۱۰۶٬۸۱۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '</div> '''' به '</div> '''') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
||
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR06901.jpg|بندانگشتی|نجمالدوله، عبدالغفار بن علیمحمد]] | [[پرونده:NUR06901.jpg|بندانگشتی|نجمالدوله، عبدالغفار بن علیمحمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |نجمالدوله، عبدالغفار بن علیمحمد | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |علىمحمد اصفهانى | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |1255ق (و به روایتى1259ق) | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |اصفهان | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |جمادى الاولى1326ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" | | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[سفرنامه دوم نجمالدوله به خوزستان]] | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE06901AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
''' | '''عبدالغفار خان نجمالدوله''' (1255یا 1259-1326ق)، ریاضیدان، منجم، نویسنده و پژوهشگر اجتماعی، از فرهیختگان و رجال دوره ناصرالدین شاه قاجار | ||
== | == ولادت == | ||
به سال1255ق (و به روایتى1259ق) در اصفهان در خاندانى که به علم و دانش شهره بود، متولد شد. | |||
پدر وى ملا علىمحمد اصفهانى، از اجلّه فضلاى دوران و از زمره مفاخر علمى مسلم شهر اصفهان بلکه ایران محسوب مىشد. | |||
==تحصیلات== | |||
عبدالغفارخان علوم مرسوم زمان، به ویژه کل ریاضیات و هیئت قدیم را نزد پدر آموخت و آنگاه به همراه وى به تهران نقل مکان کرد. در آن ایام وى در زمره شاگردان دارالفنون درآمد و با علوم جدید، به خصوص ریاضیات آشنا شد و بر اثر تماس با معلمان فرنگى مدرسه، با زبانهاى خارجى، به ویژه زبان فرانسه، آشنایى کافى یافت. | |||
وى در سال1290ق ملقب به نجم | دوران تعلم وى در دارالفنون چندان طولانى نبود. به نوشته خود وى هنوز به بیست سالگى نرسیده بود که به تدریس ریاضیات مشغول شد و سمت معلم کل علوم ریاضى دارالفنون بدو محوّل شد. | ||
عبدالغفار براى رفع نارسایى و کمبود کتابهاى درسى به خصوص در زمینه علوم و معارف جدید به فکر تألیف متون درسى افتاد و بدین منظور براى تنظیم مراتب تحصیل هر علم که درس مىگفت، کتابى در زمینه آن تألیف کرد و ضمنا به نگارش چند کتاب غیر درسى نیز پرداخت. این کتابها طیف وسیعى از علوم و فنون مختلف از حساب، هندسه، جبر و مثلثات گرفته تا هیئت، جغرافیا، نقشهبردارى و... را در برمىگرفت. از اینرو جاى شگفتى نیست که برخى از تذکرهنویسان عهد ناصرى از وى به عنوان نیوتن عصر و ارشمیدس عهد یاد مىکنند. | |||
وى در سال1290ق ملقب به نجم الملک شد که با منصب منجمباشیگرى مخصوص دربار همایون و طبع تقویم به حکم شاه مختص او گردید و سپس در سال1313ق لقب نجمالدوله یافت. | |||
==خدمات علمی و عمرانی== | ==خدمات علمی و عمرانی== | ||
وى در طول زندگى خود منشا انواع خدمات علمى و عمرانى ارزنده | وى در طول زندگى خود منشا انواع خدمات علمى و عمرانى ارزنده گردیده که از آن جمله عبارتند از: | ||
# استخراج | # استخراج تقویم رسمى کشور | ||
# | # تطبیق سالهاى هجرى قمرى و میلادى. | ||
# نقشهبردارى از شهرها و راهها | # نقشهبردارى از شهرها و راهها | ||
# انجام | # انجام نخستین سرشمارى جمعیت تهران در زمان ناصرالدین شاه به سال1284قو... | ||
==وفات== | |||
وى در جمادى الاولى1326ق در سن 71 سالگی در تهران درگذشت و در صفائیه شهر ری (محله چشمه علی) به خاک سپرده شد. | |||
== آثار == | == آثار == | ||
# حل ما | # حل ما لاینحل | ||
# | # کفایه الحساب | ||
# جداول | # جداول لگاریتم | ||
# علم | # علم جغرافیا | ||
# اصول علم جغرافى | # اصول علم جغرافى | ||
# | # طبیعى و سیاسى | ||
# فروع علم | # فروع علم جغرافیا | ||
# | # بدایة النجوم | ||
# | # نهایة الحساب | ||
# قانون ناصرى | # قانون ناصرى | ||
# سفرنامه خوزستان و... | # سفرنامه خوزستان و... | ||
== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[سفرنامه دوم نجمالدوله به خوزستان]] | [[سفرنامه دوم نجمالدوله به خوزستان]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:منجمان]] | |||
[[رده:ریاضیدانان]] | |||
[[رده:آبان(1400)]] |