صباحی بیدگلی، سلیمان: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE76007AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE76007AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''سلیمان صباحی بیگدلی کاشانی''' (متوفی 1207 یا 1218ق)، متخلص به صباحی، از شاعران ایرانی قرن دوازدهم و اوایل قرن | '''سلیمان صباحی بیگدلی کاشانی''' (متوفی 1207 یا 1218ق)، متخلص به صباحی، از شاعران ایرانی قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم، از پیشگامان نهضت بازگشت ادبی است. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
==شخصیت== | ==شخصیت== | ||
صباحی یکی از پیشگامان نهضت بازگشت ادبی و متأثر از شاعران سبک خراسانی و عراقی همچون | صباحی یکی از پیشگامان نهضت بازگشت ادبی و متأثر از شاعران سبک خراسانی و عراقی همچون [[فرخی سیستانی، علی بن جولوق|فرخی]]، [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]]، [[انوری، محمد بن محمد|انوری]] و [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] بود <ref>همان</ref>. | ||
او با هاتف اصفهانی ( | او با [[هاتف اصفهانی، احمد|هاتف اصفهانی]] (متوفای1198ق) و [[شهاب ترشیزی]] (متوفی 1215ق) دوستی و معاشرت داشت و در شعر، شاگرد آذربیگدلی بود و ظاهراً تخلص خود را از آذر گرفته است<ref>همان</ref>. | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
فتحعلی‌خان صبا (متوفی 1238ق) و میرزامحمدصادق بزمی | [[فتحعلی‌خان صبا]] (متوفی 1238ق) و [[میرزامحمدصادق بزمی بیدگل]]<nowiki/>ی متخلص به بزمی، از شاگردان صباحی بوده‌اند و هر دو، تخلص خود را از او دارند. صباحی در سرودن مرثیه مهارت داشت و چهارده‌بندی به تقلید از [[محتشم، علي بن احمد|محتشم کاشانی]] (متوفی 996ق) در رثای حضرت سیدالشهداء سروده که [[غفاری کاشانی، احمد بن محمد|غفاری کاشانی]] به سبب این مرثیه، وی را محتشم ثانی خوانده است. او در سرودن ماده تاریخ هم تبحر خاصی داشته است<ref>همان</ref>. | ||
==ممدوحان== | ==ممدوحان== | ||
صباحی علاوه بر مدایحی که در نعت رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) سروده است، آقامحمدخان قاجار، فتحعلیشاه قاجار و چند حاکم محلی را ستوده است<ref>همان</ref>. | صباحی علاوه بر مدایحی که در نعت رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) سروده است، آقامحمدخان قاجار، فتحعلیشاه قاجار و چند حاکم محلی را ستوده است<ref>همان</ref>. | ||
==وفات | == وفات == | ||
سال وفات صباحی را برخی منابع 1206 نوشته‌اند و برخی دیگر گویا به استناد ماده تاریخی از | سال وفات صباحی را برخی منابع 1206 نوشته‌اند و برخی دیگر گویا به استناد ماده تاریخی از میرسید محمد سحاب اصفهانی، فرزند هاتف اصفهانی 1207 نوشته‌اند. ولی ماده تاریخی از صباحی متعلق به 1212 به جا مانده است. قصیده‌ای که به مناسبت جلوس فتحعلیشاه قاجار درهمین سال سروده، گویا در بیت سحاب تحریفی روی داده است. بااین فرض، وی در 1218 درگذشته است. <ref>ر.ک:همان</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
نسخهٔ ۲۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۷
| صباحی بیدگلی، سلیمان | |
|---|---|
 مقبره مولانا سلیمان صباحی بیدگلی آران و بیدگل | |
سلیمان صباحی بیگدلی کاشانی (متوفی 1207 یا 1218ق)، متخلص به صباحی، از شاعران ایرانی قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم، از پیشگامان نهضت بازگشت ادبی است.
ولادت
از تاریخ دقیق تولد صباحی اطلاعی در دست نیست؛ اما از قرائنی، از جمله قدیم‌ترین ماده تاریخی که از او به جامانده و آن را در سال 1149 سروده است، می‌توان حدود آن را حدس زد[۱].
وی در بیدگل، از توابع کاشان، به دنیا آمد. در کودکی، پدرش را از دست داد. در جوانی به حج رفت. به مهارت او در ریاضی و هندسه اشاره شده است. در زلزله شدید کاشان در 1196ش، وی خانواده خود را از دست داد و دراین‌باره مرثیه‌ای سرود[۲].
شخصیت
صباحی یکی از پیشگامان نهضت بازگشت ادبی و متأثر از شاعران سبک خراسانی و عراقی همچون فرخی، عنصری، انوری و سعدی بود [۳].
او با هاتف اصفهانی (متوفای1198ق) و شهاب ترشیزی (متوفی 1215ق) دوستی و معاشرت داشت و در شعر، شاگرد آذربیگدلی بود و ظاهراً تخلص خود را از آذر گرفته است[۴].
شاگردان
فتحعلی‌خان صبا (متوفی 1238ق) و میرزامحمدصادق بزمی بیدگلی متخلص به بزمی، از شاگردان صباحی بوده‌اند و هر دو، تخلص خود را از او دارند. صباحی در سرودن مرثیه مهارت داشت و چهارده‌بندی به تقلید از محتشم کاشانی (متوفی 996ق) در رثای حضرت سیدالشهداء سروده که غفاری کاشانی به سبب این مرثیه، وی را محتشم ثانی خوانده است. او در سرودن ماده تاریخ هم تبحر خاصی داشته است[۵].
ممدوحان
صباحی علاوه بر مدایحی که در نعت رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) سروده است، آقامحمدخان قاجار، فتحعلیشاه قاجار و چند حاکم محلی را ستوده است[۶].
وفات
سال وفات صباحی را برخی منابع 1206 نوشته‌اند و برخی دیگر گویا به استناد ماده تاریخی از میرسید محمد سحاب اصفهانی، فرزند هاتف اصفهانی 1207 نوشته‌اند. ولی ماده تاریخی از صباحی متعلق به 1212 به جا مانده است. قصیده‌ای که به مناسبت جلوس فتحعلیشاه قاجار درهمین سال سروده، گویا در بیت سحاب تحریفی روی داده است. بااین فرض، وی در 1218 درگذشته است. [۷].
پانویس
منابع مقاله
ولی‌پور، مونا، دانشنامه جهان اسلام، جلد 29، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، چاپ اول، 1400.