مجموعه رسائل کلامی و فلسفی و ملل و نحل

مجموعه رسائل کلامی و فلسفی و ملل و نحل
پدیدآوران	مدرس یزدی، علی اکبر (نويسنده) ابراهیمی دینانی، غلام حسین (مقدمهنويس)
عنوان‌های دیگر	الـاسفار الاربعه ** شرح فصوص الحکم
ناشر	وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1374ش
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	اسلام - فرقه‎ها - عرفان - فلسفه اسلامی - مقاله‌ها وخطابه‌ها - کلام شیعه امامیه - مقاله ها و خطابه ها
زبان	عربی - فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/آ25 1457 BBR
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مجموعه رسائل کلامی و فلسفی و ملل و نحل، تألیف علی‌اکبر مدرس یزدی (1267-1344ق)، مشتمل بر تعلیقاتی بر «شرح فصوص الحكم» قیصری، «الأسفار الأربعة» ملاصدرا و رسائلی در ملل و نحل است.

کتاب با مقدمه تحقیقی ارزشمندی به قلم غلامحسین ابراهیمی دینانی و شرح حال مختصری از مؤلف و اشاره به آثار وی به قلم محمود بن علی‌اکبر حکمی یزدی آغاز شده است.

کتاب حاضر، مشتمل است بر یک سلسله مباحث کلامی و فلسفی و تعلیقاتی که بر «شرح فصوص الحكم» قیصری به رشته نگارش درآمده است. همچنین در این مجموعه، رساله‌ای در شرح حال «غلات» نوشته شده که به علم ملل و نحل مربوط است. میرزا علی‌اکبر مدرس یزدی در میان فرقه‌های متعدد مذهبی نسبت به اهل غلو حساس بوده و درباره عقاید آنان به یک بررسی جامع‌الاطراف پرداخته است‏. فرق غلات شیعه در 24 باب مطرح شده است.

حکیم مدرس یزدی از هشام بن حکم و زرارة بن اعین و یونس بن عبدالرحمن دفاع کرده و نسبت‌های ناروایی که در کتب ملل و نحل به این اشخاص داده شده را مردود دانسته است‏. در آثار او اطناب ممل و ایجاز مخل مشاهده نمی‌شود و در تعلیقات خود بر شرح «فصوص الحكم» نیز از همین طریقه پیروی می‌کند‏. او در این تعلیقات بیشتر به توضیح مطالب می‌پردازد و می‌کوشد برای خواننده هرگونه ابهامی را از عبارات کتاب بزداید. در تعلیقات این حکیم، نکته‌ها و لطائف فراوانی وجود دارد که می‌توان از آنها بهره‌مند شد. او در برخی موارد به مواضع قیصری خرده گرفته و نظریات او را مورد انتقاد قرار داده است. دینانی در مقدمه به یکی از این خرده‌گیری‌ها اشاره کرده است‏. مدرس یزدی همچنین شرح‌های مختلف فصوص الحكم ابن عربی را مورد بررسی قرار داده، ولی در میان همه شارحان بیشتر به عبدالرحمن جامی و مؤیدالدین جندی توجه داشته است‏.

نویسنده در این کتاب همچنین تعلیقاتی نیز بر «الأسفار الأربعة» صدرالمتألهین شیرازی دارد که از نکات دقیق و ارزشمند خالی نیست. البته این تعلیقات در مقام مقایسه با تعلیقاتی که بر «شرح فصوص الحكم» قیصری نوشته بسیار اندک است، ولی با همین اندک می‌توان به میزان علاقه و احاطه‌ای که وی به آثار ملاصدرا دارد پی برد‏.

منابع مقاله

مقدمه غلامحسین ابراهیمی دینانی.