مخلص کاشانی، محمد

مخلص کاشاني، محمد

میرزا محمد مخلص کاشانی (متوفای 1150ق)، متخلص به مخلص، از شعرای اواخر قرن یازدهم و نیمه اول قرن دوازدهم هجری است. پیرو سبک هندی است.

سرگذشت مخلص

مخلص نخست در کاشان می‌زیست و در روزگار جوانی در این شهر به کسب دانش پرداخت و به فنون شاعری آگاهی یافت و ظاهرا در سنین بالای عمر بود که شهرتش موجب شد تا مورد توجه رجال پایتخت، اصفهان، واقع شود و او را به اصفهان فراخوانند. مخلص از کاشان رهسپار اصفهان شد و تا پایان عمر در آنجا بود و به سال 1150ق، در آن دیار وفات یافت. از زندگی خصوصی او اطلاع چندانی در دست نیست و در اشعار خود نیز سخنی از زندگی شخصی و دوستان و یاران خود به میان نیاورده است؛ تنها اشاره‌ای به مسافرت خود به تبریز و عتبات و زیارت خانه خدا و دیگر وقایع جزیی دارد‏.

در سرگذشت وی در تاریخ ادبیات ایران ذبیح‌الله صفا چنین آمده است: «مخلص کاشانی، میرزا محمد، متخلص به مخلص و معروف به «مخلصای کاشی» از شاعران نیمه نخستین از سده دوازدهم هجری است. در دوران پادشاهی شاه سلطان حسین (1105-1135ق)، اعتمادالدوله محمدمؤمن خان شاملو او را از کاشان به اصفهان خواند و او در پایتخت مدتی از رعایت و نگاهداشت اعتمادالدوله برخوردار و با حزین لاهیجی معاشر و انیس بود و حزین در شرح حالش گفته است که مخلص در مراحل شصت‌سالگی در اصفهان بدرود حیات گفت و در مقبره جامع عتیق آن شهر به خاک سپرده شد».

آثار

‏ دیوان اشعار او با مقدمه و تصحیح حسن عاطفی منتشر شده است.

منابع مقاله

عاطفی، حسن، مقدمه بر «دیوان مخلص کاشانی»، تألیف میرزا محمد مخلص کاشانی، تهران، میراث مکتوب، چاپ اول، 1379.

وابسته‌ها

دیوان مخلص کاشانی