الجمل في النحو (زجاجی): تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'الجمل في النحو (ابهام زدایی)' به 'الجمل في النحو (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الجمل فی النحو''' اثری از [[زجاجی، عبدالرحمان بن اسحاق|ابوالقاسم عبدالرحمن بن اسحاق زجاجى نهاوندى]](متوفای 340ق)، اديب، لغت‌شناس و فقيه سرشناس قرن چهارم هجری قمری است که در شمار پیروان مکتب نحوی بصره ذکر شده است. <ref > تمهید، ص 15 </ref> در صرف و نحو عربی به نگارش درآمده و توسط [[حمد، علی توفیق|علی توفیق حمد]] تحقیق شده است. | {{کاربردهای دیگر| الجمل في النحو (ابهام‌زدایی)}} | ||
'''الجمل فی النحو''' اثری از [[زجاجی، عبدالرحمان بن اسحاق|ابوالقاسم عبدالرحمن بن اسحاق زجاجى نهاوندى]](متوفای 340ق)، اديب، لغت‌شناس و فقيه سرشناس قرن چهارم هجری قمری است که در شمار پیروان مکتب نحوی بصره ذکر شده است. <ref> تمهید، ص 15 </ref> در صرف و نحو عربی به نگارش درآمده و توسط [[حمد، علی توفیق|علی توفیق حمد]] تحقیق شده است. | |||
کتابی مختصر و مشتمل بر مباحثی در نحو، صرف، اصوات، تاریخ و ضرورت‌های شعری و با رویکردی آموزشی تدوین شده است. <ref > رک: همان، ص 19-18</ref> | کتابی مختصر و مشتمل بر مباحثی در نحو، صرف، اصوات، تاریخ و ضرورت‌های شعری و با رویکردی آموزشی تدوین شده است. <ref> رک: همان، ص 19-18</ref> | ||
نویسنده آرای مختلف نحویان مشهور دو مکتب نحوی بصره و کوفه را مانند [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]]، اخفش اوسط و اکبر، [[خلیل بن احمد]]، [[مازنی، ابراهیم عبدالقادر|مازنی]]، [[کسائی]]، [[فراء]]، [[انصاری، سعید بن اوس|ابوزید انصاری]] و...ذکر کرده و به بررسی و نقد آن‌ها پرداخته و در مواردی نیز به اختلاف‌نظر میان دو مکتب اشاره کرده است. <ref >رک: همان، ص 20</ref> وی بیش از یک‌صد و بیست مورد از قرآن کریم، و حدود یک‌صد و شصت بیت شعر و رجز به همراه مثل‌ها و سخنان مشهور را به‌عنوان شاهد در این اثر آورده است. <ref > رک: همان، ص 19 </ref> | نویسنده آرای مختلف نحویان مشهور دو مکتب نحوی بصره و کوفه را مانند [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]]، اخفش اوسط و اکبر، [[خلیل بن احمد]]، [[مازنی، ابراهیم عبدالقادر|مازنی]]، [[کسائی]]، [[فراء]]، [[انصاری، سعید بن اوس|ابوزید انصاری]] و...ذکر کرده و به بررسی و نقد آن‌ها پرداخته و در مواردی نیز به اختلاف‌نظر میان دو مکتب اشاره کرده است. <ref>رک: همان، ص 20</ref> وی بیش از یک‌صد و بیست مورد از قرآن کریم، و حدود یک‌صد و شصت بیت شعر و رجز به همراه مثل‌ها و سخنان مشهور را به‌عنوان شاهد در این اثر آورده است. <ref> رک: همان، ص 19 </ref> | ||
کتاب در یک‌صد و چهل و پنج بخش تنظیم شده است. <ref >رک: همان، ص 18</ref> نویسنده پس از مطرح‌کردن مطالبی در صرف به ابوابی از نحو پرداخته است. در ادامه ابوابی را در صرف مانند تصغیر و نسب، الف وصل و قطع، مذکر و مؤنث، افعال مهموز، به‌اضافه ابوابی در هجاء و احکام همزه ذکر کرده است. وی سپس به ذکر موضوعات نحوی بازگشته مطالبی پیرامون ادوات و کیفیت به‌کارگیری آن‌ها و موضوع حکایت پرداخته و به دنبال آن بقیه‌ی ابواب صرف را مانند جمع مکسر، ساختار مصادر، اسماء و افعال ذکر کرده و کتاب را با مطالبی در اصوات لغوی مانند اماله، ادغام، ابدال، اعلال، حروف جهر و همس پایان داده است. <ref > رک: همان، ص 20- 21</ref> | کتاب در یک‌صد و چهل و پنج بخش تنظیم شده است. <ref>رک: همان، ص 18</ref> نویسنده پس از مطرح‌کردن مطالبی در صرف به ابوابی از نحو پرداخته است. در ادامه ابوابی را در صرف مانند تصغیر و نسب، الف وصل و قطع، مذکر و مؤنث، افعال مهموز، به‌اضافه ابوابی در هجاء و احکام همزه ذکر کرده است. وی سپس به ذکر موضوعات نحوی بازگشته مطالبی پیرامون ادوات و کیفیت به‌کارگیری آن‌ها و موضوع حکایت پرداخته و به دنبال آن بقیه‌ی ابواب صرف را مانند جمع مکسر، ساختار مصادر، اسماء و افعال ذکر کرده و کتاب را با مطالبی در اصوات لغوی مانند اماله، ادغام، ابدال، اعلال، حروف جهر و همس پایان داده است. <ref> رک: همان، ص 20- 21</ref> | ||
از ویژگی‌های این اثر جامع بودن آن در علم نحو همراه با سهولت فهم مطالب و برخورداری از شواهد و مثال‌های متعدد است. اهمیت این اثر موجب شده تا شروح متعددی بر کتاب و مطالب آن نگاشته شود. <ref >رک: همان، ص 22-23 و ص 25 -33</ref> | از ویژگی‌های این اثر جامع بودن آن در علم نحو همراه با سهولت فهم مطالب و برخورداری از شواهد و مثال‌های متعدد است. اهمیت این اثر موجب شده تا شروح متعددی بر کتاب و مطالب آن نگاشته شود. <ref>رک: همان، ص 22-23 و ص 25 -33</ref> | ||
محقق اثر علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ مختلف کتاب در پاورقی، مصادر شواهد شعری و امثال و نام سوره و شماره آیات قرآن ذکر شده را نیز آورده است. وی همچنین به شرح و توضیح برخی از الفاظ و عبارات دشوار و نامأنوس باتکیه‌بر کتب لغت پرداخته و به مصادر آرای نحویان مطرح شده در اثر اشاره کرده است. همچنین در پاورقی به معرفی شخصیت‌های ادبی که نویسنده در متن از آنان یاد کرده پرداخته است. <ref >رک: همان، ص43- 45 </ref> | محقق اثر علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ مختلف کتاب در پاورقی، مصادر شواهد شعری و امثال و نام سوره و شماره آیات قرآن ذکر شده را نیز آورده است. وی همچنین به شرح و توضیح برخی از الفاظ و عبارات دشوار و نامأنوس باتکیه‌بر کتب لغت پرداخته و به مصادر آرای نحویان مطرح شده در اثر اشاره کرده است. همچنین در پاورقی به معرفی شخصیت‌های ادبی که نویسنده در متن از آنان یاد کرده پرداخته است. <ref>رک: همان، ص43- 45 </ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۹: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1401]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1401 توسط فاضل گرنه زاده]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1401 توسط فاضل گرنه زاده]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1401 توسط فریدون سبحانی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1401 توسط فریدون سبحانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۲
| الجمل في النحو(زجاجی، عبد الرحمان بن اسحاق) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زجاجی، عبد الرحمان بن اسحاق (نويسنده) حمد، علی توفیق (محقق) |
| ناشر | دولة الإمارات العربیة المتحدة. جامعة الإمارات العربية المتحدة، عمادة المکتبات الجامعة ** مؤسسة الرسالة |
| مکان نشر | اردن - اربد ** لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1404ق - 1984م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ز3ج8 6151 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الجمل فی النحو اثری از ابوالقاسم عبدالرحمن بن اسحاق زجاجى نهاوندى(متوفای 340ق)، اديب، لغت‌شناس و فقيه سرشناس قرن چهارم هجری قمری است که در شمار پیروان مکتب نحوی بصره ذکر شده است. [۱] در صرف و نحو عربی به نگارش درآمده و توسط علی توفیق حمد تحقیق شده است.
کتابی مختصر و مشتمل بر مباحثی در نحو، صرف، اصوات، تاریخ و ضرورت‌های شعری و با رویکردی آموزشی تدوین شده است. [۲]
نویسنده آرای مختلف نحویان مشهور دو مکتب نحوی بصره و کوفه را مانند سیبویه، اخفش اوسط و اکبر، خلیل بن احمد، مازنی، کسائی، فراء، ابوزید انصاری و...ذکر کرده و به بررسی و نقد آن‌ها پرداخته و در مواردی نیز به اختلاف‌نظر میان دو مکتب اشاره کرده است. [۳] وی بیش از یک‌صد و بیست مورد از قرآن کریم، و حدود یک‌صد و شصت بیت شعر و رجز به همراه مثل‌ها و سخنان مشهور را به‌عنوان شاهد در این اثر آورده است. [۴]
کتاب در یک‌صد و چهل و پنج بخش تنظیم شده است. [۵] نویسنده پس از مطرح‌کردن مطالبی در صرف به ابوابی از نحو پرداخته است. در ادامه ابوابی را در صرف مانند تصغیر و نسب، الف وصل و قطع، مذکر و مؤنث، افعال مهموز، به‌اضافه ابوابی در هجاء و احکام همزه ذکر کرده است. وی سپس به ذکر موضوعات نحوی بازگشته مطالبی پیرامون ادوات و کیفیت به‌کارگیری آن‌ها و موضوع حکایت پرداخته و به دنبال آن بقیه‌ی ابواب صرف را مانند جمع مکسر، ساختار مصادر، اسماء و افعال ذکر کرده و کتاب را با مطالبی در اصوات لغوی مانند اماله، ادغام، ابدال، اعلال، حروف جهر و همس پایان داده است. [۶]
از ویژگی‌های این اثر جامع بودن آن در علم نحو همراه با سهولت فهم مطالب و برخورداری از شواهد و مثال‌های متعدد است. اهمیت این اثر موجب شده تا شروح متعددی بر کتاب و مطالب آن نگاشته شود. [۷]
محقق اثر علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ مختلف کتاب در پاورقی، مصادر شواهد شعری و امثال و نام سوره و شماره آیات قرآن ذکر شده را نیز آورده است. وی همچنین به شرح و توضیح برخی از الفاظ و عبارات دشوار و نامأنوس باتکیه‌بر کتب لغت پرداخته و به مصادر آرای نحویان مطرح شده در اثر اشاره کرده است. همچنین در پاورقی به معرفی شخصیت‌های ادبی که نویسنده در متن از آنان یاد کرده پرداخته است. [۸]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.