۹٬۱۷۱
ویرایش
جز
added Category:امام علی(ع) using HotCat
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
جز (added Category:امام علی(ع) using HotCat) |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR05905J1.jpg | | تصویر =NUR05905J1.jpg | ||
| عنوان = جلوه‌های بلاغت در نهج‌البلاغه | | عنوان = جلوه‌های بلاغت در نهج‌البلاغه | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = نهج‌البلاغه. شرح | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[خاقانی، محمد]] (نويسنده) | [[خاقانی، محمد]] (نويسنده) | ||
[[علی | [[امام علی علیه‌السلام]] (نويسنده) | ||
[[بنیاد | [[بنیاد نهج‌البلاغه]] (نويسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی - فارسی | | زبان = عربی - فارسی | ||
| کد کنگره = /الف4خ2 38/9 BP | | کد کنگره = /الف4خ2 38/9 BP | ||
| موضوع =زبان عربی - بدیع - زبان عربی - معانی و بیان - علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. | | موضوع =زبان عربی - بدیع - زبان عربی - معانی و بیان - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - مسایل ادبی | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = بنياد | | ناشر = بنياد نهج‌البلاغه | ||
| مکان نشر = ایران - تهران | | مکان نشر = ایران - تهران | ||
| سال نشر = 1376ش | | سال نشر = 1376ش | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''جلوه‌های بلاغت در | '''جلوه‌های بلاغت در نهج‌البلاغه'''، نوشته استاد دانشگاه اصفهان، [[محمد خاقانی]] (متولد 1337ش)، پژوهشی همراه با نوآوری است که 2 علم بلاغی (بیان و بدیع) را با شواهدی از کلام [[امام علی(ع)]] در [[نهجالبلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] آموزش می‌دهد. | ||
==ساختار و مباحث== | ==ساختار و مباحث== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==هدف== | ==هدف== | ||
نویسنده با یادآوری اینکه بى‌توجهى به | نویسنده با یادآوری اینکه بى‌توجهى به نهج‌البلاغه براى تعلیم و تعلّم بلاغت در ادب عربى، به‌ویژه براى جهان تشیع قابل توجیه نیست، هدف از نگارش این کتاب را، «آشنایى با علم بلاغت با تکیه بر نهج البلاغه» دانسته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص63</ref>. | ||
==روش== | ==روش== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
# در کتب تدوین‌شده در علم بدیع معمولاً صنایع مختلف بدون ارتباط با یکدیگر در کنار هم قرار گرفته‌اند. کوشش [[سیروس شمیسا]] در کتاب [[نگاهى تازه به بدیع]] براى ارائه یک دسته‌بندى منظم و موسیقایى از صنایع بدیعى کوشش نسبتاً موفقى بوده است، ولذا محور تنظیم صنایع بدیعى در این کتاب، بر اساس روش پیشنهادى ایشان با مقدارى دخل و تصرف است. | # در کتب تدوین‌شده در علم بدیع معمولاً صنایع مختلف بدون ارتباط با یکدیگر در کنار هم قرار گرفته‌اند. کوشش [[سیروس شمیسا]] در کتاب [[نگاهى تازه به بدیع]] براى ارائه یک دسته‌بندى منظم و موسیقایى از صنایع بدیعى کوشش نسبتاً موفقى بوده است، ولذا محور تنظیم صنایع بدیعى در این کتاب، بر اساس روش پیشنهادى ایشان با مقدارى دخل و تصرف است. | ||
# اکثر کتب بلاغى براى ارائه مثال به یک جمله و گاهى نیمى از یک جمله اکتفا کرده‌اند که در این نوشته براى ارائه زیبایى معنا در کنار جمال تعبیر، جمله‌ها به‌صورت کامل و در مورد لزوم همراه با ذکر جمله قبل از آن آمده است. | # اکثر کتب بلاغى براى ارائه مثال به یک جمله و گاهى نیمى از یک جمله اکتفا کرده‌اند که در این نوشته براى ارائه زیبایى معنا در کنار جمال تعبیر، جمله‌ها به‌صورت کامل و در مورد لزوم همراه با ذکر جمله قبل از آن آمده است. | ||
# براى استفاده بیشتر خوانندگان پس از ذکر مثال‌ها، ترجمه فارسى آن‌ها نیز آورده شده است و براى رعایت هماهنگى منبع نقل ترجمه‌ها، ترجمه دل‌نشین و خوش‌آهنگ [[سید جعفر شهیدى]] مورد استفاده قرار گرفته است. | # براى استفاده بیشتر خوانندگان پس از ذکر مثال‌ها، ترجمه فارسى آن‌ها نیز آورده شده است و براى رعایت هماهنگى منبع نقل ترجمه‌ها، ترجمه دل‌نشین و خوش‌آهنگ [[شهیدی، سید جعفر|سید جعفر شهیدى]] مورد استفاده قرار گرفته است. | ||
# هرچند ذکر منابع و مراجع هر بحث، به‌ویژه در بخش بدیع مناسبت داشت، اما انجام این کار در پاورقى‌هاى [[ | # هرچند ذکر منابع و مراجع هر بحث، به‌ویژه در بخش بدیع مناسبت داشت، اما انجام این کار در پاورقى‌هاى دکتر [[میر لوحی، علی|میرلوحى]] بر کتاب [[بديع القرآن]] «[[ابن ابی‌اصبع مصری، عبدالعظیم بن عبدالواحد|ابن ابى‌الاصبع مصرى]]» کافى مى‌نمود. | ||
# در بین شروح متعدد | # در بین شروح متعدد [[نهجالبلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]]، سه شرح از «[[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحدید معتزلى]]»، «[[ابن میثم، میثم بن علی|ابن میثم بحرانى]]» و «[[هاشمی خویی، سید حبیب‌الله|میرزا حبیب‌الله خویى]]» بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص63-66</ref>. | ||
==جنبه‌های بلاغی | ==جنبه‌های بلاغی نهج‌البلاغه== | ||
نظر نویسنده درباره میزان اهتمام شارحان نهج البلاغه به افق‌های بلاغت در کلام [[امام علی(ع)]] به این شرح است: | نظر نویسنده درباره میزان اهتمام شارحان نهج البلاغه به افق‌های بلاغت در کلام [[امام علی(ع)]] به این شرح است: | ||
# [[شرح ابن ابى‌الحدید]]، شرحى تاریخى و کلامى است، اما گه‌گاه به‌مناسبتِ مصداقى زیبا و شایان توجه از یکى از مسائل علم بیان یا بدیع، بابى تحت آن عنوان گشوده و به ذکر مثال‌هاى متعددى از قرآن، حدیث، شعر و کتب ادبى مى‌پردازد. | # [[شرح نهجالبلاغة (ابن ابی‌الحديد)|شرح ابن ابى‌الحدید]]، شرحى تاریخى و کلامى است، اما گه‌گاه به‌مناسبتِ مصداقى زیبا و شایان توجه از یکى از مسائل علم بیان یا بدیع، بابى تحت آن عنوان گشوده و به ذکر مثال‌هاى متعددى از قرآن، حدیث، شعر و کتب ادبى مى‌پردازد. | ||
# [[شرح | # [[شرح نهجالبلاغة (ابن میثم)|شرح نهج‌البلاغه ابن میثم بحرانى]]، نمودارى از تبحّر او در تمام فنون اسلامى و ادبى و حکمى و اسرار عرفانى است. ابن میثم در مقدمه شرح خود از بیان ابواب مختلف بلاغت صرفاً در مجاز و استعاره بحث کرده که بحثى مستقل از نهج‌البلاغه است و به سخنان امام نیز در آن استشهاد نشده است. اما در متن شرح گه‌گاه برخى از مصادیق زیبایى‌هاى بیانى و بدیع را ذکر کرده است. | ||
# [[منهاج البراعة في شرح | # [[منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (خویی)|منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة]]، به دلیل مقدمه مبسوط آن در توضیح ابواب بیان و بدیع، از نظر محتوا و تبویب این رساله بیشتر از شروح دیگر قابل توجه است، لیکن در موارد متعددى به‌جاى استشهاد به کلمات [[امام علی(ع)]]، به مثال‌هاى قرآنى یا به اشعار عربى استناد شده و ازاین‌روى غایت مشروح در پیشگفتار این رساله را تأمین نمى‌کند و پس از اتمام مقدمه نیز خطبه‌ها و نامه‌ها از زاویه بلاغت مورد بررسى قرار نگرفته‌اند و برخلاف شرح ابن میثم و شرح ابن ابى‌الحدید به مصادیق فنون علم بیان یا محسنات علم بدیع اشاره نشده است<ref>ر.ک: همان، ص59-62</ref>. | ||
==نمونه مطالب== | ==نمونه مطالب== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
==انتقادها و نوآوری‌ها== | ==انتقادها و نوآوری‌ها== | ||
به گفته [[محمد خاقانی]]، برخی از ابتکارات او در این کتاب عبارت است از: | به گفته [[محمد خاقانی]]، برخی از ابتکارات او در این کتاب عبارت است از: | ||
# ابطال نظر نویسنده [[منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة (خویی)]] در مورد تقسیم شش‌گانه استعاره از نظر حسى بودن و عقلى بودن ارکان آن، با تأکید بر کلیت مفاهیم معقول<ref>ر.ک: همان، ص108</ref>. | # ابطال نظر نویسنده [[منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (خویی)|منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة (خویی)]] در مورد تقسیم شش‌گانه استعاره از نظر حسى بودن و عقلى بودن ارکان آن، با تأکید بر کلیت مفاهیم معقول<ref>ر.ک: همان، ص108</ref>. | ||
# تحقیق استعاره تعبیه در لام عاقبت<ref>ر.ک: همان، ص119</ref>. | # تحقیق استعاره تعبیه در لام عاقبت<ref>ر.ک: همان، ص119</ref>. | ||
# تحلیل مذهب «لاتشبیه و لاتنزیه» براى تبیین استعارات مربوط به صفات و افعال بارى تعالى و نارسا بودن واژه‌هاى تشبیه و استعاره در این مورد<ref>ر.ک: همان، ص140</ref>. | # تحلیل مذهب «لاتشبیه و لاتنزیه» براى تبیین استعارات مربوط به صفات و افعال بارى تعالى و نارسا بودن واژه‌هاى تشبیه و استعاره در این مورد<ref>ر.ک: همان، ص140</ref>. | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
{{نهج‌البلاغه}} | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | ||
[[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]] | [[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1401]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1401 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1401 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1401 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1401 توسط محسن عزیزی]] | ||
[[رده:امام علی(ع)]] | |||