كتاب الوزراء و الكتّاب: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ابياري، ابراهيم]] (محقق)

'''كتاب الوزراء و الكتّاب'''اثر [[جهشیاری، محمد بن عبدوس|ابو عبد اللّه محمد بن عبدوس الجهشيارى]]؛ تحقیق مصطفى السّقا وابراهيم الأبيارى و عبد الحفيظ شلبى؛ترجمۀ ابو الفضل طباطبايى؛ از آثار قرن چهارم هجرى و از قديميترين منابع تاريخ اسلام در موضوع تشكيلات ادارىو ديوانى و تاريخ وزراست.مؤلف(متوفى 331 ق)تاريخ انشانويسى از هنگام تأسيسحكومت اسلامى در زمان پيامبر(ص)و تاريخ وزرات و وزيران را در اسلام از آغاز تا عصر مأمون و وزارت فضل بن سهل شرح داده است.اخبار و اطلاعات موجود در كتاب-كه بخشى از آنها در هيچيك از كتب موجود ديده نمى‌شود-بيانگر اوضاع اجتماعى ورفتار و روش خلفا و حكام دوران اموى و عباسى است.از ويژگيهاى كتاب وجوداطلاعاتى است كه حاكى از تأثيرات تمدن ايرانى در بسيارى از شئون ادارى وتشكيلاتى دستگاههاى خلافت،از جمله جمع‌آورى ماليات و خراج و تنظيم ديوانها وديگر روشهاى سياسى است.كتاب با معرفى كسانى كه براى رسول خدا كتابتمى‌كرده‌اند آغاز شده و تقسيم بخشهاى كتاب براساس نام خلفا و دورۀ آنهاست،مثلاايام ابو بكر يا ايام مأمون،و در ذيل هرعنوان اوضاع تشكيلاتى و مكاتبات و روابطادارى آن دوره تشريح شده است.ظاهرا كتاب جهشيارى تا دورۀ مكتفى بالله و وزارتاحمد بن عباس بن حسن(حدود سال 296)را دربر داشته،لكن همه كتاب به دست مانرسيده است.مؤلف در مقدمه،مطالبى دربارۀ تشكيلات اجتماعى و ادارى وتقسيم‌بندى طبقات نزد ايرانيان و خدماتى كه آنان به توسعه علوم آن روزگار كرده‌اندآورده است.ترجمه از روى چاپ مصر انجام شده و مقدمه محققان مصرى در معرفىكتاب و مؤلف آن در آغاز آمده است.فهارس گوناگون اعلام و فهرست مطالب در پايانكتاب ذكر شده است. <ref> ر.ک: روغنی، شهره، ص108-109</ref>