نوادر الأصول في معرفة أحاديث الرسول(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)

‏نوادر الأصول في معرفة أحاديث الرسول (صلي الله عليه و آله و سلم)
پدیدآوران	حکیم ترمذی، محمد بن علی (نويسنده) تکله، توفیق محمود (محقق)
عنوان‌های دیگر	النسخه المسنده الکامله
ناشر	دار النوادر
مکان نشر	سوریه - دمشق ** لبنان - بیروت
سال نشر	1431ق - 2010م
چاپ	1
شابک	‎978-9933-418-25-0
زبان	عربی
تعداد جلد	7
کد کنگره	/ح8ن9 142/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نوادر الأصول في معرفة أحاديث الرسول(ص)، تألیف محدّث، نویسنده و عارف قرن سوم قمری، ابوعبداللّه محمد بن على بن حسن (حسین) بن بشر تِرمِذى، مشهور به حکیم ترمذی (درگذشته حدود 285ق)، مجموعه‌ای بزرگ از روایات همراه با اسناد و برداشت‌هایی از آن در موضوعات گوناگون است. نگارنده به شرح احادیث می‌پردازد و بر اساس گرایش موعظه‌ای، زهدی، اخلاقی و صوفیانه خودش تفسیر و تحلیل می‌کند. پژوهشگر معاصر، توفیق محمود تکله، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه ‌ای طولانی، روشمند و ارزشمند نوشته است.

هدف و روش

• نویسنده بدون مقدمه وارد بحث شده و هیچ توضیحی در مورد انگیزه خودش و اهداف و چگونگی‌های گردآوری و تحلیل مجموعه روایات و نگارش اثر حاضر بیان نکرده است.
• توفیق محمود تکله، با اشاره به اینکه در نسبت کتاب حاضر به حکیم ترمذی تردیدی نیست و هرکسی که شرح‌ حال او را نوشته، این اثر را از آثار وی شمرده و بسیاری از اندیشوران تفسیر، حدیث، اخلاق، موعظه و تصوف از این کتاب مطالبی نقل کرده‌اند، افزوده است:
• روایات منقول در «نوادر الأصول»، با سند است و نویسنده، روشی کم‌نظیر دارد؛ به این ترتیب: نخست روایات را با سند ذکر می‌کند و آنگاه به شرح آنها می‌پردازد و معانی آنها را استنباط می‌کند و شواهدی - گاهی مسند و گاه غیر مسند - می‌آورد و بعد، مقصودش را با نصوص قرآن کریم و فهم سلف صالح، استوار می‌سازد و به بیان نکته‌های علوم گوناگون و مواعظ و... اهتمام دارد...
• حکیم ترمذی احادیث ضعیف و طرق واهی را هم می‌آورد و حتی از نقل‌های قصّاص و کذابین و اسرائیلیات نیز پرهیز ندارد و البته به آن اعتماد نمی‌کند و مسئولیت بررسی آن را برعهده خوانندگان می‌گذارد؛ زیرا روایت را با سند آورده است. نقل اسرائیلیات هم اشکالی ندارد، مگر آنکه مخالف شرع باشد که در این صورت مردود است؛ چه، حکیم ترمذی نقل کند چه هر شخص دیگری و برخی از این‌گونه روایات اسرائیلی اگر در کتاب حاضر وجود دارد، همه روایاتش به‌خاطر چند اشتباهش مردود نمی‌شود.
• کتاب «نوادر الأصول» مورد توجه کامل اندیشمندان قرار نگرفته و آن‌چنان‌که باید و شاید مورد استقبال و استشهاد و نقد و بررسی واقع نشده است.

ساختار و محتوا

نویسنده در این اثر 7 جلدی، متن کامل روایات مربوط به 294 اصل را همراه با اسناد آن ذکر کرده و بعد، به‌ترتیب ذیل به بررسی محتوای آنها پرداخته است:

1. جلد اول: از اصل 1 تا اصل 41؛
2. جلد دوم: از اصل 42 تا اصل 85؛
3. جلد سوم: از اصل 86 تا اصل 146؛
4. جلد چهارم: از اصل 147 تا اصل 215؛
5. جلد پنجم: از اصل 216 تا اصل 246؛
6. جلد ششم: از اصل 247 تا اصل 284؛
7. جلد هفتم: از اصل 285 تا اصل 294.

نمونه مباحث

• حکیم ترمذی تأکید دارد: برای تفکیک بین صحیح و سقیم روایات، باید از حکمت، استفاده شود، وگرنه درست و نادرست مخلوط می‌شود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.