۱۴۶٬۵۰۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ش ها' به 'شها'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ش ها' به 'شها') |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[احمد شلبى]] (نویسنده) | [[احمد شلبى]] (نویسنده) | ||
[[ساکت، محمدحسین]] ( | [[ساکت، محمدحسین]] (ترجمه) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ آموزش در اسلام'''، نوشته [[احمد شلبى]] است. | '''تاريخ آموزش در اسلام'''، نوشته [[احمد شلبى]] است. تحقيق جامعى است در تاريخ آموزش و پرورش در اسلام، با نگرشى ويژه به مصر، از آغاز تا پايان حكومت ايوبيان مصر(648 ق/1250م)، ترجمه محمدحسین ساکت. که البته این ترجمه از روی متن عربی آن صورت گرفته است. | ||
اصل اين اثر، پاياننامه دکتراى نگارنده با عنوان | |||
History of Islam education، است و خود نويسنده آن را به عربى و با نام«[[تاريخ التربية الاسلامية]]»، ترجمه کرده است. | |||
کتاب را درآمد، پنج فصل و دو پيوست است. در فصل يکم، سخن از جايگاههاى آموزشى است. نگارنده مراکز آموزشى را به پيش از بناى مدرسه در 459 هجرى و پس از آن بخش کرده است. پيش از 459 هجرى دو گونه مکتب وجود داشته است يکى ويژۀ خواندن و نوشتن و ديگرى براى آموزش قرآن و مسائل ابتدايى. گونۀ اول پيشينۀ غيراسلامى دارد و نخستين نهاد آموزشى اسلام است. برخى، دوگانگى مکتب را باور ندارند؛ نگارنده ديدگاه آنان را نقد کرده است. جاى برگذارى گونۀ نخست، بيشتر در خانه آموزگاران مکتب بوده است. | |||
گونه دوم، در آغاز اسلام پا نگرفت و بنابر شواهد تاريخى، مىتوان آغاز آنها را پايان سده نخست و آغاز سده دوم هجرى دانست. دربارۀ جاى برپايى اين مکتبها، گرچه سفارش شده است که در مسجد نباشد؛ مدتها در مسجد و گاه در کنار مسجد بوده است. | گونه دوم، در آغاز اسلام پا نگرفت و بنابر شواهد تاريخى، مىتوان آغاز آنها را پايان سده نخست و آغاز سده دوم هجرى دانست. دربارۀ جاى برپايى اين مکتبها، گرچه سفارش شده است که در مسجد نباشد؛ مدتها در مسجد و گاه در کنار مسجد بوده است. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۸: | ||
نگارنده، کاخها، کتابفروشيها، خانه هاى دانشمندان، تالار هاى ادبى، بيابان و مسجد را نيز از مراکز آموزشى خوانده و هريک را اندکى شرح داده است. | نگارنده، کاخها، کتابفروشيها، خانه هاى دانشمندان، تالار هاى ادبى، بيابان و مسجد را نيز از مراکز آموزشى خوانده و هريک را اندکى شرح داده است. | ||
در بخش دوم از فصل اول، به مدرسه پرداخته و پرسيده است: چرا آموزش از مسجدها به مدرسهها رفت؟چه فرقى ميان مدرسه و مسجد بود؟چرا مدرسهها بيشتر به | در بخش دوم از فصل اول، به مدرسه پرداخته و پرسيده است: چرا آموزش از مسجدها به مدرسهها رفت؟چه فرقى ميان مدرسه و مسجد بود؟چرا مدرسهها بيشتر به دانشهاى دينى مىپرداختند؟پس از پاسخ اين پرسشها به برپايى مدرسهها در جهان اسلام اشارت کرده است و از مدرسه هاى نظام الملک، نور الدين زنگى، مدرسههايى که ايوبيان ساختند و مدرسه نوريه کبرى ياد کرده و اندکى به شرح اين مدرسه پرداخته است. | ||
فصل دوم. کتابخانهها: کتابخانه در فرهنگ اسلامى، چيزى فراتر از کتابخانه بوده و يکى از نهاد هاى آموزشى هم بهشمار مىرفته است؛ اين است که در فصل جداگانه از آن ياد مىشود تا از رهگذر آن به ارزش معنوى کتاب و کتابخانه، ساختمان، سازمان، کارمندان، فهرستها، روش چيدن کتابها، امور و وضع مالى، ترجمه، مترجمان، امانتگيرى کتاب، رونويسى، جلدسازى، صحافى و انواع کتابخانه اشارت شود. | فصل دوم. کتابخانهها: کتابخانه در فرهنگ اسلامى، چيزى فراتر از کتابخانه بوده و يکى از نهاد هاى آموزشى هم بهشمار مىرفته است؛ اين است که در فصل جداگانه از آن ياد مىشود تا از رهگذر آن به ارزش معنوى کتاب و کتابخانه، ساختمان، سازمان، کارمندان، فهرستها، روش چيدن کتابها، امور و وضع مالى، ترجمه، مترجمان، امانتگيرى کتاب، رونويسى، جلدسازى، صحافى و انواع کتابخانه اشارت شود. | ||
| خط ۴۶: | خط ۵۰: | ||
فصل پنجم. پايهگذاران، موقوفهها و سازمانها: برجستهترين پايهگذاران نهاد هاى آموزشى در اسلام در سده هاى ميانه، مأمون، نظام الملک، نور الدين زنگى و صلاح الدين ايوبى بودهاند. نگارنده پس از پرداخت اندک برخى کار هاى آموزشى نامبردگان، به مقوله وقف و موقوفه هاى مراکز آموزشى مىپردازد. پس از آن به سازمان مدارس اشاره مىکند و از حلقۀ درس، مراحل آموزشى از ابتدايى تا عالى و آموزش در خانهها مىگويد. | فصل پنجم. پايهگذاران، موقوفهها و سازمانها: برجستهترين پايهگذاران نهاد هاى آموزشى در اسلام در سده هاى ميانه، مأمون، نظام الملک، نور الدين زنگى و صلاح الدين ايوبى بودهاند. نگارنده پس از پرداخت اندک برخى کار هاى آموزشى نامبردگان، به مقوله وقف و موقوفه هاى مراکز آموزشى مىپردازد. پس از آن به سازمان مدارس اشاره مىکند و از حلقۀ درس، مراحل آموزشى از ابتدايى تا عالى و آموزش در خانهها مىگويد. | ||
در پيوست شماره يک، درسمايه هاى مدارس مصر در روزگار فاطميان (اسماعيليان)، گزارش شده است و به اين بهانه به عقايد اسماعيليان، روشها و | در پيوست شماره يک، درسمايه هاى مدارس مصر در روزگار فاطميان (اسماعيليان)، گزارش شده است و به اين بهانه به عقايد اسماعيليان، روشها و تلاشهاى آنان براى گسترش باورهايشان اشارت رفته است. پيوست شماره دو، افزودۀ مترجم فارسى و نقد مصطفى جواد بر کتاب است. (رفیعی بهروز، ص 106-108) | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۳: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:آموزش و پرورش]] | |||
[[رده:جنبههای ویژه آموزش و پرورش]] | |||