قلقشندی، احمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۰

قلقشندی، احمد بن علی

نام	قلقشندی، احمد بن علی
نام‌های دیگر	قلقشندی، شهاب‌الدین احمد بن عبدالله قلقشندی، ابوالعباس احمد بن عبدالله
نام پدر	عبدالله
متولد	756ق
محل تولد	روستای قلقشند مصر
رحلت	821 ق
اساتید	ابن ملقن
برخی آثار	صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء نهایة الأرب فی معرفة أنساب العرب
کد مؤلف	AUTHORCODE02182AUTHORCODE

شهاب‌الدین احمد بن علی قلقشندى (756 - 821ق)، مشهور به ابن ابی‌غده، فقیه شافعی، مورخ، ادیب، شاعر مصری، دیوان‌سالار، مؤلف صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء

ولادت

شهاب‌الدین احمد بن علی بن احمد قلقشندی در سال 756 ق در قلقشند، یکی از روستاهای قلیبویه، در سه فرسنگی مصر در خانواده‌ای با ریشه‌ی عرب جنوبی، از تیره‌ی بادرین فزاره، منشعب از قیس بن عیلان چشم به جهان گشود. بنی فزاره، عشیره‌ی او، کمی پس از دوره‌ی فتوح و گشوده شدن مصر به دست مسلمانان در عصر خلیفه‌ی دوم به مصر مهاجرت کرده بودند.او در خانواده‌ای با ریشه‌ی عرب جنوبی، از تیره‌ی بادرین فزاره، منشعب از قیس بن عیلان چشم به جهان گشود. بنی فزاره، عشیره‌ی او، کمی پس از دوره‌ی فتوح و گشوده شدن مصر به دست مسلمانان در عصر خلیفه‌ی دوم به مصر مهاجرت کرده بودند.

تحصیلات

در قاهره پرورش یافت و در همان‌جا تحصیل را شروع كرده و سپس به اسكندریه رفت، در ادبیات و فقه شافعی سرآمد بود و در بلاغت و شعر مشهور گردید. قلقشندی به مدت سیزده سال به عنوان معلم و نویسنده کار کرد، در سال 778ق از شیخ سراج عمر بن ابی‌الحسن مشهور به ابن ملقن، فقیه اسکندریه، و برخی علمای دیگر مصر، اجازه افتا و تدریس در فقه شافعی را دریافت نمود.

به همین خاطر طلاب و دانشجویان برای یادگیری دانش نزد او می‌آمدند. فقه و علوم عربی را از او یاد می‌گرفتند و حدیث شریف را از او می‌شنیدند.

علم و توانمندی او سبب شد تا در روزگار سلطنت سلطان برقوق (801-784) در سال هفتصد و نود و یک به تصدی دیوان انشاء رسید، که جزء مهم‌ترین دیوان‌ها بود. وظیفهٔ آن نوشتن فرمان‌های حکومتی، نامه‌های رسمی و مکاتبات اداری بود که از سمت امیر به حکومت‌های محلی نوشته می‌شد و این دیوان ثبت آنها را به عهده داشت.

تصدی این منصب به قلقشندی امکان داد تا بتواند اثر بسیار مشهورش به نام صبح الاعشی را که در حقیقت، دائرة‌المعارف دیوان و تشکیلات سیاسی در عالم اسلام است، پایه‌ریزی کند.

روزگار وى، عصر شكوفایى دانش تاریخ، آن هم به صورت منظم است. در این دوره است كه برخى از بزرگ‌ترین مجموعه‌هاى تاریخى، مانند «تاریخ ابن خلدون»، «البدایة و النهایة» ابن كثیر، «تاریخ الاسلام» ذهبى و غیره نوشته مى‌شود.

وفات

وى در شب شنبه دهم جمادى الاَّخرۀ 821ق، در شصت و پنج سالگى وفات كرد.

آثار

كارهاى وى كه بیشتر ادبى و تاریخى است، عبارتند از:

صبح الاعشى؛
نهایة الارب فى معرفة انساب العرب؛
مآثر الانافة؛
حلیة الفضل و زینة الكرم فى المفاخرة بین السیف و القلم؛
قلائد الجمان فى التعریف بقبایل عرب الزمان.

منابع مقاله

وابسته‌ها

صبح الأعشی في صناعة الإنشاء

مآثر الإنافة في معالم الخلافة

نهاية الأرب في معرفة أنساب العرب

قلائد الجمان في التعريف بقبائل عرب الزمان

مآثر الإنافة فی معالم الخلافة (سه جلدی)

المنهج التاریخی عند القلقشندي، دراسة تحليلية

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR02182.jpg|بندانگشتی|قلقشندی، احمد بن علی]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|قلقشندی، احمد بن علی
+! نام!! data-type="authorName" |قلقشندی، احمد بن علی
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| قلقشندی، شهاب‌الدین احمد بن عبدالله
+| data-type="authorOtherNames" | قلقشندی، شهاب‌الدین احمد بن عبدالله
 قلقشندی، ابوالعباس احمد بن عبدالله
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |عبدالله
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |756ق
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |روستای قلقشند مصر
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|821 ق
+| data-type="authorDeathDate" |821 ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[ابن ملقن، عمر بن علی|ابن ملقن]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|[[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء]]
+| data-type="authorWritings" |[[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء|صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء]]
-[[نهاية الأرب في معرفة أنساب العرب]]
+[[نهاية الأرب في معرفة أنساب العرب|نهایة الأرب فی معرفة أنساب العرب]]
-|-class='articleCode'
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE2182AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE02182AUTHORCODE
 |}
 </div>
-==ولادت و کسب علم و دانش==
+'''شهاب‌الدین احمد بن علی قلقشندى''' (756 - 821ق)، مشهور به ابن ابی‌غده، فقیه شافعی، مورخ، ادیب، شاعر مصری، دیوان‌سالار، مؤلف [[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء|صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء]]
+== ولادت ==
+شهاب‌الدین احمد بن علی بن احمد قلقشندی در سال 756 ق در قلقشند، یکی از روستاهای قلیبویه، در سه فرسنگی مصر در خانواده‌ای با ریشه‌ی عرب جنوبی، از تیره‌ی بادرین فزاره، منشعب از قیس بن عیلان چشم به جهان گشود. بنی فزاره، عشیره‌ی او، کمی پس از دوره‌ی فتوح و گشوده شدن مصر به دست مسلمانان در عصر خلیفه‌ی دوم به مصر مهاجرت کرده بودند.او در خانواده‌ای با ریشه‌ی عرب جنوبی، از تیره‌ی بادرین فزاره، منشعب از قیس بن عیلان چشم به جهان گشود. بنی فزاره، عشیره‌ی او، کمی پس از دوره‌ی فتوح و گشوده شدن مصر  به دست مسلمانان در عصر خلیفه‌ی دوم به مصر مهاجرت کرده بودند.
-«شهاب‌الدين احمد بن عبدالله قلقشندى» متولد سال 756ق است. وى در قلقشنده، سه فرسنگى قاهره به دنيا آمد و در قاهره پرورش يافت و در همان‌جا تحصيل را شروع كرده و سپس به اسكندريه رفت و پس از تحصيل، مناصب و وظائفى هم در دولت مماليك بر عهده گرفت.
+== تحصیلات ==
+در قاهره پرورش یافت و در همان‌جا تحصیل را شروع كرده و سپس به اسكندریه رفت، در ادبیات و فقه شافعی سرآمد بود و در بلاغت و شعر مشهور گردید. قلقشندی به مدت سیزده سال به عنوان معلم و نویسنده کار کرد، در سال 778ق از شیخ [[ابن ملقن، عمر بن علی|سراج عمر بن ابی‌الحسن]] مشهور به [[ابن ملقن، عمر بن علی|ابن ملقن]]، فقیه اسکندریه، و برخی علمای دیگر مصر، اجازه افتا و تدریس در فقه شافعی را دریافت نمود.
-روزگار وى، عصر شكوفايى دانش تاريخ، آن هم به صورت منظم است. در اين دوره است كه برخى از بزرگ‌ترين مجموعه‌هاى تاريخى، مانند «تاريخ [[ابن خلدون]]»، «[[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]]» [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، «[[تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام|تاريخ الاسلام]]» [[ذهبى]] و غيره نوشته مى‌شود.
+به همین خاطر طلاب و دانشجویان برای یادگیری دانش نزد او می‌آمدند. فقه و علوم عربی را از او یاد می‌گرفتند و حدیث شریف را از او می‌شنیدند.
-==آثار==
+علم و توانمندی او سبب شد تا در روزگار سلطنت سلطان برقوق (801-784)  در سال هفتصد و نود و یک به تصدی دیوان انشاء رسید، که جزء مهم‌ترین دیوان‌ها بود. وظیفهٔ آن نوشتن فرمان‌های حکومتی، نامه‌های رسمی و مکاتبات اداری بود که از سمت امیر به حکومت‌های محلی نوشته می‌شد و این دیوان ثبت آنها را به عهده داشت.
-كارهاى وى كه بيشتر ادبى و تاريخى است، عبارتند از:
+تصدی این منصب به قلقشندی امکان داد تا بتواند اثر بسیار مشهورش به نام [[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء|صبح الاعشی]] را که در حقیقت، دائرة‌المعارف دیوان و تشکیلات سیاسی در عالم اسلام است، پایه‌ریزی کند.
-# صبح الاعشى؛
+روزگار وى، عصر شكوفایى دانش تاریخ، آن هم به صورت منظم است. در این دوره است كه برخى از بزرگ‌ترین مجموعه‌هاى تاریخى، مانند «تاریخ [[ابن خلدون]]»، «[[البداية و النهاية (دارالفکر)|البدایة و النهایة]]» [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثیر]]، «[[تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام|تاریخ الاسلام]]» [[ذهبى]] و غیره نوشته مى‌شود.
-# نهاية الارب فى معرفة انساب العرب؛
-# مآثر الانافة؛
-# حلية الفضل و زينة الكرم فى المفاخرة بين السيف و القلم؛
-# قلائد الجمان فى التعريف بقبايل عرب الزمان.
 ==وفات==
@@ خط ۵۵: / خط ۵۵: @@
 وى در شب شنبه دهم جمادى الاَّخرۀ 821ق، در شصت و پنج سالگى وفات كرد.
-== منابع مقاله ==
+==آثار==
+كارهاى وى كه بیشتر ادبى و تاریخى است، عبارتند از:
-لغت نامه دهخدا.
+# صبح الاعشى؛
+# نهایة الارب فى معرفة انساب العرب؛
+# مآثر الانافة؛
+# حلیة الفضل و زینة الكرم فى المفاخرة بین السیف و القلم؛
+# قلائد الجمان فى التعریف بقبایل عرب الزمان.
+== منابع مقاله ==
+# [http://arab-ency.com.sy/detail/7589 الموسوعة العربیة]
+# [https://rasekhoon.net/article/show/1284241/%D9%82%D9%84%D9%82%D8%B4%D9%86%D8%AF%D9%8A پایگاه راسخون]
 ==وابسته‌ها==
 {{وابسته‌ها}}
 [[صبح الأعشی في صناعة الإنشاء]]
@@ خط ۶۸: / خط ۷۶: @@
 [[نهاية الأرب في معرفة أنساب العرب]]
+[[قلائد الجمان في التعريف بقبائل عرب الزمان]]
 [[مآثر الإنافة فی معالم الخلافة (سه جلدی)]]
-[[المنهج التاريخي عند القلقشندي، دراسة تحليلية]]
+[[المنهج التاریخی عند القلقشندي، دراسة تحليلية]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:مورّخان]]
+[[رده:تیر (1400)]]