگرى تقسيم شده كه الفاظ هم معنا و هم ريشه را دربر مى‌گیرد. در اين كتاب همچون «المخصص»، پس از ذكر واژه، معناى آن بيان شده، در صورت لزوم به تذكير و تأنيث، جمع اسماء و ريشه آن نيز اشاره شده است. همچنين در بسيارى موارد به ذكر نمونه‌هایى از امثال عرب، اشعار، آيات و روايات پرداخته است.