پرش به محتوا

نجم‌الدوله، عبدالغفار: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - '</div> '''' به '</div> '''')
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR06901.jpg|بندانگشتی|نجم‌الدوله، عبدالغفار بن علی‌محمد]]
[[پرونده:NUR06901.jpg|بندانگشتی|نجم‌الدوله، عبدالغفار بن علی‌محمد]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|نجم‌الدوله، عبدالغفار بن علی‌محمد
! نام!! data-type="authorName" |نجم‌الدوله، عبدالغفار بن علی‌محمد
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام‌های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'|  
| data-type="authorOtherNames" |  
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |على‌محمد اصفهانى
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|
| data-type="authorbirthDate" |1255ق (و به روایتى1259ق)
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |اصفهان
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|1326 ق
| data-type="authorDeathDate" |جمادى الاولى1326ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
| data-type="authorWritings" |[[سفرنامه دوم نجم‌الدوله به خوزستان]]
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE6901AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE06901AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>


'''عبدالغفارخان نجم‌الدوله''' به سال1255ق (و به روايتى1259ق) در اصفهان در خاندانى كه به علم و دانش شهره بود، متولد شد.
'''عبدالغفار خان نجم‌الدوله''' (1255یا 1259-1326ق)،  ریاضیدان، منجم، نویسنده و پژوهشگر اجتماعی، از فرهیختگان و رجال دوره ناصرالدین شاه قاجار
پدر وى ملا على‌محمد اصفهانى، از اجلّه فضلاى دوران و از زمره مفاخر علمى مسلم شهر اصفهان بلكه ايران محسوب مى‌شد.


==کسب علم و دانش==
== ولادت ==
به سال1255ق (و به روایتى1259ق) در اصفهان در خاندانى که به علم و دانش شهره بود، متولد شد.


عبدالغفارخان علوم مرسوم زمان، به ويژه كل رياضيات و هيئت قديم را نزد پدر آموخت و آن‌گاه به همراه وى به تهران نقل مكان كرد. در آن ايام وى در زمره شاگردان دارالفنون درآمد و با علوم جديد، به خصوص رياضيات آشنا شد و بر اثر تماس با معلمان فرنگى مدرسه، با زبان‌هاى خارجى، به ويژه زبان فرانسه، آشنايى كافى يافت.
پدر وى ملا على‌محمد اصفهانى، از اجلّه فضلاى دوران و از زمره مفاخر علمى مسلم شهر اصفهان بلکه ایران محسوب مى‌شد.


دوران تعلم وى در دارالفنون چندان طولانى نبود. به نوشته خود وى هنوز به بيست سالگى نرسيده بود كه به تدريس رياضيات مشغول شد و سمت معلم كل علوم رياضى دارالفنون بدو محوّل شد.
==تحصیلات==


عبدالغفار براى رفع نارسايى و كمبود كتاب‌هاى درسى به خصوص در زمينه علوم و معارف جديد به فكر تألیف متون درسى افتاد و بدين منظور براى تنظيم مراتب تحصيل هر علم كه درس مى‌گفت، كتابى در زمينه آن تألیف كرد و ضمنا به نگارش چند كتاب غير درسى نيز پرداخت. اين كتاب‌ها طيف وسيعى از علوم و فنون مختلف از حساب، هندسه، جبر و مثلثات گرفته تا هيئت، جغرافيا، نقشه‌بردارى و... را در برمى‌گرفت. از اين‌رو جاى شگفتى نيست كه برخى از تذكره‌نويسان عهد ناصرى از وى به عنوان نيوتن عصر و ارشميدس عهد ياد مى‌كنند.
عبدالغفارخان علوم مرسوم زمان، به ویژه کل ریاضیات و هیئت قدیم را نزد پدر آموخت و آن‌گاه به همراه وى به تهران نقل مکان کرد. در آن ایام وى در زمره شاگردان دارالفنون درآمد و با علوم جدید، به خصوص ریاضیات آشنا شد و بر اثر تماس با معلمان فرنگى مدرسه، با زبان‌هاى خارجى، به ویژه زبان فرانسه، آشنایى کافى یافت.


وى در سال1290ق ملقب به نجم الملك شد كه با منصب منجم‌باشيگرى مخصوص دربار همايون و طبع تقويم به حكم شاه مختص او گرديد و سپس در سال1313ق لقب نجم‌الدوله يافت.
دوران تعلم وى در دارالفنون چندان طولانى نبود. به نوشته خود وى هنوز به بیست سالگى نرسیده بود که به تدریس ریاضیات مشغول شد و سمت معلم کل علوم ریاضى دارالفنون بدو محوّل شد.
 
عبدالغفار براى رفع نارسایى و کمبود کتاب‌هاى درسى به خصوص در زمینه علوم و معارف جدید به فکر تألیف متون درسى افتاد و بدین منظور براى تنظیم مراتب تحصیل هر علم که درس مى‌گفت، کتابى در زمینه آن تألیف کرد و ضمنا به نگارش چند کتاب غیر درسى نیز پرداخت. این کتاب‌ها طیف وسیعى از علوم و فنون مختلف از حساب، هندسه، جبر و مثلثات گرفته تا هیئت، جغرافیا، نقشه‌بردارى و... را در برمى‌گرفت. از این‌رو جاى شگفتى نیست که برخى از تذکره‌نویسان عهد ناصرى از وى به عنوان نیوتن عصر و ارشمیدس عهد یاد مى‌کنند.
 
وى در سال1290ق ملقب به نجم الملک شد که با منصب منجم‌باشیگرى مخصوص دربار همایون و طبع تقویم به حکم شاه مختص او گردید و سپس در سال1313ق لقب نجم‌الدوله یافت.


==خدمات علمی و عمرانی==
==خدمات علمی و عمرانی==


وى در طول زندگى خود منشا انواع خدمات علمى و عمرانى ارزنده گرديده كه از آن جمله عبارتند از:
وى در طول زندگى خود منشا انواع خدمات علمى و عمرانى ارزنده گردیده که از آن جمله عبارتند از:


# استخراج تقويم رسمى كشور
# استخراج تقویم رسمى کشور
# تطبيق سال‌هاى هجرى قمرى و ميلادى.
# تطبیق سال‌هاى هجرى قمرى و میلادى.
# نقشه‌بردارى از شهرها و راه‌ها
# نقشه‌بردارى از شهرها و راه‌ها
# انجام نخستين سرشمارى جمعيت تهران در زمان ناصرالدين شاه به سال1284ق‌و...
# انجام نخستین سرشمارى جمعیت تهران در زمان ناصرالدین شاه به سال1284ق‌و...
 
==وفات==
 
وى در جمادى الاولى1326ق در سن 71 سالگی در تهران درگذشت و در صفائیه شهر ری (محله چشمه علی) به خاک سپرده شد.


== آثار ==
== آثار ==


# حل ما لاينحل
# حل ما لاینحل
# كفايه الحساب
# کفایه الحساب
# جداول لگاريتم
# جداول لگاریتم
# علم جغرافيا
# علم جغرافیا
# اصول علم جغرافى
# اصول علم جغرافى
# طبيعى و سياسى
# طبیعى و سیاسى
# فروع علم جغرافيا
# فروع علم جغرافیا
# بداية النجوم
# بدایة النجوم
# نهاية الحساب
# نهایة الحساب
# قانون ناصرى
# قانون ناصرى
# سفرنامه خوزستان و...
# سفرنامه خوزستان و...


==وفات==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


وى در جمادى الاولى1326ق درگذشت.
== وابسته‌ها ==
{{وابسته‌ها}}
[[سفرنامه دوم نجم‌الدوله به خوزستان]]
[[سفرنامه دوم نجم‌الدوله به خوزستان]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:منجمان]]
[[رده:ریاضیدانان]]
[[رده:آبان(1400)]]