۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
سفرنامه فرخ خان امین الدوله، مخزن الوقایع (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۱
، ۳ سپتامبر ۲۰۲۴جایگزینی متن - 'سفرنامه (ابهام زدایی)' به 'سفرنامه (ابهامزدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'مى نمود' به 'مینمود') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سفرنامه (ابهام زدایی)' به 'سفرنامه (ابهامزدایی)') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
ترکیه - سیر و سیاحت - قرن 19م. | ترکیه - سیر و سیاحت - قرن 19م. | ||
سفر | سفر نامهها | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
اساطير | اساطير | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11227 | ||
| کتابخوان همراه نور =11227 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|سفرنامه (ابهامزدایی)}} | |||
'''سفرنامه فرخخان امينالدوله (مخزن الوقايع)'''، تألیف حسين بن عبدالله سرابى به زبان فارسى، شرح مأموريت و مسافرت فرخخان امينالدوله به نمايندگى ايران به ممالك اروپايى در سال 1272 قمرى مطابق 1856م است. اين مسافرت منجر به عقد قرارداد معروف پاريس در 4 مارس 1857 با انگلستان و چشمپوشى از هرات شد. سفر مأموريت تامالاختيار او متعاقب جريانهاى مربوط به جنگ ايران و افغانستان بر سر هرات پيش آمد كه تفصيل مطلب را مرحوم حسين محبوبى اردكانى به شرح كافى و دقت وافى بيان فرموده است. بنابراین، مطالب مندرج در اين كتاب از لحاظ وقوف بر يكى از حوادث مهم سياسى و ديپلماسى ايران واجد اهميت است و هميشه يكى از اسناد براى بررسى آن جريان خواهد بود. سفر امينالدوله از 11 ذىقعده 1272 شروع شد و قريب دو سال مدت گرفت. | '''سفرنامه فرخخان امينالدوله (مخزن الوقايع)'''، تألیف [[سرابی، حسین بن عبدالله|حسين بن عبدالله سرابى]] به زبان فارسى، شرح مأموريت و مسافرت فرخخان امينالدوله به نمايندگى ايران به ممالك اروپايى در سال 1272 قمرى مطابق 1856م است. اين مسافرت منجر به عقد قرارداد معروف پاريس در 4 مارس 1857 با انگلستان و چشمپوشى از هرات شد. سفر مأموريت تامالاختيار او متعاقب جريانهاى مربوط به جنگ ايران و افغانستان بر سر هرات پيش آمد كه تفصيل مطلب را مرحوم حسين محبوبى اردكانى به شرح كافى و دقت وافى بيان فرموده است. بنابراین، مطالب مندرج در اين كتاب از لحاظ وقوف بر يكى از حوادث مهم سياسى و ديپلماسى ايران واجد اهميت است و هميشه يكى از اسناد براى بررسى آن جريان خواهد بود. سفر امينالدوله از 11 ذىقعده 1272 شروع شد و قريب دو سال مدت گرفت. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۶۹: | خط ۷۳: | ||
اين كتاب شرح يك مأموريت مهم سياسى است. ضمنا مؤلّف در خلال آن به وصف ممالك و چگونگى امور آنها و نكات ديدنى كه براى ايرانى تازگى داشته است پرداخته، و البته مطالبى هم بوده است كه مؤلّف به اقتضاى عضويت در هيأت رسالت فرّخخان امينالملك - كه هيأتى سياسى و مأمور به مذاكرات بسيار مهم بوده است - نمىتوانسته است به بحث در آن مطالب بپردازد. | اين كتاب شرح يك مأموريت مهم سياسى است. ضمنا مؤلّف در خلال آن به وصف ممالك و چگونگى امور آنها و نكات ديدنى كه براى ايرانى تازگى داشته است پرداخته، و البته مطالبى هم بوده است كه مؤلّف به اقتضاى عضويت در هيأت رسالت فرّخخان امينالملك - كه هيأتى سياسى و مأمور به مذاكرات بسيار مهم بوده است - نمىتوانسته است به بحث در آن مطالب بپردازد. | ||
بر روى هم در اين سفرنامه مراسلات و صورت مذاكرات مهمى مندرج است كه براى اهل تحقيق فوقالعاده سودمند است. از اين سفرنامه به خوبى نظر دولتهاى عثمانى، فرانسه و انگليس نسبت به ايران معلوم مىشود و | بر روى هم در اين سفرنامه مراسلات و صورت مذاكرات مهمى مندرج است كه براى اهل تحقيق فوقالعاده سودمند است. از اين سفرنامه به خوبى نظر دولتهاى عثمانى، فرانسه و انگليس نسبت به ايران معلوم مىشود و مخصوصاً عقايد سلاطين و سياستمداران عثمانى و از اينرو براى تحقيق در روابط ايران و عثمانى در دوره قاجاريه از منابع ارزنده به شمار مىرود. | ||
شرح مفصّل مسافرت از تهران تا سرحد عثمانى، تشريفات پذيرايى و هديهها - چه در ايران و چه در خاک عثمانى - نماينده رسوم قرن پيش است و امروز كه اين رسوم از ميان رفته است، اطلاع بر آنها خالى از لطف نيست. مذاكرات سفير با اولياى دولت عثمانى - كه دل و زبان يكى نداشتند - خواندنى است. بر طبق معمول، تعارف در مشكلات سياسى كار دو طرف را آسان مىساخت. | شرح مفصّل مسافرت از تهران تا سرحد عثمانى، تشريفات پذيرايى و هديهها - چه در ايران و چه در خاک عثمانى - نماينده رسوم قرن پيش است و امروز كه اين رسوم از ميان رفته است، اطلاع بر آنها خالى از لطف نيست. مذاكرات سفير با اولياى دولت عثمانى - كه دل و زبان يكى نداشتند - خواندنى است. بر طبق معمول، تعارف در مشكلات سياسى كار دو طرف را آسان مىساخت. | ||
| خط ۷۷: | خط ۸۱: | ||
اساس اين مسافرت به واسطه پيش آمد مسأله هرات و تجزيه نواحى شرقى ايران و جنگهاى معروف بين سپاه ايران و افغان و دخالت دولت انگلستان در اين ماجرا است. | اساس اين مسافرت به واسطه پيش آمد مسأله هرات و تجزيه نواحى شرقى ايران و جنگهاى معروف بين سپاه ايران و افغان و دخالت دولت انگلستان در اين ماجرا است. | ||
فرّخخان امينالملك خود شاهد بسيارى از پيش آمدهاى مربوط به اين موضوع بود. قسمتى از دوره خدمت دولتى را در دستگاه عباس ميرزا و محمد شاه گذرانيده و در آغاز سلطنت ناصرالدين شاه از رجال دربار گرديده بود، و در اين جريانات بر بسيارى از اتفاقات مملكتى اطلاع يافته و فرد مطّلعى شده بود. به احتمال قريب به يقين او ريشه كار را مىدانست و اطلاع داشت كه عباس ميرزا چه كوششها بكار برده بود، تا افغانستان از دست نرود. مىدانست كه محمد شاه با چه | فرّخخان امينالملك خود شاهد بسيارى از پيش آمدهاى مربوط به اين موضوع بود. قسمتى از دوره خدمت دولتى را در دستگاه عباس ميرزا و محمد شاه گذرانيده و در آغاز سلطنت ناصرالدين شاه از رجال دربار گرديده بود، و در اين جريانات بر بسيارى از اتفاقات مملكتى اطلاع يافته و فرد مطّلعى شده بود. به احتمال قريب به يقين او ريشه كار را مىدانست و اطلاع داشت كه عباس ميرزا چه كوششها بكار برده بود، تا افغانستان از دست نرود. مىدانست كه محمد شاه با چه کیفیتى خود را به پشت دروازه هرات رسانيد و چگونه رقابت دو سفير روس و انگليس كار او را دشوار گردانيد. | ||
تا آنجا كه سفير دولت انگليس، دولت ايران را تحت فشار قرار داد و قطع رابطه سياسى نمود و از ايران بيرون رفت و نيروى دريايى انگليس در خليج فارس خارك را به تصرف درآورد. محمد شاه به ناچار از گرفتن هرات دست برداشت و آن كار را به وقت ديگر موكول ساخت، ولى ديگر نه مجال يافت و نه بيمارى به او اجازه داد كه در پى آرزوى خود اقدام نمايد. | تا آنجا كه سفير دولت انگليس، دولت ايران را تحت فشار قرار داد و قطع رابطه سياسى نمود و از ايران بيرون رفت و نيروى دريايى انگليس در خليج فارس خارك را به تصرف درآورد. محمد شاه به ناچار از گرفتن هرات دست برداشت و آن كار را به وقت ديگر موكول ساخت، ولى ديگر نه مجال يافت و نه بيمارى به او اجازه داد كه در پى آرزوى خود اقدام نمايد. | ||
| خط ۹۸: | خط ۱۰۲: | ||
2- متن دو نسخه از لحاظ جملهبندى در اغلب موارد با هم اختلاف دارد و تحرير كننده نسخه ب اكثر جملات و كلمات را به سائقه ذوق و سليقه خود تغيير داده است، و گاهى مضمون و معناى قسمتهاى از نسخه الف را در قالب جملاتى ديگر ريخته كه كاملا با متن نسخه ديگر فرق دارد. | 2- متن دو نسخه از لحاظ جملهبندى در اغلب موارد با هم اختلاف دارد و تحرير كننده نسخه ب اكثر جملات و كلمات را به سائقه ذوق و سليقه خود تغيير داده است، و گاهى مضمون و معناى قسمتهاى از نسخه الف را در قالب جملاتى ديگر ريخته كه كاملا با متن نسخه ديگر فرق دارد. | ||
3- | 3- غالباً اغلاطى كه در نسخه الف بچشم مىخورد در نسخه ديگر نيست و اصلاح شده است. | ||
4- دقّت و امعان نظر مختصر در متن دو نسخه اصالت و قدمت نسخه الف را كاملا نشان مىدهد، و از اينرو نسخه مزبور اصل و ديگر نسخه بدل قرار داده شد. | 4- دقّت و امعان نظر مختصر در متن دو نسخه اصالت و قدمت نسخه الف را كاملا نشان مىدهد، و از اينرو نسخه مزبور اصل و ديگر نسخه بدل قرار داده شد. | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۸: | ||
بخش فهرست منابع و مأخذ نيز به فهرست مآخذ درباره زندگى ايمنالدوله، كتب مختلف مربوط به تاريخ آن دوره، فهرست كتب و رساله، روزنامه و فهرست اعلام اشخاص و اسامى جغرافيايى مىپردازد. | بخش فهرست منابع و مأخذ نيز به فهرست مآخذ درباره زندگى ايمنالدوله، كتب مختلف مربوط به تاريخ آن دوره، فهرست كتب و رساله، روزنامه و فهرست اعلام اشخاص و اسامى جغرافيايى مىپردازد. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||