ابن نطاح، محمد بن صالح: تفاوت میان نسخه‌ها
Fgarnezadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام کامل = ابن نَطّاح، | | نام کامل = ابن نَطّاح، ابوعبدالله محمد بن صالح بن مهران نطاحی بصری | ||
| نام‌های دیگر = ابوجعفر و ابوحصون هاشمی و ابوالتیّاح | | نام‌های دیگر = ابوجعفر و ابوحصون هاشمی و ابوالتیّاح | ||
| لقب = نطاحی بصری- هاشمی | | لقب = نطاحی بصری- هاشمی | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| اساتید = | | اساتید = | ||
| مشایخ | | مشایخ = علی بن محمد مدائنی، محمد بن عمر واقدی | ||
| معاصرین = | | معاصرین = | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
| سبک نوشتاری = | | سبک نوشتاری = | ||
| آثار = افخاذ العرب، انساب ازد عمان، البیوتات | | آثار = افخاذ العرب، انساب ازد عمان، البیوتات | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE.....AUTHORCODE | | کد مؤلف =AUTHORCODE.....AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''ابن نَطّاح، | '''ابن نَطّاح، ابوعبدالله محد بن صالح بن مهران نطاحی بصری'''(متوفای 252ق/866م)، محدث، نسب‌شناس و مورخ. برخی کنیه او را ابوجعفر و ابوحصون هاشمی و ابوالتیّاح نیز گفته‌اند. | ||
==نسب == | ==نسب == | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۱: | ||
==مشایخ== | ==مشایخ== | ||
مهم‌ترین مشایخ روایی او عبارتند از: ابوالحسن علی | مهم‌ترین مشایخ روایی او عبارتند از: [[ابوالحسن علی بن محمد مدائنی]]، [[حسن بن میمون نصری]]، ابوعبیده معمر بن مثنّی و [[محمد بن عمر واقدی]]. ابن نطاح محدث معتبری بود و از بسیاری از راویان سدۀ 2ق/8م چون ابوعاصم، محمد بن عبدالله و از معتمر بن سلیمان و معاصرانش و دیگران حدیث نقل کرده است. ابن حبان از طریق عمرو بن محمد همدانی از او روایت کرده و او را از ثقات دانسته است. در عین حال بیشترین شهرت و اعتبار او در تاریخ‌نگاری است. | ||
آثار یافت نشده ابن نطاح از این قرارند: | آثار یافت نشده ابن نطاح از این قرارند: | ||
# افخاذ العرب | # افخاذ العرب | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۸: | ||
# الرد علی ابی عبیدﺓ فی کتاب الدیباج | # الرد علی ابی عبیدﺓ فی کتاب الدیباج | ||
# الدولة العباسیة و مقتل زید بن علی(ع). | # الدولة العباسیة و مقتل زید بن علی(ع). | ||
[[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج]] در [[الأغاني|الاغانی]] بخش‌هایی از آثار او را آورده است. مهم‌ترین اثر وی، الدولة العباسیة است که درباره دولت عباسیان نگاشته است. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] این اثر را نخستین تألیف در تاریخ عباسیان می‌شمارد، در حالی که [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]] در بیان احوال مدائنی، استاد ابن نطاح، آورده است که وی دربارۀ خلافت سفّاح، منصور، مهدی، هادی، هارون و امین کتابی پرداخته است. [[روزنتال، فرانتس|روزنتال]] نیز احتمال می‌دهد که کتاب ابن نطاح پیراستۀ کتاب استادش [[حسن بن میمون]] و یا ذیلی بر آن باشد. | |||
به هر حال کتاب ابن نطاح یکی از چند کتاب نخستین و مهم در تاریخ خلفای عباسی بوده و نوشته‌های او به علت شهرت وی به امانت در نقل، اعتبار بیشتری داشته است. | به هر حال کتاب ابن نطاح یکی از چند کتاب نخستین و مهم در تاریخ خلفای عباسی بوده و نوشته‌های او به علت شهرت وی به امانت در نقل، اعتبار بیشتری داشته است. | ||
چیزی که شگفت می‌نماید این است که این اثر چندان مورد توجه و یا مورد بهره‌برداری مورخان معاصر ابن نطاح و تاریخ‌نگاران بعدی قرار نگرفته است. فقط طبری گاه از روایات او سود جسته و مسعودی نیز از اثر وی یاد کرده است. تاریخ‌نگاران متأخر نیز غالباً، شاید به دلیل دسترسی نداشتن به | |||
چیزی که شگفت می‌نماید این است که این اثر چندان مورد توجه و یا مورد بهره‌برداری مورخان معاصر ابن نطاح و تاریخ‌نگاران بعدی قرار نگرفته است. فقط [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] گاه از روایات او سود جسته و [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی]] نیز از اثر وی یاد کرده است. تاریخ‌نگاران متأخر نیز غالباً، شاید به دلیل دسترسی نداشتن به تألیفات او به یاد و آثارش بسنده کرده‌اند. با این همه کسان دیگری چون [[احمد بن علی خزاز]]، [[بشر بن موسی اسدی]]، [[احمد بن قاسم بن مساور جوهری]]، [[هیثم ابن خلف دوری]]، به آثار او استناد جسته‌اند. <ref>یوسفی اشکوری، حسن، ج5، ص 50</ref>. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۸: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
یوسفی اشکوری، حسن، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374. | [https://www.cgie.org.ir/fa/article/226054/%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D9%86%D8%B7%D8%A7%D8%AD یوسفی اشکوری، حسن، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.] | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۴: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1402]] | ||
[[رده:فاقد کد پدیدآور]] | [[رده:فاقد کد پدیدآور]] | ||
[[رده:مقالات نوشته شده فروردین 1402 فاضل گرنه‌زاده]] | [[رده:مقالات نوشته شده فروردین 1402 فاضل گرنه‌زاده]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۶
| ابن نَطّاح، محمد بن صالح | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابن نَطّاح، ابوعبدالله محمد بن صالح بن مهران نطاحی بصری |
| نام‌های دیگر | ابوجعفر و ابوحصون هاشمی و ابوالتیّاح |
| لقب | نطاحی بصری- هاشمی |
| نام پدر | صالح |
| محل تولد | بصره |
| محل زندگی | بصره |
| رحلت | 252ق |
| اطلاعات علمی | |
| مشایخ | علی بن محمد مدائنی، محمد بن عمر واقدی |
| برخی آثار | افخاذ العرب، انساب ازد عمان، البیوتات |
ابن نَطّاح، ابوعبدالله محد بن صالح بن مهران نطاحی بصری(متوفای 252ق/866م)، محدث، نسب‌شناس و مورخ. برخی کنیه او را ابوجعفر و ابوحصون هاشمی و ابوالتیّاح نیز گفته‌اند.
نسب
شهرت وی به ابن نطاح به دلیل انتساب او به نیایش نطّاح است. او از موالی بنی هاشم بود و از این‌رو به هاشمی نیز شهرت داشت.
زادگاه
وی در بصره زاده شد و احتمالاً در همانجا رشد و پرورش یافت و آنگاه به بغداد سفر کرد.
مشایخ
مهم‌ترین مشایخ روایی او عبارتند از: ابوالحسن علی بن محمد مدائنی، حسن بن میمون نصری، ابوعبیده معمر بن مثنّی و محمد بن عمر واقدی. ابن نطاح محدث معتبری بود و از بسیاری از راویان سدۀ 2ق/8م چون ابوعاصم، محمد بن عبدالله و از معتمر بن سلیمان و معاصرانش و دیگران حدیث نقل کرده است. ابن حبان از طریق عمرو بن محمد همدانی از او روایت کرده و او را از ثقات دانسته است. در عین حال بیشترین شهرت و اعتبار او در تاریخ‌نگاری است. آثار یافت نشده ابن نطاح از این قرارند:
- افخاذ العرب
- انساب ازد عمان
- البیوتات
- الرد علی ابی عبیدﺓ فی کتاب الدیباج
- الدولة العباسیة و مقتل زید بن علی(ع).
ابوالفرج در الاغانی بخش‌هایی از آثار او را آورده است. مهم‌ترین اثر وی، الدولة العباسیة است که درباره دولت عباسیان نگاشته است. خطیب بغدادی این اثر را نخستین تألیف در تاریخ عباسیان می‌شمارد، در حالی که ابن ندیم در بیان احوال مدائنی، استاد ابن نطاح، آورده است که وی دربارۀ خلافت سفّاح، منصور، مهدی، هادی، هارون و امین کتابی پرداخته است. روزنتال نیز احتمال می‌دهد که کتاب ابن نطاح پیراستۀ کتاب استادش حسن بن میمون و یا ذیلی بر آن باشد.
به هر حال کتاب ابن نطاح یکی از چند کتاب نخستین و مهم در تاریخ خلفای عباسی بوده و نوشته‌های او به علت شهرت وی به امانت در نقل، اعتبار بیشتری داشته است.
چیزی که شگفت می‌نماید این است که این اثر چندان مورد توجه و یا مورد بهره‌برداری مورخان معاصر ابن نطاح و تاریخ‌نگاران بعدی قرار نگرفته است. فقط طبری گاه از روایات او سود جسته و مسعودی نیز از اثر وی یاد کرده است. تاریخ‌نگاران متأخر نیز غالباً، شاید به دلیل دسترسی نداشتن به تألیفات او به یاد و آثارش بسنده کرده‌اند. با این همه کسان دیگری چون احمد بن علی خزاز، بشر بن موسی اسدی، احمد بن قاسم بن مساور جوهری، هیثم ابن خلف دوری، به آثار او استناد جسته‌اند. [۱].
پانویس
- ↑ یوسفی اشکوری، حسن، ج5، ص 50