۱۰۱٬۸۳۶
ویرایش
جز (+رده) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'المومنین' به 'المؤمنین') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =نهجالبلاغه | | عنوانهای دیگر =نهجالبلاغه | ||
لمعة مختارة من الخطب و الکتب و الکلم القصار لسیدنا و مولانا أمیر | لمعة مختارة من الخطب و الکتب و الکلم القصار لسیدنا و مولانا أمیر المؤمنین علی بن ابیطالب علیهماالسلام، لم تذکر فی نهجالبلاغة ناسج علی منواله | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول]] (نویسنده) | [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول]] (نویسنده) | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
بنابراین، اثر حاضر مشتمل بر بخشى از خطبهها و نامهها و كلمات قصار [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] است كه به گفته گردآورنده در نهجالبلاغه ياد نگرديده است. | بنابراین، اثر حاضر مشتمل بر بخشى از خطبهها و نامهها و كلمات قصار [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] است كه به گفته گردآورنده در نهجالبلاغه ياد نگرديده است. | ||
كليه خطبهها، نامهها و كلمات قصار بدون سند آورده شده و گردآورنده هيچ توضيحى در اينباره نداده است. در عوض، مصادر يكايك خطبهها و نامهها و كلمات قصار در پايان كتاب نشان داده شده است. مصادر كتاب، متنوع است و از كتابهاى فريقين توأمان استفاده شده و غير از جوامع روايى، كتابهاى تاريخى را نيز شامل است. در ميان مصادر كتاب، بيشتر از اين آثار نقل شده است: [[شرح نهجالبلاغة (ابن ابيالحديد)|شرح نهجالبلاغه]] از [[ابن ابیالحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابىالحديد]](و بيشتر بحث حكم منسوبه از آن)، [[غرر الحكم و درر الكلم]] از [[آمدی، عبدالواحد بن محمد|آمدى]]، مستدرك نهجالبلاغه از هادى کاشفالغطاء، [[نهجالسعادة في مستدرك نهجالبلاغة|نهجالسعاده فى مستدرك نهجالبلاغه]] از [[محمودی، محمدباقر|محمّدباقر محمودى]].<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/49 | كليه خطبهها، نامهها و كلمات قصار بدون سند آورده شده و گردآورنده هيچ توضيحى در اينباره نداده است. در عوض، مصادر يكايك خطبهها و نامهها و كلمات قصار در پايان كتاب نشان داده شده است. مصادر كتاب، متنوع است و از كتابهاى فريقين توأمان استفاده شده و غير از جوامع روايى، كتابهاى تاريخى را نيز شامل است. در ميان مصادر كتاب، بيشتر از اين آثار نقل شده است: [[شرح نهجالبلاغة (ابن ابيالحديد)|شرح نهجالبلاغه]] از [[ابن ابیالحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابىالحديد]](و بيشتر بحث حكم منسوبه از آن)، [[غرر الحكم و درر الكلم]] از [[آمدی، عبدالواحد بن محمد|آمدى]]، مستدرك نهجالبلاغه از هادى کاشفالغطاء، [[نهجالسعادة في مستدرك نهجالبلاغة|نهجالسعاده فى مستدرك نهجالبلاغه]] از [[محمودی، محمدباقر|محمّدباقر محمودى]].<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/49 همان، ص 49]</ref> | ||
برخى واژهها را گردآورنده در پاصفحه معنا كرده و گاه توضيحى كوتاه درباره برخى فقرات سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] به دست داده است. همچنين برخى از گفتارهاى حضرتش را كه قريبالمضمون با نهجالبلاغه است و يا به گونهاى ديگر در نهجالبلاغه روايت شده، يادآورى كرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/49 همان]</ref> | برخى واژهها را گردآورنده در پاصفحه معنا كرده و گاه توضيحى كوتاه درباره برخى فقرات سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] به دست داده است. همچنين برخى از گفتارهاى حضرتش را كه قريبالمضمون با نهجالبلاغه است و يا به گونهاى ديگر در نهجالبلاغه روايت شده، يادآورى كرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/49 همان]</ref> | ||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
== ارزيابى و نقد == | == ارزيابى و نقد == | ||
#نخستين نقص كتاب حاضر، معطوف به عنوان آن است: نهجالبلاغه الثانى. گو اين كه عنوان اين اثر بسيار پر جاذبه و تأمل برانگيز است؛ امّا با وجود اين، عنوان مناسب و زيبندهاى براى كتاب نيست و مؤلف نتوانسته است، از عهده چنين عنوان سترگى برآيد و بدان وفا كند. بديهى است، انتخاب عنوان مزبور براى كتاب حاضر بدان معناست كه اين كتاب، استدراك نهجالبلاغه و ادامه و تكمله كار [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است كه در آن فصيحترين و بليغترين سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] كه از [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در نهجالبلاغه فوت شده، در اين اثر گرد آمده باشد. امّا اين اثر به هيچرو مشتمل بر چنين ويژگى نيست. بلكه مؤلف تنها به اين بسنده كرده كه پارهاى از سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] را كه در نهجالبلاغه نيامده، در اين كتاب گردآورد و آن را به روش نهجالبلاغه در سه بخش خطبهها و نامهها و كلمات قصار تبويب كند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/49 ر. | #نخستين نقص كتاب حاضر، معطوف به عنوان آن است: نهجالبلاغه الثانى. گو اين كه عنوان اين اثر بسيار پر جاذبه و تأمل برانگيز است؛ امّا با وجود اين، عنوان مناسب و زيبندهاى براى كتاب نيست و مؤلف نتوانسته است، از عهده چنين عنوان سترگى برآيد و بدان وفا كند. بديهى است، انتخاب عنوان مزبور براى كتاب حاضر بدان معناست كه اين كتاب، استدراك نهجالبلاغه و ادامه و تكمله كار [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است كه در آن فصيحترين و بليغترين سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] كه از [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در نهجالبلاغه فوت شده، در اين اثر گرد آمده باشد. امّا اين اثر به هيچرو مشتمل بر چنين ويژگى نيست. بلكه مؤلف تنها به اين بسنده كرده كه پارهاى از سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] را كه در نهجالبلاغه نيامده، در اين كتاب گردآورد و آن را به روش نهجالبلاغه در سه بخش خطبهها و نامهها و كلمات قصار تبويب كند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/49 ر.ک، همان]</ref> | ||
#گفتيم كه نهجالبلاغه الثانى عهدهدار انتخاب فصيحترين و بليغترين سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] نيست. با وجود اين، برخى از خطبههاى آن حضرت در كتاب حاضر تقطيع شده و اسناد خطبهها نيز افكنده شده است. لابد مؤلف محترم با چنين شيوهاى قصد آن داشته كه كار خود را با كار [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، همانند كنند. ولى در پيش يادآور شديم كه مقصود [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] از تقطيع خطبهها، عرضه فصيحترين و بليغترين بخش از خطابههاى اميرالمؤمنين بوده است. و نيز از همين رو بوده است كه وى اسناد خطبهها را افكنده و راويان آن را ياد نكرده است. امّا چون مؤلف اين اثر مقصود ادبى از تأليف كتاب حاضر نداشته و در صدد گزينش فصيحترين سخنان امام(ع) نبوده است؛ بنابراین، بهتر بود كه به تقطيع خطبهها و حذف سلسله راويان نمىپرداخت. اين شيوه، منافاتى با اختصار كتاب نيز نداشت. زيرا اساسا خطابههاى [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] كوتاه بوده و ميانگين آنها يك دو صفحه است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/50 ر. | #گفتيم كه نهجالبلاغه الثانى عهدهدار انتخاب فصيحترين و بليغترين سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] نيست. با وجود اين، برخى از خطبههاى آن حضرت در كتاب حاضر تقطيع شده و اسناد خطبهها نيز افكنده شده است. لابد مؤلف محترم با چنين شيوهاى قصد آن داشته كه كار خود را با كار [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، همانند كنند. ولى در پيش يادآور شديم كه مقصود [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] از تقطيع خطبهها، عرضه فصيحترين و بليغترين بخش از خطابههاى اميرالمؤمنين بوده است. و نيز از همين رو بوده است كه وى اسناد خطبهها را افكنده و راويان آن را ياد نكرده است. امّا چون مؤلف اين اثر مقصود ادبى از تأليف كتاب حاضر نداشته و در صدد گزينش فصيحترين سخنان امام(ع) نبوده است؛ بنابراین، بهتر بود كه به تقطيع خطبهها و حذف سلسله راويان نمىپرداخت. اين شيوه، منافاتى با اختصار كتاب نيز نداشت. زيرا اساسا خطابههاى [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] كوتاه بوده و ميانگين آنها يك دو صفحه است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/50 ر.ک، همان، ص50]</ref> | ||
#در نقل احاديث دقت كافى نشده و گاه كلمهاى تغيير يافته و يا از قلم افتاده و يا افزوده شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/ | #در نقل احاديث دقت كافى نشده و گاه كلمهاى تغيير يافته و يا از قلم افتاده و يا افزوده شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/51، همان، ص51]</ref> | ||
#در بخش حكمت نهجالبلاغه الثانى، احاديثى آورده شده كه عينا و يا با اندك تفاوتى در نهجالبلاغه مضبوط است. در حالى كه مؤلف، عنوان كتاب خويش را نهجالبلاغه الثانى گذاشته است. و اين بدان معناست كه احاديث آمده در اين اثر، در نهجالبلاغه نيامده است. | #در بخش حكمت نهجالبلاغه الثانى، احاديثى آورده شده كه عينا و يا با اندك تفاوتى در نهجالبلاغه مضبوط است. در حالى كه مؤلف، عنوان كتاب خويش را نهجالبلاغه الثانى گذاشته است. و اين بدان معناست كه احاديث آمده در اين اثر، در نهجالبلاغه نيامده است. | ||
#برخى احاديث در نهجالبلاغه الثانى، دو سه بار تكرار شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/53 ر. | #برخى احاديث در نهجالبلاغه الثانى، دو سه بار تكرار شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/53 ر.ک، همان، ص53]</ref> | ||
#در نقل منابع، كتاب [[إثبات الوصية للإمام علي بن أبيطالب|اثبات الوصيه]]، بىترديد به [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودى]] نسبت داده شده است.(ص 343)؛ امّا به گفته [[علامه امينى]]، و استاد [[صالحی نجفآبادی، نعمتالله|صالحى نجفآبادى]]<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/59 ر. | #در نقل منابع، كتاب [[إثبات الوصية للإمام علي بن أبيطالب|اثبات الوصيه]]، بىترديد به [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودى]] نسبت داده شده است.(ص 343)؛ امّا به گفته [[علامه امينى]]، و استاد [[صالحی نجفآبادی، نعمتالله|صالحى نجفآبادى]]<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/59 ر.ک، همان، ص59]</ref>، اين كتاب از آن [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودى]] (مؤلف [[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج الذهب]]) نيست و كتاب وى، غير از اين كتابى است كه امروزه در دسترس است. براى اطمينان بيشتر مىتوان سبک ادبى و ساختار مضمونى كتاب [[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج الذهب]] را با [[إثبات الوصية للإمام علي بن أبيطالب|اثبات الوصيه]] مقايسه كرد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2021/56 ر.ک، همان، ص56]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#[[:noormags:35042|اسفندیاری، محمد؛ از | #[[:noormags:35042|اسفندیاری، محمد؛ از نهجالبلاغه اول تا نهجالبلاغه دوم، آینه پژوهش، خرداد و تير 1370 - شماره 7 (16 صفحه - از 44 تا 59)]]. | ||
#متن كتاب. | #متن كتاب. | ||