انقاذ البشر من الجبر و القدر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'جبر و قدر (ابهام زدایی)' به 'جبر و قدر (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی')
جز (جایگزینی متن - 'جبر و قدر (ابهام زدایی)' به 'جبر و قدر (ابهام‌زدایی)')
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
{{کاربردهای دیگر|جبر و قدر (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|جبر و قدر (ابهام‌زدایی)}}
'''إنقاذ البشر من الجبر و القدر'''، تألیف [[عامری، محمد بن یوسف|محمد بن ابى‌ذر یوسف عامرى نیشابورى]] (300-381ق) فیلسوف، منطقى و اهل عرفان؛ جواب نامه‌اى است که یکى از دوستان وى؛ احتمالا ابوالقاسم کاتب به وى نگاشته و طى آن نظر [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] را دربارۀ مسأله جبر و قدر جویا شده است. [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] مسألۀ مربوط به آزادى ارادۀ انسان را مبحثى بسیار دشوار و نیازمند به اندیشه‌اى ژرف‌بین و نیرومند مى‌داند، زیرا لغزش در این مسأله بسیار خطرناک است. بدین ترتیب [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] کار اصلى خود را به بحث دربارۀ آن چه در باب آزادى اراده گفته شده، محدود مى‌سازد تا از این طریق به آنچه حق است، دست یابد.
'''إنقاذ البشر من الجبر و القدر'''، تألیف [[عامری، محمد بن یوسف|محمد بن ابى‌ذر یوسف عامرى نیشابورى]] (300-381ق) فیلسوف، منطقى و اهل عرفان؛ جواب نامه‌اى است که یکى از دوستان وى؛ احتمالا ابوالقاسم کاتب به وى نگاشته و طى آن نظر [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] را دربارۀ مسأله جبر و قدر جویا شده است. [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] مسألۀ مربوط به آزادى ارادۀ انسان را مبحثى بسیار دشوار و نیازمند به اندیشه‌اى ژرف‌بین و نیرومند مى‌داند، زیرا لغزش در این مسأله بسیار خطرناک است. بدین ترتیب [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] کار اصلى خود را به بحث دربارۀ آن چه در باب آزادى اراده گفته شده، محدود مى‌سازد تا از این طریق به آنچه حق است، دست یابد.


خط ۳۴: خط ۳۴:
موضوع اصلى کتاب انقاذ البشر من الجبر و القدر، پیرامون فعل انسانى دور مى‌زند، از این رو نویسنده نخست به تحدید ماهیت «فعل» و اندراج آن تحت مقولۀ «ممکن» مى‌پردازد که نه ضرورى است و نه ممتنع.
موضوع اصلى کتاب انقاذ البشر من الجبر و القدر، پیرامون فعل انسانى دور مى‌زند، از این رو نویسنده نخست به تحدید ماهیت «فعل» و اندراج آن تحت مقولۀ «ممکن» مى‌پردازد که نه ضرورى است و نه ممتنع.


از این جا به بیان اقسام فعل مى‌پردازد، ارادى و ضرورى و اسباب و علل آن،ذاتى و عرضى و جهات و علل آن و انواع فعل در اضافه به فاعل. پس از آن به تحدید معناى «ضرورت» و «آزادى» و «فعل» مى‌پردازد و به این جا مى‌رسد که فعل انسانى در واقع تجسّم پیوند جدلى موجود بین آزادى و ضرورت است.
از این جا به بیان اقسام فعل مى‌پردازد، ارادى و ضرورى و اسباب و علل آن، ذاتى و عرضى و جهات و علل آن و انواع فعل در اضافه به فاعل. پس از آن به تحدید معناى «ضرورت» و «آزادى» و «فعل» مى‌پردازد و به این جا مى‌رسد که فعل انسانى در واقع تجسّم پیوند جدلى موجود بین آزادى و ضرورت است.


[[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] بین دو دیدگاه جبر و تفویض - که به گفتۀ وى بین مردم شایع است - مذهب متوسطى را اختیار مى‌کند که مقدمۀ آن را از قول [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل مى‌کند که فرمود: لا جبر و لا تفویض. و سخن [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنیفه]] که گفت: اکره الجبر و لا اقول بالقدر، و اقول قولا بین قولین. [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] گمان دارد که سخن [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنیفه]] برگرفته از کلام [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است.
[[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] بین دو دیدگاه جبر و تفویض - که به گفتۀ وى بین مردم شایع است - مذهب متوسطى را اختیار مى‌کند که مقدمۀ آن را از قول [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل مى‌کند که فرمود: لا جبر و لا تفویض. و سخن [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنیفه]] که گفت: اکره الجبر و لا اقول بالقدر، و اقول قولا بین قولین. [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] گمان دارد که سخن [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنیفه]] برگرفته از کلام [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است.