مبانی علوم انسانی از منظر قرآن کریم: تفاوت میان نسخه‌ها

==گزارش کتاب==

به نظر می‌‏رسد بتوانیم علوم انسانی را در دو پارادایم کلان طبقه‌بندی کنیم، چنانکه در پژوهش حاضر این طبقه‏ بندی انجام شده است؛ یکم: علوم انسانی متعالی؛ دوم: علوم انسانی متدانی یا متعارف. علوم انسانی موجود که ما از آن به علوم انسانی متدانی و یا متعارف تعبیر می‏کنیم با چالش‏هایی مهم و جدی روبروست؛ یک چالش این است که معرفت‌شناسی جامعی ندارند. چالش دیگر این است که در حوزه انسان‏شناسی، مرگ و خطراتی که پس از مرگ ما را تهدید می ‏کند و یا ممکن است تهدید کند را به ‌راحتی نادیده می‌گیرد. چالش مهمی که در عرصه ارزش‏ شناختی به نظر می ‏رسد این است که از طرفی فقط ارزش‏های مادی را برجسته می‏ کند و از سوی دیگر از ارائه گستره انعکاس عمل انسان ناتوان است. چالش‏هایی جدی هم در عرصه غایت‏ شناختی وجود دارد که از غایت پنداشتن سلطه، ثروت ولذت، ناشی شده است.

این چالش‏ها ناظر به مبانی علوم انسانی است و در پژوهش حاضر بر اساس چارچوب نظری متخذ از حدیث نبوی صلوات الله علیه و آله، بر اساس تحلیل [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] از این حدیث شریف، و از منظر قرآن کریم بررسی شده است. قرآن نور است و نور هرچه بالاتر باشد، بیشتر به بشریت نفع می ‏رساند، لذا شناسایی و مرتفع ساختن این چالش‏ها با نور قرآن ممکن است و این امر سبب می‏ شود که چراغ قرآن بالای سر علوم انسانی روشن شود و علوم انسانی زیر نور قرآن قرار بگیرد، نه آنکه قرآن نیازی به بالانشینی نیازی داشته باشد.

به دیگر سخن چنانکه استاد مطهری تصریح می ‏کند، هیچ فرهنگی در جهان وجود ندارد که از سایر فرهنگ‏ها و تمدن‏ها بهره نگرفته باشد، اما نوع و کیفیت بهره گرفتن شان متفاوت بوده است، یک نوع بهره ‏گیری آن است که فرهنگ و تمدن دیگر را بدون هیچ تصرفی در قلمرو خودش قرار دهد، اما نوع دوم این است که از فرهنگ و تمدن دیگر تغذیه کند؛ یعنی مانند یک موجود زنده آنها را در خود جذب و هضم کند و موجودی تازه به وجود آورد. [[مطهری، مرتضی|استاد شهید مطهری]] فرهنگ اسلامی را از نوع دوم می ‏داند. وی می‏ نویسد اسلام مانند یک سلّول زنده رشد کرد و فرهنگ ‏های دیگر را از یونانی و هندی و ایرانی و … را در خود جذب کرد و به صورت موجودی جدید با چهره و سیمایی مخصوص به خود ظهور و بروز کرد. اما این سلول حیاتی فرهنگی در چه محلی و به دست چه کسی و از چه نقطه ‏ای رشد و نمو خود را آغاز کرد؟ ایشان پاسخ می ‏دهد: این سلول مانند هر سلول دیگر که در آغاز کوچک و نامحسوس است، در شهر مدینه به وسیله شخص پیامبر گرامی(ص) پایه گذاری شد.<ref> [http://talienovin.ir/%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d9%85%d8%a8%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%b9%d9%84%d9%88%d9%85-%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d9%86%d8%b8%d8%b1-%d9%82%d8%b1%d8%a2%d9%86-%da%a9%d8%b1/ ر.ک: پایگاه خبری، تحلیلی علوم انسانی طلیعه نوین]</ref>