آفتاب معنوی

آفتاب معنوي: شرح لغات، اصطلاحات عرفاني، تفسير ابيات و نقد و بررسي داستانها: چهل داستان از مثنوي
پدیدآوران	مولوی، جلال‌الدین محمد (نویسنده) وزين پور، نادر (به کوشش)
ناشر	امير کبير
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1387ش.
چاپ	نهم
شابک	‎978-964-00-0205-6
موضوع	مولوي، جلال الدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوي - نقد و تفسير شعر فارسي - قرن 7ق. - تاريخ و نقد
زبان	فارسي
کد کنگره	‏‎‏/‎‏و‎‏4‎‏آ‎‏7 / 5301 ‏PIR‎‏

آفتاب معنوی اثر جلال‌الدین محمد بن محمد مولوی(604-672ق)؛ انتخاب و توضیحات از نادر وزین‌پور، این کتاب مشتمل بر یک پیش‌گفتار مبسوط و چهل داستان برگزیده و خلاصه شده مثنوی، همراه با شرح لغات، توضیح اصطلاحات عرفانی، تفسیر ابیات، نقد و بررسی این داستان‌هاست.

پیش‌گفتار کتاب که ۸۴ صفحه را در برگرفته، پس از اشاره به مقام علمی و فکری مولانا و ذکر ابیاتی از مثنوی به عنوان جلوه‌هایی از افکار جاودانه‌اش، نگاهی کوتاه،اما عمیق به شرح زندگانی، احوال و آثار مولانا دارد. در ادامه، به بحث تصوف پرداخته و تعریف تصوف و منشأ و فرایند تحّول تاریخی آن را بیان نموده است. همچنین در این مبحث، برخی از اصطلاحات اصول عقاید و آداب صوفیه، مانند تواضع، تسلیم و توکل، کشف و شهود، طریقت تا شریعت، زهد، ضرورت حفظ اسرار، عشق، وحدت وجود، تعریف و تشریح گردیده و در پایان، نام برخی از مکتب‌های تصوف و مراحل هفت‌گانه سلوک، مشهور به هفت وادی نیز تبیین شده است.

در گزینش داستان‌ها، روش کار چنین بوده است که از میان چهل داستانی که در این کتاب آمده، غیر از پنج داستان، باقی آنها حکایت‌های کوتاه است، و جز در پاره‌ای موارد که عین ابیات داستان از کتاب مثنوی نقل شده، بیشتر قصه‌ها از کوتاه و بلند به صورت خلاصه درآمده است، اما نه بدان وجه که مسیر حکایت‌ها تغییر کند و خطوط اصلی آن‌ها حذف شود، بلکه برعکس، خلاصه سازی بدین منظور انجام پذیرفته که درک مطالب آسان شود و در همان حال در ارکان حکایت خلل و نقصانی عارض نگردد بیت‌های حذف شده غالباً آنهایی است که محتوای عمیق عرفانی، علمی و فلسفی دارد.

نگارنده، در ذیل هر داستان، چهار مرحلۀ پژوهشی زیر را پیموده است:

1. بیان معانی کلمات شرح تعبیرات و اصطلاحات عرفانی، دینی، علمی و غیر این‌ها
2. شرح و تفسیر ابیات دشوار و در مواردی ذکر امثال گوناگون برای توضیح مطالب
3. اشاره به مآخذ داستان
4. نقد و بررسی داستان

توالی داستان‌ها به ترتیب قرار گرفتن آن‌ها در دفتر اول تا ششم مثنوی است و ابیات داستان‌ها مطابق دو چاپ نیکلسون و چاپ بروخیم با شماره، متمایز شده است.

در پایان کتاب فرهنگ اعلام و منابع و مآخذ درج شده است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.