منار الهدی في الأنساب

منار الهدی في الأنساب
پدیدآوران	اعلمی حائری، محمد حسین (نويسنده) حائری، احمد (محقق)
ناشر	کتابخانه عمومی حضرت آيت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1381ش - 1423ق - 2003م
چاپ	1
شابک	‎964-6121-92-6
موضوع	سادات - نسب نامه - نسب شناسی
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏الف‎‏6‎‏م‎‏8‎‏ ‎‏1381 53/7 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

منار الهدی في الأنساب، اثر محمدحسین اعلمی حائری (1393-1320ق) است که در شناساندن اجمالی و مختصر هفتصدوسی عالم، فقیه و محدث شیعی معاصر نگاشته شده است. احمد حائری، پژوهش و تدوین این کتاب را انجام داده است.

اعلمی، که از شاگردان ممتاز آسید ابوالحسن اصفهانی است و بیشتر با کتاب سی جلدی دائرةالمعارف الشيعية العامة شناخته می‌شود، یک نسب‌شناس است. نسب‌شناسی یا تبارشناسی از جمله علوم پایه برای مورّخ محسوب شده، می‌توان آن‌ را در زیرمجموعه تراجم طبقه‌بندی کرد. «منار الهدی في الأنساب» در شمار کتاب‌هایی است که در دوره معاصر با تلاش‌هایی که آیت‌الله‌العظمی نجفی مرعشی(ره) در احیای کتاب‌های علم انساب شیعی انجام داده، عرضه شده است.

محقق (احمد حائری)، در مقدمه‌ کتاب پس از شرح حالی که از نویسنده، آثار، استادان، شاگردان و سجایای اخلاقی او نوشته، در توضیح این نسخه می‌گوید: من این کتاب را در منابع در دسترس نیافتم و آقابزرگ تهرانی نیز در ذریعه‌اش از آن یاد نکرده است. نام و عنوانی هم در پشت جلد آن درج نشده است. بااین‌حال، عنوان این اثر نشان می‌دهد که نویسنده استدراکی از انساب داشته است و به‌ظاهر، خواسته است که اسلوب منار الهدی را از «الأنساب» سمعانی برگیرد. حائری به هنگام نوشتن شرح حال «سید میرزا هادی خراسانی»، از کتابش با تعبیر «مُسوده» نام برده است. این نسخه از منار الهدی نسخه اصلی بشمار می‌آید، ولی متأسفانه، کاستی‌هایی دارد؛ چراکه از عنوان «خاطبی» آغاز شده، با «شیبانی» پایان می‌یابد و نیز ورقه‌های پاره‌پاره‌ و سفید در آن دیده می‌شود که نویسنده آن‌ها را وانهاده تا در آینده تکمیلشان کند.

همین‌طور، حائری از موضوع کتاب بیرون رفته و به مباحثی پرداخته است که به «تراجم» ربطی ندارد. نمونه آن را می‌توان در ماده «دعا» دید. ازاین‌رو، گمان می‌رود که این نسخه، سیاهه‌ای برای کتاب «دائرةالمعارف» بوده، کتاب مستقلی نباشد. البته، آنچه بر ارزش این نسخه افزوده، این است که همه مواد آن در دائرةالمعارف نیامده است. منار الهدی، در واقع، «سیادت‌نامه‌ای» است که نویسنده نام عالمان سید معاصر را با لقب یا پیشوند «سیّد» در آن ذکر کرده است؛ از این نام‌ها در دائرةالمعارف یاد نشده است. محقق بر آن است که تاکنون کتاب مستقلی که با لقب «سید» تدوین شده باشد، جز این نسخه نیست. متن منار الهدی بدون هیچ مقدمه‌ای احصای رجال را آغاز کرده و با همین شیوه به پایان می‌رساند. محقق نیز با استناد به منابع رجالی توضیحاتی بر متن افزوده است. فهرستی از نام رجال سید در پایان کتاب درج شده است‏.

منابع مقاله

مقدمه محقق و متن کتاب.