سحنون، عبدالسلام بن سعید

سحنون، عبد السلام بن سعید
نام پدر	سعید
ولادت	رمضان سال 160ق
محل تولد	مغرب
رحلت	پنجم رجب سال ۲۴۰ق
مدفن	قیروان
طول عمر	80 سال
خویشاوندان	ابن سحنون
اطلاعات علمی
برخی آثار	المدونة الکبری

عبدالسلام بن سعید تنوخی، مشهور به سَحْنُون (۱۶۰-۲۴۰ق)، از فقها و محدثان مالکی‌مذهب قرن سوم هجری قمری در مغرب بود که المدونة الكبری را پدید آورد. فقیه قیروانی ابن سحنون (202-256ق)، فرزند اوست.

ولادت

• ابوسعید عبدالسلام بن سعید تنوخی، در ماه رمضان سال 160ق، زاده شد. خاندان وی اهل حمص بودند، ولی پدرش به‌همراه لشکریان حمص به مغرب رفت و ابوسعید در آنجا متولد شد. سَحْنُون و سُحْنُون نام پرنده‌ای باهوش است که در مغرب زندگی می‌کند و ابوسعید به‌خاطر زیرکی‌اش به این لقب نامیده شد.
• عبدالسلام، در قیروان به کسب دانش پرداخت. سپس به تونس رفت و از آنجا به مصر، شام و حجاز رهسپار شد و فقه را از مشاهیر فقها آموخت و در سال ۱۹۱ق، به قیروان بازگشت.

شخصیت علمی و اخلاقی

• کلام سحنون در مغرب مورد قبول همگان بود و مذهب مالک در آن دیار به دست او انتشار یافت و گویند که هیچ‌یک از اصحاب مالک به‌اندازه وی، پیرو نداشت. کسانی نیز مانند بقی بن مخلد، وهب بن نافع (فقیه قرطبه) و یحیی بن عمر کنانی از او روایت کرده‌اند.

فعالیت‌ها

• سحنون قضاوت قیروان را در دوره حاکم آن سامان، محمد بن اغلب، به‌عهده گرفت. وی را به ‌جهت پایبند بودن به عدالت، «چراغ قیروان» می‌خواندند. او همچنان در پست قضاوت باقی ماند تا اینکه اجلش فرارسید. وی از بابت قضاوت نه حقوقی می‌گرفت و نه از سلطان صله‌ای پذیرفت. شیفتگان دانش از افریقیه و‌ اندلس به محضر او می‌آمدند و فقیهان بسیاری در حوزه درسی او تعلیم یافتند. آنان فقه مذهب مالک را از وی آموختند. سحنون زاهدی بود که در گفتن حق از هیچ سلطانی هراس نداشت.

وفات

• سحنون سرانجام در پنجم رجب سال ۲۴۰ق، در 80 سالگی در قیروان وفات کرد.

آثار

• المدونة الكبری، روایت سحنون از آرای فقهی مالک بن انس در عبادات و معاملات است و از مشهورترین و معتبرترین کتاب‌های فقه مالکی شمرده می‌شود.

منابع مقاله

• الزركلي، خيرالدين، «الأعلام»، دارالعلم للملايين، 2002م.
• الدميري، محمد بن موسى، «حياة الحيوان الكبری»، دارالكتب العلمية، بیروت، 1424ق.
• الترمانيني، عبدالسلام، «رویدادهای تاریخ اسلام»، ترجمه جمعی از پژوهشگران با نظارت سید علیرضا واسعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، 1385ش.
• الذهبي، شمس‌الدين، «سير أعلام النبلاء»، التحقيق مع إشراف الشيخ شعيب الأرناؤوط، مؤسسة الرسالة، بیروت، 1405ق.

وابسته‌ها

الجامع تفسير القرآن (ابن وهب مصری)

المدونة الکبری