رسائل متفرقة في الهیئة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'عبد اللّه' به 'عبداللّه'
جز (جایگزینی متن - 'عبد اللّه' به 'عبداللّه')
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۴۸: خط ۴۸:


==مقالة في استخراج تاریخ الیهود==
==مقالة في استخراج تاریخ الیهود==
'''مقالة في استخراج تاریخ الیهود'''، نوشته [[قاینی، ابن بامشاذ|ابوالحسن على بن عبد اللّه بن محمد بامشاذ قاينى]]، منجم و رياضى‌دان سده 4 و احتمالا نيمه اول سده 5ق است. اين مقاله در روزهاى تاريخ يهودى و مقايسه آن با تاريخ اسكندرى است‌.<ref>زمانى قمشه‌اى، على‌، ج‌3، ص141- 142</ref>
'''مقالة في استخراج تاریخ الیهود'''، نوشته [[قاینی، ابن بامشاذ|ابوالحسن على بن عبداللّه بن محمد بامشاذ قاينى]]، منجم و رياضى‌دان سده 4 و احتمالا نيمه اول سده 5ق است. اين مقاله در روزهاى تاريخ يهودى و مقايسه آن با تاريخ اسكندرى است‌.<ref>زمانى قمشه‌اى، على‌، ج‌3، ص141- 142</ref>


مقاله [[قاینی، ابن بامشاذ|ابن بامشاذ]]، پس از رساله خوارزمى و نيز بخشى از [[الآثار الباقية عن القرون الخالية|آثار الباقيه]] [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]] درباره گاه‌شمارى يهود، كهن‌ترين پژوهش موجود دانشمندان دوره اسلامى درباره اين موضوع به شمار مى‌رود.
مقاله [[قاینی، ابن بامشاذ|ابن بامشاذ]]، پس از رساله خوارزمى و نيز بخشى از [[الآثار الباقية عن القرون الخالية|آثار الباقيه]] [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]] درباره گاه‌شمارى يهود، كهن‌ترين پژوهش موجود دانشمندان دوره اسلامى درباره اين موضوع به شمار مى‌رود.
خط ۱۰۸: خط ۱۰۸:
گفته شده است نویسنده اين اثر را به نام [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|بیرونی]] تدوین کرده است؛<ref>رسالة فی الابعاد و الاجرام ص 15</ref> لکن برخی به دلایلی از جمله تشابه نام نویسنده این سخن را نادرست دانسته‌اند.<ref> اصلاح عربانی، ابراهیم، ج‌2، ص674</ref>
گفته شده است نویسنده اين اثر را به نام [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|بیرونی]] تدوین کرده است؛<ref>رسالة فی الابعاد و الاجرام ص 15</ref> لکن برخی به دلایلی از جمله تشابه نام نویسنده این سخن را نادرست دانسته‌اند.<ref> اصلاح عربانی، ابراهیم، ج‌2، ص674</ref>


موضوع بخش‌هاى اين رساله چنين است: اندازه زمين، فاصله ماه از زمين، مقايسه ابعاد خورشيد و ماه و زمين، اندازه طول سايه زمين، نسبت حجم ماه به حجم زمين، نسبت قطر خورشيد به قطر ماه و... . گوشيار در اين اثر قطر كره زمين را بسيار نزديك به مقدار واقعى آن يافته است؛ اما در ساير موارد آنچه يافته است با مقاديرى كه امروزه به دست آمده قابل مقايسه نيست‌.<ref>رسالة الابعاد و الاجرام ص 15؛ اصلاح عربانی، ابراهیم، ج‌2، ص674</ref>
موضوع بخش‌هاى اين رساله چنين است: اندازه زمين، فاصله ماه از زمين، مقايسه ابعاد خورشيد و ماه و زمين، اندازه طول سايه زمين، نسبت حجم ماه به حجم زمين، نسبت قطر خورشيد به قطر ماه و.... گوشيار در اين اثر قطر كره زمين را بسيار نزديك به مقدار واقعى آن يافته است؛ اما در ساير موارد آنچه يافته است با مقاديرى كه امروزه به دست آمده قابل مقايسه نيست‌.<ref>رسالة الابعاد و الاجرام ص 15؛ اصلاح عربانی، ابراهیم، ج‌2، ص674</ref>


رساله ابعاد و اجرام را گاه به نادرست بخشى از زيج جامع دانسته‌اند؛ ولى مقايسه محتواى اين رساله با بخشى به همين نام كه در زيج جامع وجود دارد، نشان مى‌دهد كه چنين نيست.<ref>همان</ref>
رساله ابعاد و اجرام را گاه به نادرست بخشى از زيج جامع دانسته‌اند؛ ولى مقايسه محتواى اين رساله با بخشى به همين نام كه در زيج جامع وجود دارد، نشان مى‌دهد كه چنين نيست.<ref>همان</ref>