سجاده‌های سلوک: شرح مناجات‌های حضرت سجاد عليه‌السلام

سجاده‌های سلوک
پدیدآوران	مصباح یزدی، محمدتقی (نویسنده) سبحانی، کریم (محقق)
مکان نشر	قم
سال نشر	۱۳۹۰
چاپ	دوم
کد کنگره	‏

سجاده‌های سلوک سلسله گفتارها و درس‌های اخلاق مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی درباره مناجات خمس عشره حضرت امام سجاد علیه‌السلام است که به صورت جداگانه به شرح و بررسی هریک از مناجات‌ها می‌پردازد. تهیه و تدوین این کتاب توسط کریم سبحانی انجام شده است.

این کتاب فراهم آمده از مجموعه سلسله گفتارها و درس‌های اخلاق مرحوم آیت الله محمدتقی مصباح یزدی درباره مناجات خمس عشره حضرت امام سجاد علیه‌السلام است که به صورت جداگانه در ۶۳ گفتار به شرح و بررسی هریک از مناجات‌ها می‌پردازد. جلد نخست این کتاب در ۳۶ گفتار به تشریح و بررسی مناجات اول تا هشتم از مناجات خمس عشره می‌پردازد. ۲ گفتار نخستین این كتاب توضیح معناشناختی مناجات و جایگاه آن در آموزه‌های دینی، مفهوم مناجات و پاره‌ای از مصادیق آن در قرآن و مناجات خداوند با بندگان خویش است.

سپس، شرح مناجات تائبین به عنوان اولین مناجات از مناجات خمس عشره در ۶ گفتار بیان شده است. چرایی اعتراف معصومین علیهم‌السلام به قصور و کوتاهی، مفهوم، مراحل و موانع توبه، آثار زیان‌بار گناه، نقش خوف و رجا در جلب رحمت الاهی و زبان و مراحل استرحام از سرفصل‌هایی است که در شرح این مناجات آمده است. بازشناسی نفس اماره و ویژگی‌های آن در کلام امام سجاد علیه‌السلام، بازکاوی ماهیت شیطان و ابلیس، گونه‌های تصرفات شیطان در انسان، حکمت آفرینش شیطان و ویژگی‌های قلب بیمار از دیدگاه حضرت، مباحثی است که در ذیل شرح مناجات الشاکین مطرح شده است.

شرح مناجات خائفین بخش دیگری از این کتاب است که دربردارنده مباحثی چون: خاستگاه الاهی ترس و امید، متعلق و ماهیت ترس و نقش سازنده و تربیتی آن برای آدمی، اهیمت ترس از خداوند و عذاب‌های اخروی، حقیقت خشیت از پروردگار و نگرانی اولیای خدا از فرجام و عاقبت خویش است.

سرفصل‌هایی چون: گستره، مفهوم رجا و ضرورت تعادل خوف و رجا، سنت استدراج، بازشناسی آرزوهای مطلوب و نکوهیده، مراحل حیات انسان، مفهوم قرب به خدا و وجه‌الله، شفاعت از منظر اسلام و مفهوم عرفی آن، قبض و بسط دل و تقدم رحمت الاهی بر غضب الاهی، در ذیل شرح و برسی مناجات‌های الراجین و الراغبین توضیح داده شده است.

شرح مناجات الشاکرین در ۴ گفتار به تبیین ضرورت و لزوم شکرگزاری و خاستگاه ارزشی آن، رابطه تکوینی عمل با جزا، تفاوت مراتب شکرگزاری بندگان از خداوند، راه‌کار پیدایش انگیزه شکرگزاری در انسان و موانع شکرگزاری از نعمت‌ها در کلام امام سجاد علیه‌السلام می‌پردازد. شرح مناجات‌های المطیعین و المریدین با اشاره به مباحثی چون: آفت انحراف از حق و فرجام انحطاط، مفهوم غایت بودن خدا برای سیر اختیاری و تکاملی انسان، اسباب و عوامل توجه به خداوند، راه‌کار پیدایش حالت خشیت در برابر خداوند، مراتب تقرب به خداوند، گستره محبت و مراتب آن در آموزه‌های دینی، آثار و نشانه‌های دوستی خدا و راه‌کار افزایش محبت به خداوند، پایان‌بخش جلد نخست این کتاب است.

منابع مقاله

پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه (حدیث نت)