در دایره فقه و عرفان: تمثیلات فقهی و حقوقی مثنوی مولانا

در دایرۀ فقه و عرفان: تمثیلات فقهی و حقوقی مثنوی مولانا
پدیدآوران	فاضلیان، محمدجواد (نویسنده)
ناشر	انتشارات بیان‌الحق
مکان نشر	قم
سال نشر	1383
چاپ	اول
کد کنگره	‏

در دایرۀ فقه و عرفان: تمثیلات فقهی و حقوقی مثنوی مولانا تألیف محمدجواد فاضلیان، این کتاب، با پژوهشی در مثنوی، به گردآوری ابیاتی پرداخته که در آن‌ها واژه‌ها، اصطلاحات و تعبیرات فقهی و شرعی به کار رفته است.

البته قصد مولانا از این کاربرد، تبیین مسائل و مفاهیم فقهی و شرعی نبوده است، بلکه او چنان‌که از مثنوی پیداست، با این اصطلاحات و اشارات و تمثیلات، مقاصد عرفانی، اخلاقی و تربیتی خاص خود را دنبال می‌کند.اما نگارنده، بدون توجه به این مقاصد، تنها، کوشیده است این لغات و تعبیرات را از مثنوی استخراج کرده و آن‌ها را بر اساس منابع معتبر فقهی و حقوقی روز تعریف و توضیح دهد.

روش تدوین به این صورت است که نخست، هر بیتی که متضمن نکته یا اشاره‌ای فقهی است، با حفظ شمارۀ آن بر اساس نسخه نیکلسون، در ذیل یک موضوع فقهی یا حقوقی، مانند آب قلیل، اباحه، ابراء، اجاره و ... ذکر و سپس معنی نموده است. در ادامه،اگر بیت یا ابیاتی با همان موضوع به دست آورده باز هم، با حفظ شماره دفتر مثنوی و شمارۀ بیت، به آن اضافه کرده است. به این صورت، ۲۵۸ عنوان یا موضوع فقهی و حقوقی، در ضمن بیش از هزار بیت مثنوی شناسایی و به ترتیب الفبایی تنظیم و تدوین شده است. کتاب دو فهرست اجمالی و تفصیلی موضوعات دارد.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.