سیر و سلوک؛ یقظه (بیدارى): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'سیر و سلوک (ابهام زدایی)' به 'سیر و سلوک (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''')
جز (جایگزینی متن - 'سیر و سلوک (ابهام زدایی)' به 'سیر و سلوک (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR18539J1.jpg
| تصویر =NUR18539J1.jpg
خط ۷: خط ۶:
یقظه (بیداری)
یقظه (بیداری)
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[مظاهری، حسین]] (نويسنده)
[[مظاهری، حسین]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| زبان =فارسی
| کد کنگره =
| کد کنگره =
خط ۲۰: خط ۱۹:
| چاپ =2
| چاپ =2
| شابک =978-964-2985-17-3
| شابک =978-964-2985-17-3
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18729
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18539
| کتابخوان همراه نور =18539
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
{{کاربردهای دیگر|سیر و سلوک (ابهام‌زدایی)}}
'''سير و سلوك؛ يقظه (بيدارى)'''، اثر [[مظاهری، حسین|استاد مظاهرى]] از مراجع معاصر است كه به زبان فارسى پيرامون مرحله يقظه، به‌عنوان اولين مرحله از سير و سلوك ذكر شده است.
'''سير و سلوك؛ يقظه (بيدارى)'''، اثر [[مظاهری، حسین|استاد مظاهرى]] از مراجع معاصر است كه به زبان فارسى پيرامون مرحله يقظه، به‌عنوان اولين مرحله از سير و سلوك ذكر شده است.


خط ۳۱: خط ۳۲:


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب، در دو فصل كلى ارائه شده است.
كتاب، در دو فصل كلى ارائه شده است.


خط ۴۲: خط ۴۱:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
در فصل اول كه درآمدى است بر منازل سير و سلوك، هفت منزل، براى سلوك ذكر مى‌كند، البته تعداد منازل سير و سلوك در ديدگاه اهل عرفان مختلف است: برخى براى سلوك الى الله، يك، دو يا هفت منزل؛ برخى سى و يك منزل يا هفتاد منزل و گروهى ديگر صد منزل را ذكر كرده‌اند و حتى برخى قائل به وجود هزار منزل در سير و سلوك مى‌باشند، ولى همان طور كه در فصل اوّل كتاب مشخص گرديده است، آيت‌الله‌ مظاهرى در ساختار كلّى سير و سلوك، قائل به سه سير كلّى مى‌باشند كه سير اوّل آن با عنوان «سير من الخلق الى الحق»، داراى هفت منزل با عناوين «يقظه»، «توبه»، «تقوا»، «تخليه»، «تحليه»، «تجليه» و «لقاء» است كه بسيارى از منازل عرفانى كه در سخنان عارفان به شكل و تعداد مختلف بيان گرديده است، در درون اين هفت منزل مى‌گنجد.
در فصل اول كه درآمدى است بر منازل سير و سلوك، هفت منزل، براى سلوك ذكر مى‌كند، البته تعداد منازل سير و سلوك در ديدگاه اهل عرفان مختلف است: برخى براى سلوك الى الله، يك، دو يا هفت منزل؛ برخى سى و يك منزل يا هفتاد منزل و گروهى ديگر صد منزل را ذكر كرده‌اند و حتى برخى قائل به وجود هزار منزل در سير و سلوك مى‌باشند، ولى همان طور كه در فصل اوّل كتاب مشخص گرديده است، آيت‌الله‌ مظاهرى در ساختار كلّى سير و سلوك، قائل به سه سير كلّى مى‌باشند كه سير اوّل آن با عنوان «سير من الخلق الى الحق»، داراى هفت منزل با عناوين «يقظه»، «توبه»، «تقوا»، «تخليه»، «تحليه»، «تجليه» و «لقاء» است كه بسيارى از منازل عرفانى كه در سخنان عارفان به شكل و تعداد مختلف بيان گرديده است، در درون اين هفت منزل مى‌گنجد.


خط ۵۰: خط ۴۷:
بخش ديگرى از فصل اوّل كتاب به بيان نكات اساسى در سير و سلوك اختصاص يافته كه از جمله آن نكات مى‌توان به لزوم تقيّد به ظواهر شرع در سير و سلوك و پرهيز از استاد خصوصى براى سالك مبتدى، اشاره نمود.
بخش ديگرى از فصل اوّل كتاب به بيان نكات اساسى در سير و سلوك اختصاص يافته كه از جمله آن نكات مى‌توان به لزوم تقيّد به ظواهر شرع در سير و سلوك و پرهيز از استاد خصوصى براى سالك مبتدى، اشاره نمود.


در ديدگاه سلوكى حضرت آيت‌الله‌ مظاهرى - كه برگرفته از مكتب عرفانى اصيل و بالنده [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره) و [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى]](ره) است - سير و سلوك با پاى‌بندى به قواعد شريعت مقدسه و تقيّد به رعايت تكاليف شرعى آغاز مى‌شود و با همين تقيّد ادامه مى‌يابد و سالك در هيچ مرتبه‌اى، از التزام به احكام شرعى بى‌نياز نمى‌شود. در اين ديدگاه، تقيّد به ظواهر شرع به‌عنوان برترين استادِ اخلاق، قلمداد مى‌شود و در واقع فقه آل محمد(ص)، زيربناى سلوك الى الله شمرده شده و سالك براى پيمودن درجات قرب الهى، با اقتدا به عارفان راه‌يافته و عالمان ربّانى، در قدم نخست به احكام فقهى اهتمام ورزيده و اين اهتمام را تا پايان راه استمرار مى‌بخشد.
در ديدگاه سلوكى حضرت آيت‌الله‌ مظاهرى - كه برگرفته از مكتب عرفانى اصيل و بالنده [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره) و [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبائى]](ره) است - سير و سلوك با پاى‌بندى به قواعد شريعت مقدسه و تقيّد به رعايت تكاليف شرعى آغاز مى‌شود و با همين تقيّد ادامه مى‌يابد و سالك در هيچ مرتبه‌اى، از التزام به احكام شرعى بى‌نياز نمى‌شود. در اين ديدگاه، تقيّد به ظواهر شرع به‌عنوان برترين استادِ اخلاق، قلمداد مى‌شود و در واقع فقه آل محمد(ص)، زيربناى سلوك الى الله شمرده شده و سالك براى پيمودن درجات قرب الهى، با اقتدا به عارفان راه‌يافته و عالمان ربّانى، در قدم نخست به احكام فقهى اهتمام ورزيده و اين اهتمام را تا پايان راه استمرار مى‌بخشد.


در فصل اول، طى 12 عنوان به مباحثى پيرامون حركت به‌سوى خدا، شوق و يارى خداوند همواركننده مسير، ارزش وجودى انسان، منازل سير و سلوك، ضرورت و نتايج سير و سلوك و غيره مى‌پردازد.
در فصل اول، طى 12 عنوان به مباحثى پيرامون حركت به‌سوى خدا، شوق و يارى خداوند همواركننده مسير، ارزش وجودى انسان، منازل سير و سلوك، ضرورت و نتايج سير و سلوك و غيره مى‌پردازد.
خط ۶۸: خط ۶۵:
ايشان در ابتداى اين فصل نكاتى را درباره جذبه ذكر مى‌كنند و خاطرنشان مى‌نمايند كه نكته اساسى در سير و سلوك اين است كه سالك بايد عزم را جزم كند و قدم در راه گذارد و در راه، توقّف نكند. در اين صورت، حتّى اگر موفّق به طى همه مراحل هفت‌گانه سير و سلوك هم نشود، باز به سعادت دنيا و آخرت دست خواهد يافت. يكى از نتايج اين حركت، لذّت بردن از عبادت است. انسان به جايى مى‌رسد كه خواندن نماز شب براى او بهترين و بالاترين لذّت را دارد، حتّى بالاتر از لذّت متنعّم بودن در بهشت، ولى بايد دانست كه براى قدم گذاشتن در اين راه و رسيدن به مقام لقاء، قبل از هر چيز لازم است خداوند تبارك و تعالى يك نوع جذبه و كشش در انسان ايجاد كند تا او توفيق طى كردن مسير را پيدا كند.
ايشان در ابتداى اين فصل نكاتى را درباره جذبه ذكر مى‌كنند و خاطرنشان مى‌نمايند كه نكته اساسى در سير و سلوك اين است كه سالك بايد عزم را جزم كند و قدم در راه گذارد و در راه، توقّف نكند. در اين صورت، حتّى اگر موفّق به طى همه مراحل هفت‌گانه سير و سلوك هم نشود، باز به سعادت دنيا و آخرت دست خواهد يافت. يكى از نتايج اين حركت، لذّت بردن از عبادت است. انسان به جايى مى‌رسد كه خواندن نماز شب براى او بهترين و بالاترين لذّت را دارد، حتّى بالاتر از لذّت متنعّم بودن در بهشت، ولى بايد دانست كه براى قدم گذاشتن در اين راه و رسيدن به مقام لقاء، قبل از هر چيز لازم است خداوند تبارك و تعالى يك نوع جذبه و كشش در انسان ايجاد كند تا او توفيق طى كردن مسير را پيدا كند.


وى عواملى را جهت به وجود آمدن جذبه ذكر مى‌كند؛ به‌عنوان مثال، عواملى نظير دعا، توسّل، خدمت به خلق خدا براى رضاى خدا، صبر در مصيبت، سربلندى در امتحان الهى، شكر الطاف جليه و خفيه خداوند و عبادت حقيقى و مداوم، مى‌تواند زمينه‌ساز ايجاد جذبه در وجود سالك باشد. گاهى نيز جذبه‌ها در عمق جان سالك به‌طور ناخودآگاه موجود است؛ نظير محبّت حرّ بن يزيد رياحى به اهل بيت(ع). گاهى نيز گفتار يا كردارى كه از نظر سالك خيلى كوچك و كم‌اهميّت است، مى‌تواند موجب جذب توفيق الهى شود، مانند به دست آوردن يك دل، حتّى دل يك حيوان و يا آهى براى مظلوم كشيدن.
وى عواملى را جهت به وجود آمدن جذبه ذكر مى‌كند؛ به‌عنوان مثال، عواملى نظير دعا، توسّل، خدمت به خلق خدا براى رضاى خدا، صبر در مصيبت، سربلندى در امتحان الهى، شكر الطاف جليه و خفيه خداوند و عبادت حقيقى و مداوم، مى‌تواند زمينه‌ساز ايجاد جذبه در وجود سالك باشد. گاهى نيز جذبه‌ها در عمق جان سالك به‌طور ناخودآگاه موجود است؛ نظير محبّت حرّ بن يزيد رياحى به اهل‌بيت(ع). گاهى نيز گفتار يا كردارى كه از نظر سالك خيلى كوچك و كم‌اهميّت است، مى‌تواند موجب جذب توفيق الهى شود، مانند به دست آوردن يك دل، حتّى دل يك حيوان و يا آهى براى مظلوم كشيدن.


بعد از به وجود آمدن جذبه و كشش از طرف خداوند، وظيفه سالك سنگين‌تر مى‌شود و بايد در جهت حفظ جذبه بكوشد. كسى كه لايق دريافت جذبات الهى و كسب توفيق از سوى حضرت حق مى‌شود، بايد مراقب باشد آن توفيق و جذبه را از دست ندهد.
بعد از به وجود آمدن جذبه و كشش از طرف خداوند، وظيفه سالك سنگين‌تر مى‌شود و بايد در جهت حفظ جذبه بكوشد. كسى كه لايق دريافت جذبات الهى و كسب توفيق از سوى حضرت حق مى‌شود، بايد مراقب باشد آن توفيق و جذبه را از دست ندهد.
خط ۸۴: خط ۸۱:


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


متن و مقدمه كتاب.
متن و مقدمه كتاب.
 
{{تصوف و عرفان}}
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[سیر و سلوک؛ مقدمه: سلوک معنوی در پرتو نور قرآن و عترت]]
[[سیر و سلوک؛ مقدمه: سلوک معنوی در پرتو نور قرآن و عترت]]