الرد علی جمیع المخالفین (الخوارج، المرجئة، المعتزلة): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ابي‌خزر يغلا بن زلتاف' به 'ابی‌خزر یغلا بن زلتاف') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
[[حمو، کروم الحاج احمد]] (مصحح) | [[حمو، کروم الحاج احمد]] (مصحح) | ||
| زبان = | | زبان = عربی | ||
| کد کنگره =/ر4الف2 242/2 BP | | کد کنگره =/ر4الف2 242/2 BP | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| ناشر = | | ناشر = مکتبة الضامري للنشر و التوزيع | ||
| مکان نشر =اردن - عمان | | مکان نشر =اردن - عمان | ||
| سال نشر = | | سال نشر = 2008م , 1428ق | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE56028AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE56028AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = | | چاپ = | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =56028 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الرد علی جميع المخالفين (الخوارج، المرجئه، المعتزله...)'''، اثر [[ابی‌خزر یغلا بن زلتاف|ابوخزر یغلا بن زلتاف]] (متوفی 380ق)، کتابی است در موضوع کلام در مذهب اباضیه در رد برخی از فرق اسلامی که نویسنده آن را برای یحیی بن ابویحیی نفوسی نگاشته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص13</ref>. | |||
این اثر توسط [[نامي، عمرو خليفة|عمرو خلیفه نامی]]، تحقیق و توسط [[ابراهيم، سعيد مسعود|سعید مسعود بن ابراهیم]] و [[حمو، کروم الحاج احمد|احمد بن حمو]]، مقدمه‌نگاری، تعلیقه‌نویسی و بازنگری شده است. | |||
این اثر توسط عمرو خلیفه | |||
برای این اثر نام‌های متفاوتی ذکر شده که محقق عنوان مذکور را برگزیده است<ref>ر.ک: تمهید، صفحه ب</ref>. | برای این اثر نام‌های متفاوتی ذکر شده که محقق عنوان مذکور را برگزیده است<ref>ر.ک: تمهید، صفحه ب</ref>. | ||
به اعتقاد سعید | به اعتقاد [[ابراهيم، سعيد مسعود|سعید مسعود]]، این کتاب، نمونه‌ای بارز و زنده از حرکت علمی و فکریی است که در بلاد مسلمین خصوصاً در مناطق غرب عربی صورت گرفته که نظرات اباضیان را در گذشته دور به نمایش می‌گذارد<ref>ر.ک: مقدمه سعید مسعود، صفحه ز</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
در ابتدای کتاب، یک تمهید از احمد بن | در ابتدای کتاب، یک تمهید از [[حمو، کروم الحاج احمد|احمد بن حمو]]، یک مقدمه با عنوان «بين يدي الكتاب» از [[ابراهيم، سعيد مسعود|سعید مسعود]]، شرح زندگانی [[نامي، عمرو خليفة|عمرو خلیفه نامی]] و یک مقدمه از محقق، ذکر شده است. | ||
روش مصنف در این اثر استفاده از گفتگوی منطقی و جدل با دلایل قوی جهت قانع کردن مخالفین است که در اثنای کلامش برخی از اصطلاحات همچون «ما يدخل عليهم»، به معنای «ما يرد عليهم» و «و في وجودنا»، به معنای «و في نظرنا» استفاده برده است. | روش مصنف در این اثر استفاده از گفتگوی منطقی و جدل با دلایل قوی جهت قانع کردن مخالفین است که در اثنای کلامش برخی از اصطلاحات همچون «ما يدخل عليهم»، به معنای «ما يرد عليهم» و «و في وجودنا»، به معنای «و في نظرنا» استفاده برده است. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۵: | ||
اکنون به نمونه‌ای از کار نویسنده توجه بفرمایید: | اکنون به نمونه‌ای از کار نویسنده توجه بفرمایید: | ||
«از کسانی که می‌گویند: اسماء خدا مخلوق است، می‌پرسیم: مقصودتان کدام اسماء است؟ اگر بگویند: الله، رحمن، رحیم و... می‌گوییم: آیا در ازل، وقتی که هیچ آفرینش و خلقی نبود، او الله، رحمن و... نبود؟ اگر بگویند: در آن مرحله، او نه الله بود، نه رحمان بود و نه... در این صورت، نص سخن خود خدا را رد کرده‌اند؛ چون خداوند خود در کتابش می‌گوید: '''هو الرحمن الرحيم''' (بقره: 163)؛ پس از دو حال خارج نیست: یا این خبر، اخبار از ذاتش است یا اخبار از غیر ذاتش. اگر بگویند: اخبار از ذاتش است، این می‌شود همان عقیده ما و اگر بگویند: اخبار از غیر ذاتش است، بنابراین ممکن دانسته‌اند که ذات او نه الله است، نه رحمان، نه... و این رد بر خداست؛ زیرا خدا بود، درحالی‌که خلقی نبود، پس خلق را بر گونه‌های مختلف پدید آورد...»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص13-14</ref>. | |||
«از کسانی که می‌گویند: اسماء خدا مخلوق است، می‌پرسیم: مقصودتان کدام اسماء است؟ اگر بگویند: الله، رحمن، رحیم و... می‌گوییم: آیا در ازل، وقتی که هیچ آفرینش و خلقی نبود، او الله، رحمن و... نبود؟ اگر بگویند: در آن مرحله، او نه الله بود، نه رحمان بود و نه... در این صورت، نص سخن خود خدا را رد کرده‌اند؛ چون خداوند خود در کتابش می‌گوید:'''هو الرحمن الرحيم''' (بقره: 163)؛ پس از دو حال خارج نیست: یا این خبر، اخبار از ذاتش است یا اخبار از غیر ذاتش. اگر بگویند: اخبار از ذاتش است، این می‌شود همان عقیده ما و اگر بگویند: اخبار از غیر ذاتش است، بنابراین ممکن دانسته‌اند که ذات او نه الله است، نه رحمان، نه... و این رد بر خداست؛ زیرا خدا بود، درحالی‌که خلقی نبود، پس خلق را بر گونه‌های مختلف پدید آورد...»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص13-14</ref>. | |||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[معجم أعلام الإباضية من القرن الأول الهجري إلی العصر الحاضر]] | |||
[[معجم مصطلحات الإباضية]] | |||
[[العقود الفضية في أصول الإباضية]] | |||
[[الإباضية بين الفرق الإسلامية]] | |||
[[نظرية الإمامة عند الأباضية]] | |||
[[جاذبه و دافعه علی علیه‌السلام]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۷۹: | خط ۹۱: | ||
[[رده:فرق شیعه]] | [[رده:فرق شیعه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۲۷
| الرد علي جميع المخالفين (الخوارج، المرجئة، المعتزلة...) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابی‌خزر یغلا بن زلتاف (نویسنده)
نامي، عمرو خليفة (محقق) ابراهيم، سعيد مسعود (مصحح) حمو، کروم الحاج احمد (مصحح) |
| ناشر | مکتبة الضامري للنشر و التوزيع |
| مکان نشر | اردن - عمان |
| سال نشر | 2008م , 1428ق |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ر4الف2 242/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الرد علی جميع المخالفين (الخوارج، المرجئه، المعتزله...)، اثر ابوخزر یغلا بن زلتاف (متوفی 380ق)، کتابی است در موضوع کلام در مذهب اباضیه در رد برخی از فرق اسلامی که نویسنده آن را برای یحیی بن ابویحیی نفوسی نگاشته است[۱].
این اثر توسط عمرو خلیفه نامی، تحقیق و توسط سعید مسعود بن ابراهیم و احمد بن حمو، مقدمه‌نگاری، تعلیقه‌نویسی و بازنگری شده است.
برای این اثر نام‌های متفاوتی ذکر شده که محقق عنوان مذکور را برگزیده است[۲].
به اعتقاد سعید مسعود، این کتاب، نمونه‌ای بارز و زنده از حرکت علمی و فکریی است که در بلاد مسلمین خصوصاً در مناطق غرب عربی صورت گرفته که نظرات اباضیان را در گذشته دور به نمایش می‌گذارد[۳].
ساختار
در ابتدای کتاب، یک تمهید از احمد بن حمو، یک مقدمه با عنوان «بين يدي الكتاب» از سعید مسعود، شرح زندگانی عمرو خلیفه نامی و یک مقدمه از محقق، ذکر شده است.
روش مصنف در این اثر استفاده از گفتگوی منطقی و جدل با دلایل قوی جهت قانع کردن مخالفین است که در اثنای کلامش برخی از اصطلاحات همچون «ما يدخل عليهم»، به معنای «ما يرد عليهم» و «و في وجودنا»، به معنای «و في نظرنا» استفاده برده است.
مؤلف نسبت به نظرات متفاوت در یک مسئله، همچون یک مجتهد غیر مقلد عمل کرده؛ لذا مثلا در ترجیح بین مسائل می‌گوید: «و الجواب الأول أحب ألي»...[۴].
بیشتر مطالب کتاب در قالب سؤال و جواب بیان شده است.
گزارش محتوا
این اثر رساله‌ای است از یکی از شیوخ متقدم اباضیه مغرب که مسائل کلامی را در رد برخی از فرق اسلامی مطرح نموده است[۵]. نویسنده این اثر درصدد رد فرقه‌های دیگر غیر از اباضیه، از قبیل معتزله و جهمیه و خوارج و... بلکه رد فرقه‌هایی از اباضیه، مانند حسینیه و... است[۶].
لازم است خواننده این کتاب به نکات زیر توجه داشته باشد:
- تغیر ضمیر خطاب: نویسنده، گاه خود سؤال می‌کند، گاه خصم یا شاگرد نویسنده از وی پرسش می‌نماید و گاه پرسش‌کننده، مجهول است و گاه نویسنده سؤال را چنین ابراز می‌دارد: «أخبرونا».
- کتاب دارای نه خاتمه است؛ درحالی‌که پایان کتاب، فاقد خاتمه می‌باشد.
- ماده علمی کتاب، پربار و افق دید آن گسترده است[۷].
در این کتاب، شماری از مسائل کلامی که محل اختلاف و معرکه آراست، مطرح شده؛ مسائلی از قبیل: مسئله اسماء الهی (آیا این اسماء مخلوقند یا قدیم)؛ مسئله وقوف که با موضوع ولایت و برائت مرتبط است؛ زنی که تن به عمل ناهنجار در مادون فرج خود داده (آیا در این عمل، تکفیر می‌شود و برائت از وی لازم است)؛ مسئله خلق افعال؛ مسئله استطاعت و اراده بررسی قول مرجئه و اقوال صفریه (فرقه‌ای از خوارج) در باب ایمان؛ مسئله کف (دست نگه داشتن، خودداری کردن)؛ مسئله تولد (آثاری که از فعل فاعل ناشی می‌شود، بی‌آنکه وی در آنها دارای قصد و اختیاری باشد) و...[۸].
اکنون به نمونه‌ای از کار نویسنده توجه بفرمایید:
«از کسانی که می‌گویند: اسماء خدا مخلوق است، می‌پرسیم: مقصودتان کدام اسماء است؟ اگر بگویند: الله، رحمن، رحیم و... می‌گوییم: آیا در ازل، وقتی که هیچ آفرینش و خلقی نبود، او الله، رحمن و... نبود؟ اگر بگویند: در آن مرحله، او نه الله بود، نه رحمان بود و نه... در این صورت، نص سخن خود خدا را رد کرده‌اند؛ چون خداوند خود در کتابش می‌گوید:هو الرحمن الرحيم (بقره: 163)؛ پس از دو حال خارج نیست: یا این خبر، اخبار از ذاتش است یا اخبار از غیر ذاتش. اگر بگویند: اخبار از ذاتش است، این می‌شود همان عقیده ما و اگر بگویند: اخبار از غیر ذاتش است، بنابراین ممکن دانسته‌اند که ذات او نه الله است، نه رحمان، نه... و این رد بر خداست؛ زیرا خدا بود، درحالی‌که خلقی نبود، پس خلق را بر گونه‌های مختلف پدید آورد...»[۹].
وضعیت کتاب
پاورقی‌های کتاب، به ذکر اختلاف نسخ، ترجمه اعلام و مذاهب و اصطلاحات اختصاص یافته است.
فهارس فنی در انتهای کتاب ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
تمهید، مقدمه‌ها و متن کتاب.