نظریة تعویض الأسانید (المفهوم - الحجیة - الحدود)

نظریة تعویض الأسانید (المفهوم - الحجیة - الحدود)
پدیدآوران	ربیع، عبدالروف‌حسن (نويسنده) جامعة آل البیت علیهم السلام العالمیة (تهيه کننده) سویدان، حسان (زير نظر) دقاق، عبدالله (استاد راهنما)
عنوان‌های دیگر	نظریة تعویض الأسانید
ناشر	مؤسسة الکوثر للمعارف الإسلامیة
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1435ق
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نظرية تعويض الأسانيد (المفهوم – الحجية - الحدود)، نوشته پژوهشگر معاصر، عبدالرؤوف‌ حسن ربیع، نظریه تعویض اسناد (به معنای جایگزینی سندی دیگر به‌جای سند فعلی روایت برای دستیابی به اعتبار سندی و تصحیح روایات) را از ابعاد گوناگون با تأکید بر دیدگاه‌های اندیشوران شیعه توضیح می‌دهد و مثال‌هایی کاربردی برای آن مطرح می‌کند. اثر حاضر، هم‌سو و مکمل کتاب تعويض الأسانيد نوشته ثامر عمیدی است و تأثیر اندیشه‌های شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر در هر دو، آشکارا دیده می‌شود.

هدف و روش

نویسنده، با تأکید بر اهمیت «نظریه تعویض اسناد» و تأثیر آن بر علوم اسلامی، به‌ویژه دانش فقه، افزوده است: اصل این نظریه، عبارت از مجموعه کوشش‌های مستقلّ و پراکنده‌ای بود که در قالب یکسانی جمع شد و با نگاهی مشترک به آن، شایستگی آن را یافت که به‌عنوان نظریه‌ای گسترده، اعتبار و حجیت یابد. هرچند نظریه مذکور، شکل‌های تفصیلی متفاوتی داشت و 5 صورت از جایگزینی را مطرح کرد و با احتساب راه‌های متعدد هرکدام، به 21 روش رسید، ولی فقط 8 موردش حجت است و بقیه، یا حجت نیست و یا اعتبارش متوقف بر فراهم شدن شرایطی است و درهرحال، اساس نظریه، ثابت است و خدشه‌ای بر آن وارد نیست و کتاب‌های شیخ طوسی و به‌خصوص فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول محور اصلی این نظریه است‏.

ساختار و محتوا

کتاب حاضر، از مقدمه، 3 فصل و خاتمه به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است: مقدمه (چکیده، اهمیت و عوامل انتخاب موضوع، اهداف و روش بحث).

1. مقدمات علمی نظریه (مفهوم لغوی و اصطلاحی، تاریخ پیدایش، اهمیت و ریشه‌های کلی نظریه).
2. نظریه تعویض؛ حجیت و حدودش.
3. معیارهای عمومی کاربرد نظریه.

خاتمه (7 نتیجه علمی و 4 پیشنهاد پژوهشی).

نمونه مطالب

هرچند اندیشوران معاصر (مانند مهدی هادوی تهرانی و سید کاظم حائری و حسان سویدان)، «نظریه تعویض سند» را به‌درستی تعریف کرده‌اند، ولی بر این تعاریف، اشکال عدم جامعیت، وارد است؛ زیرا همه تعریف‌های مذکور، فرض را بر وجود سند ضعیف، قرار داده و از فرض فقدان سند، غفلت کرده‌اند. برای جبران این کاستی، برخی کلمه «تشیید» را بر عنوان نظریه، افزوده و «تعويض الأسانيد و تشييدها» گفته‌ تا شامل فرض فراموش‌شده مذکور نیز بشود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.