تاریخ در قرآن (تفسیر موضوعی آیات اجتماعی و تاریخی): تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ش های ' به 'ش‌های ') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
فصل دهم: قانون مندی تاریخ | فصل دهم: قانون مندی تاریخ | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
مسائل و مشکلات مربوط به گزارش ها در باب خاستگاه و منشأ، چیستی، چرایی و چگونگی وقایع گذشته، سرنوشت ملت، فرهنگ، تمدن و بشریت، مورد توجه همه ی ادیان الهی، غیر الهی و نیز اندیشه ی انسان های بسیاری در طول تاریخ بوده است. نتایج این | مسائل و مشکلات مربوط به گزارش ها در باب خاستگاه و منشأ، چیستی، چرایی و چگونگی وقایع گذشته، سرنوشت ملت، فرهنگ، تمدن و بشریت، مورد توجه همه ی ادیان الهی، غیر الهی و نیز اندیشه ی انسان های بسیاری در طول تاریخ بوده است. نتایج این تلاش‌های در زمینه ی فهم و تفسیر وقایع و فراینده های تاریخی از سوی رسولان و اندیشمندان هر دین و جامعه ای، نفوذ درخور توجهی میان مردم یافته است. از این رو، بیشتر ادیان بزرگ و زنده ی جهان امروز و نیز بسیاری از دانشمندان رشته های مختلف، با وقایع تاریخی پیوند نزدیکی داشته و دارد. این مطلب بدین معناست که در ادیان نیز توجه خاصی به پدیده های گذشته مرتبط با انسان شده است. هر دگرگونی در دوران توسعه و اصلاح اجتماعی دارای یک سلسله خط مشی ها و اصول کلی است که مردم باید از آن ها آگاه باشند و آن ها را رعایت و عمل کنند. این اصول که از سوی رهبران و مصلحان اجتماعی بیان می شوند، شامل خداشناسی، انسان شناسی و هستی شناسی (جهان بینی)، قواعد و قوانین فردی و اجتماعی (هنجارهای اجتماعی)، ترسیم آرمان های اجتماعی (آینده ی جامعه) و کسب تجربه از گذشته ( عبرت آموزی از تاریخ) هستند. مجموعه ی این اصول در واقع اساسنامه ی اصلاح یا تغییرات اجتماعی است. در اسلام، قرآن کریم حاوی جهان بینی، هنجارهای اجتماعی، آرمان های اجتماعی، وضعیت جامعه در آینده و به طور کلی قانون اساسی مسلمانان است. قرآن در دوران فردسازی و بعثت، مهم ترین قانون پیامبر خدا (ص ) در برابر تهاجم مشرکان بود. قرآن توجه ویژه ای به گذشته و تاریخ دارد. محتوای تعدادی از آیات قرآن کریم به توصیف و روایت وقایع اجتماعی گذشته نسبت به زمان ما متمرکز است. این آیات حاوی کلید واژه های اجتماعی و تاریخی، توصیف وقایع تاریخی اقوام و پیامبران گذشته، وقایع اجتماعی زمان ظهور اسلام ( از بعثت تا وفات پیامبر)، و حاوی جواب سوال ها و مسائلی است که در فلسفه ی نظری تاریخ مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. افزون بر بحث و بررسی این چهار موضوع تاریخی در قرآن، می توان ویژگی های بیانی و نگارشی آیات تاریخی قرآن را (تاریخ نگاری قرآن) از مجموعه آیات تاریخی قرآن استخراج، استنباط و در یک بخش مستقل تدوین کرد. بنابراین تفسیر (موضوعی) آیات تاریخی قرآن در سه بخش تنظیم خواهد شد. بخش اول مربوط به تحلیل و بررسی واژه های تاریخی قرآن و مقایسه آن ها با واژه های اجتماعی جدید و ویژگی های تاریخ نگاری قرآن است. بخش دوم ناظر به وقایع تاریخی قبل از اسلام، و تفسیر آیات اجتماعی دوران ظهور اسلام است. بخش سوم در صدد استخراج جواب سوالات مرسوم در فلسفه ی تاریخ است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2237 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
نسخهٔ ۲۲ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۵۷
| تاریخ در قرآن (تفسیر موضوعی آیات اجتماعی و تاریخی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کافی، مجید (نویسنده) |
| ناشر | نشر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| مکان نشر | قم |
| سال نشر | ۱۳۹۶ش |
| موضوع | قرآن - وقایع تاریخی,تفا‌سیر شیعه - قرن ۱۴ |
| کد کنگره | BP۱۰۳/۸/ک۲ت۲ |
تاریخ در قرآن (تفسیر موضوعی آیات اجتماعی و تاریخی) تألیف مجید کافی؛ محتوای تعدادی از آیات قرآن کریم به توصیف و روایت وقایع اجتماعی گذشته نسبت به زمان ما متمرکز است. این آیات حاوی کلید واژه های اجتماعی و تاریخی، توصیف وقایع تاریخی اقوام و پیامبران گذشته، وقایع اجتماعی زمان ظهور اسلام و حاوی جواب و سوال ها و مسائلی است که در فلسفه ی نظری تاریخ مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. افزون برآن، می توان ویژگی های بیانی و نگارشی آیات تاریخی قرآن را از مجموعه آیات تاریخی قرآن استخراج، استنباط و تدوین کرد.
ساختار
کتاب در ده فصل به نگارش درآمده است. فصل اول: مقدمه
بخش اول - تاریخ و تاریخ نگاری قرآنی
فصل دوم: روش، موضوع و مفاهیم تاریخی قرآن
فصل سوم: ویژگی های تاریخ نگاری قرآن
بخش دوم - وقایع تاریخی در قرآن
فصل چهارم: وقایع و اقوام تاریخی قبل از اسلام
فصل پنجم: سرگذشت پیامبران (قصص)
فصل ششم: وقایع تاریخی صدر اسلام
بخش سوم - بررسی مسائل فلسفی تاریخ از منظر قرآن
فصل هفتم: پایان و تکامل تاریخ
فصل هشتم: شکل و مراحل حرکت تاریخ
فصل نهم: عامل حرکت و پیوستگی تاریخ
فصل دهم: قانون مندی تاریخ
گزارش کتاب
مسائل و مشکلات مربوط به گزارش ها در باب خاستگاه و منشأ، چیستی، چرایی و چگونگی وقایع گذشته، سرنوشت ملت، فرهنگ، تمدن و بشریت، مورد توجه همه ی ادیان الهی، غیر الهی و نیز اندیشه ی انسان های بسیاری در طول تاریخ بوده است. نتایج این تلاش‌های در زمینه ی فهم و تفسیر وقایع و فراینده های تاریخی از سوی رسولان و اندیشمندان هر دین و جامعه ای، نفوذ درخور توجهی میان مردم یافته است. از این رو، بیشتر ادیان بزرگ و زنده ی جهان امروز و نیز بسیاری از دانشمندان رشته های مختلف، با وقایع تاریخی پیوند نزدیکی داشته و دارد. این مطلب بدین معناست که در ادیان نیز توجه خاصی به پدیده های گذشته مرتبط با انسان شده است. هر دگرگونی در دوران توسعه و اصلاح اجتماعی دارای یک سلسله خط مشی ها و اصول کلی است که مردم باید از آن ها آگاه باشند و آن ها را رعایت و عمل کنند. این اصول که از سوی رهبران و مصلحان اجتماعی بیان می شوند، شامل خداشناسی، انسان شناسی و هستی شناسی (جهان بینی)، قواعد و قوانین فردی و اجتماعی (هنجارهای اجتماعی)، ترسیم آرمان های اجتماعی (آینده ی جامعه) و کسب تجربه از گذشته ( عبرت آموزی از تاریخ) هستند. مجموعه ی این اصول در واقع اساسنامه ی اصلاح یا تغییرات اجتماعی است. در اسلام، قرآن کریم حاوی جهان بینی، هنجارهای اجتماعی، آرمان های اجتماعی، وضعیت جامعه در آینده و به طور کلی قانون اساسی مسلمانان است. قرآن در دوران فردسازی و بعثت، مهم ترین قانون پیامبر خدا (ص ) در برابر تهاجم مشرکان بود. قرآن توجه ویژه ای به گذشته و تاریخ دارد. محتوای تعدادی از آیات قرآن کریم به توصیف و روایت وقایع اجتماعی گذشته نسبت به زمان ما متمرکز است. این آیات حاوی کلید واژه های اجتماعی و تاریخی، توصیف وقایع تاریخی اقوام و پیامبران گذشته، وقایع اجتماعی زمان ظهور اسلام ( از بعثت تا وفات پیامبر)، و حاوی جواب سوال ها و مسائلی است که در فلسفه ی نظری تاریخ مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. افزون بر بحث و بررسی این چهار موضوع تاریخی در قرآن، می توان ویژگی های بیانی و نگارشی آیات تاریخی قرآن را (تاریخ نگاری قرآن) از مجموعه آیات تاریخی قرآن استخراج، استنباط و در یک بخش مستقل تدوین کرد. بنابراین تفسیر (موضوعی) آیات تاریخی قرآن در سه بخش تنظیم خواهد شد. بخش اول مربوط به تحلیل و بررسی واژه های تاریخی قرآن و مقایسه آن ها با واژه های اجتماعی جدید و ویژگی های تاریخ نگاری قرآن است. بخش دوم ناظر به وقایع تاریخی قبل از اسلام، و تفسیر آیات اجتماعی دوران ظهور اسلام است. بخش سوم در صدد استخراج جواب سوالات مرسوم در فلسفه ی تاریخ است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران