كشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ کشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية را به [[كشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الر...)
    جز (جایگزینی متن - '،ص' به '، ص')
    (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR11388J1.jpg|بندانگشتی|کشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية]]
    | تصویر =NUR11388J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =کشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|کشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية
    [[منذری، عمر بن مسعود]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =عربی
    |نام های دیگر کتاب
    | کد کنگره =‏BF‎‏ ‎‏1418‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏م‎‏3
    |data-type='otherBookNames'|
    | موضوع =
    |-
    اعداد (علوم غریبه) - متون قدیمی تا قرن 14
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[منذری، عمر بن مسعود]] (نويسنده)
    |-
    |زبان  
    |data-type='language'|عربی
    |-
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BF‎‏ ‎‏1418‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏م‎‏3
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|اعداد (علوم غریبه) - متون قدیمی تا قرن 14


    علم الحروف - متون قدیمی تا قرن 14
    علم الحروف - متون قدیمی تا قرن 14
    خط ۲۶: خط ۱۵:


    نجوم - متون قدیمی تا قرن 14
    نجوم - متون قدیمی تا قرن 14
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    مؤسسة الأعلمي للمطبوعات
    |data-type='publisher'|مؤسسة الأعلمي للمطبوعات
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر = 1423 ق یا 2003 م
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1423 هـ.ق یا 2003 م
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11388AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11388AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =3
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =11388
    | کتابخوان همراه نور =11388
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر|كشف الأسرار (ابهام زدایی)}}


    == معرفى اجمالى: ==
    '''كشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية''' اثر عربى [[منذری، عمر بن مسعود|علامه عمر بن مسعود بن ساعد المنذرى]]، متوفاى (1160ق)، پيرامون علوم و اسرار مخفى و نهانى است كه در اجرام و كواكب آسمانى و همچنين اسرارى كه در حروف وجود دارد سخن مى‌گويد. مؤلف، در ضمن اين دو موضوع اصلى، مطالب ديگرى را مانند اخلاق، شناخت و معرفت خدا و... بيان مى‌نمايد.
     
     
    «كشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية» اثر عربى علامه عمر بن مسعود بن ساعد المنذرى، متوفاى (1160ق)،پيرامون علوم و اسرار مخفى و نهانى است كه در اجرام و كواكب آسمانى و همچنين اسرارى كه در حروف وجود دارد سخن مى‌گويد. مؤلف، در ضمن اين دو موضوع اصلى، مطالب ديگرى را مانند اخلاق، شناخت و معرفت خدا و... بيان مى‌نمايد.
     
    == ساختار: ==
     


    == ساختار==
    كتاب، در سه جلد تأليف شده است و از نظر مطالب داراى حجم زياد با محتواى بسيار خوب و عالى مى‌باشد.
    كتاب، در سه جلد تأليف شده است و از نظر مطالب داراى حجم زياد با محتواى بسيار خوب و عالى مى‌باشد.


    كتاب با مقدمه مولف آغاز و مطالب در سه جلد،در شش جزء و هر جزء، در چندين باب، تنظيم شده است.
    كتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در سه جلد، در شش جزء و هر جزء، در چندين باب، تنظيم شده است.


    نويسنده مباحث را با تقرير اصول و مبانى علم نجوم، علت نياز به آن و مختصات هر برج، آغاز كرده،پس از توضيح كواكب سبعه و تاثيرات آن‌ها در سعادت و نحوست، به بحث از تسخير كواكب سبعه و مطالب مربوط به هر يك از آن‌ها پرداخته، پس از بحث و بررسى علم حروف مرقومه و اسرار آن، به تعريف علم تكسير، استخراج اسماء، اظهار ارواح نورانيه و... پرداخته است.در پايان، مباحثى پيرامون تسخير روح و جن، بيان گرديده است.
    نویسنده مباحث را با تقرير اصول و مبانى علم نجوم، علت نياز به آن و مختصات هر برج، آغاز كرده، پس از توضيح كواكب سبعه و تاثيرات آن‌ها در سعادت و نحوست، به بحث از تسخير كواكب سبعه و مطالب مربوط به هر يك از آن‌ها پرداخته، پس از بحث و بررسى علم حروف مرقومه و اسرار آن، به تعريف علم تکسیر، استخراج اسماء، اظهار ارواح نورانيه و... پرداخته است.در پايان، مباحثى پيرامون تسخير روح و جن، بيان گرديده است.


    مؤلف، در بيان مطالب از آيات و روايات نيز استفاده نموده است.
    مؤلف، در بيان مطالب از آيات و روايات نيز استفاده نموده است.


    == گزارش محتوا: ==
    == گزارش محتوا==
     
    مؤلف، در مقدمه بيان مى‌كند كه شريف‌ترين، بلند مرتبه‌ترين، با فضيلت‌ترين، پرسودترين و كاملترين مطالب و علوم، عبارت است از دست‌يابى و رسيدن به حقايق علوم و معارف و دقت و بازرسى در نكته‌ها و لطايف علوم، به خصوص علومِ پيرامون اسرار مخفى در اجرام آسمانى و اسرار موجود در حروف؛ چون اين علم، به نفسه از ساير علوم برترى دارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7367/1/5 مقدمه کتاب، ص5-6]</ref>
     
    مؤلف، در مقدمه بيان مى‌كند كه شريف‌ترين، بلند مرتبه‌ترين، با فضيلت‌ترين، پرسودترين و كاملترين مطالب و علوم، عبارت است از دست‌يابى و رسيدن به حقايق علوم و معارف و دقت و بازرسى در نكته‌ها و لطايف علوم، به خصوص علومِ پيرامون اسرار مخفى در اجرام آسمانى و اسرار موجود در حروف؛ چون اين علم، به نفسه از ساير علوم برترى دارد.
     
    جلد اول، جزء اول و دوم را در خود جاى داده است. جزء اول، در رابطه با تقرير اصول علم نجوم و اضطرار و نياز به آن و امورى كه به برج‌ها و صور فلكى، اختصاص دارد، مى‌باشد.


    مؤلف، ابتدا در مورد فضيلت، اهميت، ارزش علم نجوم و شروط اشتغال به آن مطالبى را بيان كرده است. وى براى كسى كه اشتغال به اين علوم دارد، يازده شرط را بيان مى‌كند:
    جلد اول، جزء اول و دوم را در خود جاى داده است. جزء اول، در رابطه با تقرير اصول علم نجوم و اضطرار و نياز به آن و امورى كه به برج‌ها و صور فلكى، اختصاص دارد، مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7367/1/11 متن کتاب، ص11]</ref>


    1. كتمان.
    مؤلف، ابتدا در مورد فضيلت، اهميت، ارزش علم نجوم<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7367/1/13 همان، ص13]</ref> و شروط اشتغال به آن<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7367/1/18 همان، ص18]</ref> مطالبى را بيان كرده است. وى براى كسى كه اشتغال به اين علوم دارد، يازده شرط را بيان مى‌كند:


    2. تمرين و ممارست اين علم در شب اولى.
    # كتمان.
     
    # تمرين و ممارست اين علم در شب اولى.
    3. خير بودن اين اعمال در اوقات خاصى و...
    # خير بودن اين اعمال در اوقات خاصى و...


    در ادامه، وى به اين نكته اشاره دارد كه اين علوم در زندگى انسان داراى اثر مى‌باشد و براى اين مطلب خود استدل‌هايى را بيان كرده است.
    در ادامه، وى به اين نكته اشاره دارد كه اين علوم در زندگى انسان داراى اثر مى‌باشد و براى اين مطلب خود استدل‌هايى را بيان كرده است.


    وى همچنين از طبايع برج‌ها سخن گفته و آثارى كه اين بروج در زندگى انسان، از جمله در اخلاق، علل و امراض، طبقات مردم، شهرها، نواحى، حيوانات و...دارد را بيان كرده است. اسامى اين برج‌ها كه دوازده عدد مى‌باشد عبارت است از:
    وى همچنين از طبايع برج‌ها<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7367/1/58 همان، ص58]</ref> سخن گفته و آثارى كه اين بروج در زندگى انسان، از جمله در اخلاق، علل و امراض، طبقات مردم، شهرها، نواحى، حيوانات و...دارد را بيان كرده است. اسامى اين برج‌ها كه دوازده عدد مى‌باشد عبارت است از:


    حمل؛ ثور؛ جوزاء؛ سرطان؛ اسد؛ سنبله؛ ميزان؛ عقرب؛ قوس؛ جدى؛ دلو؛ حوت.
    حمل؛ ثور؛ جوزاء؛ سرطان؛ اسد؛ سنبله؛ ميزان؛ عقرب؛ قوس؛ جدى؛ دلو؛ حوت.


    جزء دوم در احوال و اوضاع كواكب هفتگانه و شناخت طبايع آنها، رابطه و اثر اين كواكب در نحوست و سعادت، در قوت و ضعف و امور ديگر مى‌باشد.
    جزء دوم در احوال و اوضاع كواكب هفتگانه و شناخت طبايع آنها، رابطه و اثر اين كواكب در نحوست و سعادت، در قوت و ضعف و امور ديگر مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7367/1/135 همان، ص135]</ref>


    كواكب هفت گانه كه مؤلف ذكر مى‌كند، شامل خورشيد، ماه، مشترى، زهره، مريخ، عطارد و زحل است.
    كواكب هفت گانه كه مؤلف ذكر مى‌كند، شامل خورشيد، ماه، مشترى، زهره، مريخ، عطارد و زحل است.


    مؤلف، در باب اول اين جزء كه در موضوع معرفت و شناخت اين كواكب در سردى و گرمى و همچنين خشكى و رطوبت است چنين بيان مى‌كند:«احوال و اوضاع اين كواكب از اختلاف طبايع برج‌ها اثر مى‌پذيرد. مانند روح نسبت به بدن، چنان‌چه نفس آدمى به مزاج و حالات بدن بستگى دارد. سردى و گرمى اين كواكب نيز بستگى به برج‌ها دارد».
    مؤلف، در باب اول اين جزء كه در موضوع معرفت و شناخت اين كواكب در سردى و گرمى و همچنين خشكى و رطوبت است چنين بيان مى‌كند: «احوال و اوضاع اين كواكب از اختلاف طبايع برج‌ها اثر مى‌پذيرد. مانند روح نسبت به بدن، چنان‌چه نفس آدمى به مزاج و حالات بدن بستگى دارد. سردى و گرمى اين كواكب نيز بستگى به برج‌ها دارد».<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7367/1/135 همان]</ref>


    مؤلف، در اين جزء، سى و دو حالات مختلف اين كواكب را از كتاب غايت و كمال بيان نموده است. مانند: اقبال، ادبار، اتصال، نظر، انصراف، جمع، منع، اعتراض، قبول، مشاركت و... سپس هر حالت شرح و توضيح‌داده شده است.
    مؤلف، در اين جزء، سى و دو حالات مختلف اين كواكب را از كتاب غايت و كمال بيان نموده است. مانند: اقبال، ادبار، اتصال، نظر، انصراف، جمع، منع، اعتراض، قبول، مشاركت و... سپس هر حالت شرح و توضيح‌داده شده است.
    خط ۸۹: خط ۶۹:
    تتمه جزء دوم و جزء سوم، چهارم و پنجم، در جلد دوم، جاى گرفته است. جزء سوم، پيرامون تسخير كواكب و امورى كه به كواكب نسبت مى‌دهند، بوده و از تاثير اعمال و رفتار انسان در ساعت‌ها و زمان‌هاى مختلف اين كواكب نيز سخن به ميان آمده است.
    تتمه جزء دوم و جزء سوم، چهارم و پنجم، در جلد دوم، جاى گرفته است. جزء سوم، پيرامون تسخير كواكب و امورى كه به كواكب نسبت مى‌دهند، بوده و از تاثير اعمال و رفتار انسان در ساعت‌ها و زمان‌هاى مختلف اين كواكب نيز سخن به ميان آمده است.


    منظور مؤلف، از تسخير اين كواكب، اين است كه در حالت‌ها و زمان‌هاى مختلفِ اين كواكب، رفتار و اعمال انسان بايد متناسب با آنها باشد. مثلا بيان مى‌كند كه در ابتداى هر ماه (قمر و ماه يكى از كواكب سبعه است) پوشيدن لباس سفيد و در انتهاى هرماه پوشيدن لباس قرمز به حكم تجربه واجب است.
    منظور مؤلف، از تسخير اين كواكب، اين است كه در حالت‌ها و زمان‌هاى مختلفِ اين كواكب، رفتار و اعمال انسان بايد متناسب با آنها باشد. مثلاًبيان مى‌كند كه در ابتداى هر ماه (قمر و ماه يكى از كواكب سبعه است) پوشيدن لباس سفيد و در انتهاى هرماه پوشيدن لباس قرمز به حكم تجربه واجب است.


    همچنين پيرامون تسخير خورشيد، مشترى، زهره و...،در مورد دفع ضررى كه از اسباب تسخير اين كواكب است،از غذاهايى كه بايد در حالات مختلف كواكب خورد، از روزهايى كه بايد روزه گرفت و... نيز مطالبى بيان شده است.
    همچنين پيرامون تسخير خورشيد، مشترى، زهره و...، در مورد دفع ضررى كه از اسباب تسخير اين كواكب است، از غذاهايى كه بايد در حالات مختلف كواكب خورد، از روزهايى كه بايد روزه گرفت و... نيز مطالبى بيان شده است.


    مطلب پايانى اين جزء، در مورد اختيار و انتخاب اعمال در ساعات مختلف بوده و پيرامون شناخت ساعت‌هاى روز و شب و اسامى و طبايع آن‌ها، مطالبى بيان و تشريح شده است.
    مطلب پايانى اين جزء، در مورد اختيار و انتخاب اعمال در ساعات مختلف بوده و پيرامون شناخت ساعت‌هاى روز و شب و اسامى و طبايع آن‌ها، مطالبى بيان و تشريح شده است.
    خط ۹۷: خط ۷۷:
    جزء چهارم، كوچكترين جرء كتاب بوده و در آن پيرامون اسرار و رموزى كه در حروف وجود دارد، بحث شده است.
    جزء چهارم، كوچكترين جرء كتاب بوده و در آن پيرامون اسرار و رموزى كه در حروف وجود دارد، بحث شده است.


    نويسنده در اين جزء، ضمن نام بردن از انواع حروف، مانند حروف بدون نقطه، يك‍ نقطه، دونقطه، سه نقطه، حروف ساده، مركب و...، پيرامون حروف ساده و تركيبى در قرآن مانند حرف «قاف»، حرف «صاد»، يا «الم» و... مطالبى را بيان كرده‌است.وى درباره هر كدام از حروف، مطالبى را به صورت مفصل بيان كرده است. براى نمونه، پيرامون الف مى‌گويد:«الف»، اول مخلوقات و باارزش‌ترين حرف است و در اين حرف، كليه مراتب عالم وجود دارد. «حرف باء» داراى سر خفى بوده و سر الهى در اين حرف است. وى «حرف سين» را يكى از حروف نورانى دانسته و معتقد است كه اين حرف، دايره‌اى است از سه جهت بالا، چپ و راست كه داراى نور مى‌باشد.پيرامون حروف ديگر نيز مطالبى به همين نحو بيان شده است.
    نویسنده در اين جزء، ضمن نام بردن از انواع حروف، مانند حروف بدون نقطه، يك‍ نقطه، دونقطه، سه نقطه، حروف ساده، مركب و...، پيرامون حروف ساده و تركيبى در قرآن مانند حرف «قاف»، حرف «صاد»، يا «الم» و... مطالبى را بيان كرده‌است.وى درباره هر كدام از حروف، مطالبى را به صورت مفصل بيان كرده است. براى نمونه، پيرامون الف مى‌گويد: «الف»، اول مخلوقات و باارزش‌ترين حرف است و در اين حرف، كليه مراتب عالم وجود دارد. «حرف باء» داراى سر خفى بوده و سر الهى در اين حرف است. وى «حرف سين» را يكى از حروف نورانى دانسته و معتقد است كه اين حرف، دايره‌اى است از سه جهت بالا، چپ و راست كه داراى نور مى‌باشد.پيرامون حروف ديگر نيز مطالبى به همين نحو بيان شده است.
     
    جز ء پنجم، در مورد كسر و ضرب اوقات، استخراج اسامى و اقسام اراواح نورانى مى‌باشد.نويسنده در اولين باب از اين بخش، پيرامون افعال افلاك‍ و ظاهر شدن آثار آن‌ها در عالم انسانى، سخن مى‌گويد.
     
    وى در باب‌هاى ديگر، در مورد اصل وجود آمدن حرف از عدم، اسرار و رموز ارواح در حروف، طبايع و مراتب حروف، حروف سعيده و باارزش، حروف مظلمه، حروف منوره، حروف ناطقه، معانى علم تكسير و اسرا آن، اسماء حسناى الهى، اسم اعظم خداوند، ذكر تسبيح، دعا، شروط و آداب آن و... مطالبى را بيان كرده و آن‌ها را توضيح داده است.


    تتمه جزء پنجم و جزء ششم، در آخرين جلد، آمده است. جزء ششم، پيرامون تسخير ارواح و جن مى‌باشد. مؤلف، اين تسخير را با توجه به اوضاع كواكب سبعه، و با شرايط و آداب مخصوص و داشتن نيت پاك‍ و سالم، صحيح و داراى اثر مى‌داند و بر اين مطلب دلايلى بيان مى‌كند.
    جز ء پنجم، در مورد كسر و ضرب اوقات، استخراج اسامى و اقسام اراواح نورانى مى‌باشد.نویسنده در اولين باب از اين بخش، پيرامون افعال افلاك‍ و ظاهر شدن آثار آن‌ها در عالم انسانى، سخن مى‌گويد.


    در پايان اين جزء، چند باب كوتاه و مختصر آورده شده است: دو باب، در مورد رياضت سوره ياسين و سوره حمد(رياضت در اينجا به معناى گوشه نشينى براى تفكر و عبادت است) مى‌باشد. در اين دو باب، آداب تلاوت و خواص اين دو سوره را بيان شده است.
    وى در باب‌هاى ديگر، در مورد اصل وجود آمدن حرف از عدم، اسرار و رموز ارواح در حروف، طبايع و مراتب حروف، حروف سعيده و باارزش، حروف مظلمه، حروف منوره، حروف ناطقه، معانى علم تکسیر و اسرا آن، اسماء حسناى الهى، اسم اعظم خداوند، ذكر تسبيح، دعا، شروط و آداب آن و... مطالبى را بيان كرده و آن‌ها را توضيح داده است.


    يك باب ديگر هم، حرز و دعايى است در محافظت از بدى‌ها و شرها، كه مؤلف اين دعا را داراى فضايل زيادى دانسته كه قابل شمارش نيست.
    تتمه جزء پنجم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7369/1/5 همان،جزء5، ص5]</ref> و جزء ششم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7369/1/184 همان،جزء6، ص184]</ref>، در آخرين جلد، آمده است. جزء ششم، پيرامون تسخير ارواح و جن مى‌باشد. مؤلف، اين تسخير را با توجه به اوضاع كواكب سبعه، و با شرايط و آداب مخصوص و داشتن نيت پاک‍ و سالم، صحيح و داراى اثر مى‌داند و بر اين مطلب دلايلى بيان مى‌كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7369/1/184 همان]</ref>


    == وضعيت كتاب: ==
    در پايان اين جزء، چند باب كوتاه و مختصر آورده شده است: دو باب، در مورد رياضت سوره ياسين<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7369/1/245 همان، ص245]</ref> و سوره حمد(رياضت در اينجا به معناى گوشه نشينى براى تفكر و عبادت است) مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7369/1/246 همان، ص246]</ref> در اين دو باب، آداب تلاوت و خواص اين دو سوره را بيان شده است.


    يك باب ديگر هم، حرز و دعایى است در محافظت از بدى‌ها و شرها، كه مؤلف اين دعا را داراى فضايل زيادى دانسته كه قابل شمارش نيست.


    == وضعيت كتاب==
    فهرست مطالب و موضوعات هر جلد، در پايان همان جلد آمده است.
    فهرست مطالب و موضوعات هر جلد، در پايان همان جلد آمده است.


    پاورقى‌هاى كتاب، بسيار اندك بوده و در آن‌ها به ذكر منابع، پرداخته شده است.
    پاورقى‌هاى كتاب، بسيار اندك بوده و در آن‌ها به ذكر منابع، پرداخته شده است.


    == منابع: ==
    ==پانویس ==
    <references/>




    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن كتاب.
    مقدمه و متن كتاب.
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}




    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/7367 مطالعه کتاب کشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]


     
    [[رده:روانشناسی]]

    نسخهٔ ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۰۰

    کشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية
    كشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية
    پدیدآورانمنذری، عمر بن مسعود (نویسنده)
    ناشرمؤسسة الأعلمي للمطبوعات
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1423 ق یا 2003 م
    چاپ1
    موضوعاعداد (علوم غریبه) - متون قدیمی تا قرن 14

    علم الحروف - متون قدیمی تا قرن 14

    علوم غریبه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14

    نجوم - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد3
    کد کنگره
    ‏BF‎‏ ‎‏1418‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏م‎‏3
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf
    برای دیگر کاربردها، كشف الأسرار (ابهام زدایی) را ببینید.

    كشف الأسرار المخفية في علم الأجرام السماوية و الرقوم الحرفية اثر عربى علامه عمر بن مسعود بن ساعد المنذرى، متوفاى (1160ق)، پيرامون علوم و اسرار مخفى و نهانى است كه در اجرام و كواكب آسمانى و همچنين اسرارى كه در حروف وجود دارد سخن مى‌گويد. مؤلف، در ضمن اين دو موضوع اصلى، مطالب ديگرى را مانند اخلاق، شناخت و معرفت خدا و... بيان مى‌نمايد.

    ساختار

    كتاب، در سه جلد تأليف شده است و از نظر مطالب داراى حجم زياد با محتواى بسيار خوب و عالى مى‌باشد.

    كتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در سه جلد، در شش جزء و هر جزء، در چندين باب، تنظيم شده است.

    نویسنده مباحث را با تقرير اصول و مبانى علم نجوم، علت نياز به آن و مختصات هر برج، آغاز كرده، پس از توضيح كواكب سبعه و تاثيرات آن‌ها در سعادت و نحوست، به بحث از تسخير كواكب سبعه و مطالب مربوط به هر يك از آن‌ها پرداخته، پس از بحث و بررسى علم حروف مرقومه و اسرار آن، به تعريف علم تکسیر، استخراج اسماء، اظهار ارواح نورانيه و... پرداخته است.در پايان، مباحثى پيرامون تسخير روح و جن، بيان گرديده است.

    مؤلف، در بيان مطالب از آيات و روايات نيز استفاده نموده است.

    گزارش محتوا

    مؤلف، در مقدمه بيان مى‌كند كه شريف‌ترين، بلند مرتبه‌ترين، با فضيلت‌ترين، پرسودترين و كاملترين مطالب و علوم، عبارت است از دست‌يابى و رسيدن به حقايق علوم و معارف و دقت و بازرسى در نكته‌ها و لطايف علوم، به خصوص علومِ پيرامون اسرار مخفى در اجرام آسمانى و اسرار موجود در حروف؛ چون اين علم، به نفسه از ساير علوم برترى دارد.[۱]

    جلد اول، جزء اول و دوم را در خود جاى داده است. جزء اول، در رابطه با تقرير اصول علم نجوم و اضطرار و نياز به آن و امورى كه به برج‌ها و صور فلكى، اختصاص دارد، مى‌باشد.[۲]

    مؤلف، ابتدا در مورد فضيلت، اهميت، ارزش علم نجوم[۳] و شروط اشتغال به آن[۴] مطالبى را بيان كرده است. وى براى كسى كه اشتغال به اين علوم دارد، يازده شرط را بيان مى‌كند:

    1. كتمان.
    2. تمرين و ممارست اين علم در شب اولى.
    3. خير بودن اين اعمال در اوقات خاصى و...

    در ادامه، وى به اين نكته اشاره دارد كه اين علوم در زندگى انسان داراى اثر مى‌باشد و براى اين مطلب خود استدل‌هايى را بيان كرده است.

    وى همچنين از طبايع برج‌ها[۵] سخن گفته و آثارى كه اين بروج در زندگى انسان، از جمله در اخلاق، علل و امراض، طبقات مردم، شهرها، نواحى، حيوانات و...دارد را بيان كرده است. اسامى اين برج‌ها كه دوازده عدد مى‌باشد عبارت است از:

    حمل؛ ثور؛ جوزاء؛ سرطان؛ اسد؛ سنبله؛ ميزان؛ عقرب؛ قوس؛ جدى؛ دلو؛ حوت.

    جزء دوم در احوال و اوضاع كواكب هفتگانه و شناخت طبايع آنها، رابطه و اثر اين كواكب در نحوست و سعادت، در قوت و ضعف و امور ديگر مى‌باشد.[۶]

    كواكب هفت گانه كه مؤلف ذكر مى‌كند، شامل خورشيد، ماه، مشترى، زهره، مريخ، عطارد و زحل است.

    مؤلف، در باب اول اين جزء كه در موضوع معرفت و شناخت اين كواكب در سردى و گرمى و همچنين خشكى و رطوبت است چنين بيان مى‌كند: «احوال و اوضاع اين كواكب از اختلاف طبايع برج‌ها اثر مى‌پذيرد. مانند روح نسبت به بدن، چنان‌چه نفس آدمى به مزاج و حالات بدن بستگى دارد. سردى و گرمى اين كواكب نيز بستگى به برج‌ها دارد».[۷]

    مؤلف، در اين جزء، سى و دو حالات مختلف اين كواكب را از كتاب غايت و كمال بيان نموده است. مانند: اقبال، ادبار، اتصال، نظر، انصراف، جمع، منع، اعتراض، قبول، مشاركت و... سپس هر حالت شرح و توضيح‌داده شده است.

    تتمه جزء دوم و جزء سوم، چهارم و پنجم، در جلد دوم، جاى گرفته است. جزء سوم، پيرامون تسخير كواكب و امورى كه به كواكب نسبت مى‌دهند، بوده و از تاثير اعمال و رفتار انسان در ساعت‌ها و زمان‌هاى مختلف اين كواكب نيز سخن به ميان آمده است.

    منظور مؤلف، از تسخير اين كواكب، اين است كه در حالت‌ها و زمان‌هاى مختلفِ اين كواكب، رفتار و اعمال انسان بايد متناسب با آنها باشد. مثلاًبيان مى‌كند كه در ابتداى هر ماه (قمر و ماه يكى از كواكب سبعه است) پوشيدن لباس سفيد و در انتهاى هرماه پوشيدن لباس قرمز به حكم تجربه واجب است.

    همچنين پيرامون تسخير خورشيد، مشترى، زهره و...، در مورد دفع ضررى كه از اسباب تسخير اين كواكب است، از غذاهايى كه بايد در حالات مختلف كواكب خورد، از روزهايى كه بايد روزه گرفت و... نيز مطالبى بيان شده است.

    مطلب پايانى اين جزء، در مورد اختيار و انتخاب اعمال در ساعات مختلف بوده و پيرامون شناخت ساعت‌هاى روز و شب و اسامى و طبايع آن‌ها، مطالبى بيان و تشريح شده است.

    جزء چهارم، كوچكترين جرء كتاب بوده و در آن پيرامون اسرار و رموزى كه در حروف وجود دارد، بحث شده است.

    نویسنده در اين جزء، ضمن نام بردن از انواع حروف، مانند حروف بدون نقطه، يك‍ نقطه، دونقطه، سه نقطه، حروف ساده، مركب و...، پيرامون حروف ساده و تركيبى در قرآن مانند حرف «قاف»، حرف «صاد»، يا «الم» و... مطالبى را بيان كرده‌است.وى درباره هر كدام از حروف، مطالبى را به صورت مفصل بيان كرده است. براى نمونه، پيرامون الف مى‌گويد: «الف»، اول مخلوقات و باارزش‌ترين حرف است و در اين حرف، كليه مراتب عالم وجود دارد. «حرف باء» داراى سر خفى بوده و سر الهى در اين حرف است. وى «حرف سين» را يكى از حروف نورانى دانسته و معتقد است كه اين حرف، دايره‌اى است از سه جهت بالا، چپ و راست كه داراى نور مى‌باشد.پيرامون حروف ديگر نيز مطالبى به همين نحو بيان شده است.

    جز ء پنجم، در مورد كسر و ضرب اوقات، استخراج اسامى و اقسام اراواح نورانى مى‌باشد.نویسنده در اولين باب از اين بخش، پيرامون افعال افلاك‍ و ظاهر شدن آثار آن‌ها در عالم انسانى، سخن مى‌گويد.

    وى در باب‌هاى ديگر، در مورد اصل وجود آمدن حرف از عدم، اسرار و رموز ارواح در حروف، طبايع و مراتب حروف، حروف سعيده و باارزش، حروف مظلمه، حروف منوره، حروف ناطقه، معانى علم تکسیر و اسرا آن، اسماء حسناى الهى، اسم اعظم خداوند، ذكر تسبيح، دعا، شروط و آداب آن و... مطالبى را بيان كرده و آن‌ها را توضيح داده است.

    تتمه جزء پنجم[۸] و جزء ششم[۹]، در آخرين جلد، آمده است. جزء ششم، پيرامون تسخير ارواح و جن مى‌باشد. مؤلف، اين تسخير را با توجه به اوضاع كواكب سبعه، و با شرايط و آداب مخصوص و داشتن نيت پاک‍ و سالم، صحيح و داراى اثر مى‌داند و بر اين مطلب دلايلى بيان مى‌كند.[۱۰]

    در پايان اين جزء، چند باب كوتاه و مختصر آورده شده است: دو باب، در مورد رياضت سوره ياسين[۱۱] و سوره حمد(رياضت در اينجا به معناى گوشه نشينى براى تفكر و عبادت است) مى‌باشد.[۱۲] در اين دو باب، آداب تلاوت و خواص اين دو سوره را بيان شده است.

    يك باب ديگر هم، حرز و دعایى است در محافظت از بدى‌ها و شرها، كه مؤلف اين دعا را داراى فضايل زيادى دانسته كه قابل شمارش نيست.

    وضعيت كتاب

    فهرست مطالب و موضوعات هر جلد، در پايان همان جلد آمده است.

    پاورقى‌هاى كتاب، بسيار اندك بوده و در آن‌ها به ذكر منابع، پرداخته شده است.

    پانویس

    1. ↑ مقدمه کتاب، ص5-6
    2. ↑ متن کتاب، ص11
    3. ↑ همان، ص13
    4. ↑ همان، ص18
    5. ↑ همان، ص58
    6. ↑ همان، ص135
    7. ↑ همان
    8. ↑ همان،جزء5، ص5
    9. ↑ همان،جزء6، ص184
    10. ↑ همان
    11. ↑ همان، ص245
    12. ↑ همان، ص246


    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=كشف_الأسرار_المخفية_في_علم_الأجرام_السماوية_و_الرقوم_الحرفية&oldid=662258»